Η μάχη που οι Γάλλοι παρομοιάζουν με τις “Θερμοπύλες”. Η άνιση αναμέτρηση όπου 65 λεγεωνάριοι αντιστάθηκαν επί 10 ώρες κόντρα σε 3000 αντιπάλους

Την άνοιξη του 1863, κατά τη δεύτερη γαλλική εισβολή στο Μεξικό, δύο από τα τάγματα της Λεγεώνας των Ξένων πολιορκούσαν την πόλη Πουέμπλα. Μέχρι τα τέλη Απριλίου, οι προμήθειές τους είχαν αρχίσει να στερεύουν και χρειάζονταν άμεσα ανεφοδιασμό. Έτσι, δόθηκε η εντολή σε ένα τρίτο, μικρότερο τάγμα, να μεταφέρει χρυσό, τρόφιμα, πυρομαχικά και φάρμακα στην πολιορκημένη πόλη. Υπό τις εντολές του μονόχειρα ταγματάρχη Jean Danjou, στη 1 τη νύχτα της 30ης Απριλίου, 65 άντρες ξεκίνησαν την πορεία τους. Στην πλειονότητά τους ήταν Γάλλοι, όμως ανάμεσά τους βρίσκονταν επίσης Γερμανοί, Πολωνοί, Βέλγοι, δύο Ελβετοί, δύο Ιταλοί, ένας Ολλανδός και ένας Ισπανός. “Λεγεώνα των ξένων” γαρ…

Στις 7 το πρωί, κι ενώ βρίσκονταν πλέον στα μισά του δρόμου, έκαναν μία στάση λίγο έξω από το χωριό Καμαρόν για να ετοιμάσουν καφέ και να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους. Αφού πρώτα έλεγξαν την περιοχή για να σιγουρευτούν ότι δεν είχαν γίνει αντιληπτοί από τους ντόπιους, έβγαλαν μία μεγάλη κατσαρόλα και άρχισαν να βράζουν νερό. Προτού βγουν οι πρώτοι ατμοί, από μακριά ακούστηκαν οπλές αλόγων. 250 έφιπποι Μεξικανοί, άντρες του συνταγματάρχη Milan, πλησίαζαν απειλητικά το κρησφύγετο των λεγεωνάριων. Μπροστά στον κίνδυνο, ο Danjou έσπευσε να αναζητήσει μία ασφαλέστερη τοποθεσία για το τάγμα του.

Τέσσερα τάγματα πεζικού και περίπου 200 καβαλάρηδες πολιτοφύλακες, εναντίον λιγότερων από 60 λεγεωνάριων. Wikimediamtx Commons

Τελικά οχυρώθηκαν σε ένα εγκαταλελειμμένο περιφραγμένο αγρόκτημα στο Καμαρόν, ενώ ο λοχαγός  τούς προετοίμαζε ψυχολογικά για το αναπόφευκτο. Λίγο μετά τις 9 το πρωί, οι μεξικανοί ιππείς τους είχαν ήδη περικυκλώσει, ενώ από στιγμή σε στιγμή θα κατέφθαναν και τέσσερα τάγματα πεζικού προς ενίσχυση. Με απόλυτη ψυχραιμία, ο Danjou διέταξε τους άνδρες του να λάβουν θέσεις σε σχηματισμό τετραγώνου. Ο σχηματισμός αυτός ήταν ιδανικός για την αντιμετώπιση υπέρτερων αριθμητικά δυνάμεων ιππικού και είχε χρησιμοποιηθεί κατά κόρον παλαιότερα. Πράγματι, σε μία πρώτη απόπειρα εφόδου των Μεξικανών, οι λεγεωνάριοι κατάφεραν να ανακόψουν την ορμή των ιππέων.

Ο Danjou το εκμεταλλεύτηκε και έτρεψε τον μικρό του λόχο σε φυγή προς το Καμαρόν, αυτή τη φορά όμως, από τη νότια πλευρά του δρόμου, μέσα από ένα χαντάκι γεμάτο κάκτους, ώστε να μην μπορούν να τους ακολουθήσουν τα άλογα. Όταν έφτασαν σε μία μικρή αγροικία, διαπίστωσαν ότι οι Μεξικανοί τους περίμεναν μέσα στο μικρό οίκημα εντός του χωραφιού. Αιφνιδιάζοντάς τους, ο Danjou τους ανάγκασε να παραδοθούν. Έπειτα, οι άντρες του τους οδήγησαν έξω από τα τείχη της αγροικίας, κράτησαν όμως τα όπλα τους.

Η ιστορική μάχη του Καμαρόν

Δεν πρόλαβαν να χαρούν αυτή τη μικρή νίκη, καθώς την ίδια ώρα έφτασε το πεζικό μαζί με τον τον συνταγματάρχη Milan. Πλέον το 3ο τάγμα της Λεγεώνας των Ξένων ήταν περικυκλωμένο από 3.000 Μεξικανούς. Ο Milan τους κάλεσε να παραδοθούν αναίμακτα. Η απάντηση του Danjou ήταν άμεση: «Όσο έχουμε πυρομαχικά, δεν πρόκειται να παραδοθούμε!». Σύμφωνα με το θρύλο, οι λεγεωνάριοι άρχισαν να φωνάζουν το σύνθημα “Προχώρα ή πέθανε”.

Στις 11, οι μεξικανικές δυνάμεις επιτέθηκαν στη νότια και δυτική πλευρά του κτήματος. Ο ύψους τριών μέτρων τοίχος που το περιέβαλε, ήταν ιδανικός για να αμυνθούν οι λιγοστοί άνδρες του 3ου λόχου της λεγεώνας. Τέσσερα τάγματα πεζικού και περίπου 200 καβαλάρηδες πολιτοφύλακες, εναντίον λιγότερων από 60 λεγεωνάριων, που διέθεταν βέβαια πιο σύγχρονο εξοπλισμό.

Δεν άργησαν να δεχτούν το πρώτο κρίσιμο πλήγμα. Μία σφαίρα πέτυχε τον ταγματάρχη Danjou στο στήθος. Παρόλο που πάλεψε σκληρά να κρατηθεί στη ζωή, δεν τα κατάφερε. Στη θέση του μπήκε ο υπολοχαγός Vilain.

Για ακόμη μία φορά, ο Milan τους ζήτησε να παραδοθούν. Η απάντηση ήταν και πάλι αρνητική.

Μέχρι τη 1 το μεσημέρι, είχαν απομείνει μόλις 32 λεγεωνάριοι που συνέχιζαν να μάχονται. Στις 2:30, έπεσε νεκρός και ο υπολοχαγός Vilain, αφήνοντας τα ηνία στον ανθυπολοχαγό. Τρεις ώρες αργότερα, οι Μεξικανοί έστειλαν το τρίτο τελεσίγραφο παράδοσης στους 12 εναπομείναντες άντρες. Αρνήθηκαν ξανά.

Στις 6 το απόγευμα μόλις 5 ήταν ακόμη ζωντανοί. Τα πυρομαχικά τους όμως είχαν τελειώσει. Δύο από αυτούς επιχείρησαν να βγουν από τον αγρό και σκοτώθηκαν από τις βολές των αντιπάλων. Οι άλλοι τρεις αποφάσισαν να διαπραγματευτούν την παράδοσή τους.

«Θα παραδοθούμε αν μας αφήσετε να κρατήσουμε τα όπλα μας και αν υποσχεθείτε να φροντίσετε τον τραυματισμένο ανθυπολοχαγό μας». Ο Milan δέχτηκε κι ένας στρατιώτης πήγε να τους παραλάβει. Όταν τους έφερε μπροστά στον μεξικανό συνταγματάρχη εκείνος μονολόγησε: «Αυτοί δεν είναι άνθρωποι, είναι δαίμονες!».

Πράγματι, ο απολογισμός ήταν εντυπωσιακός. 43 λεγεωνάριοι πέθαναν στη μάχη και 20 αιχμαλωτίστηκαν πληγωμένοι, με τους περισσότερους από αυτούς να καταλήγουν λίγες μέρες αργότερα από τα τραύματα. Στο στρατόπεδο του Milan από την άλλη, οι απώλειες άγγιζαν τις 190, ενώ πάνω από 300 Μεξικανοί είχαν τραυματιστεί σοβαρά.

Εκδηλώσεις προς τιμήν των πεσόντων του Καμαρόν. Wikimediamtx Commons

Σήμερα, στο Μουσείο Μνήμης της Λεγεώνας στο Aubagne της νότιας Γαλλίας, εκτίθεται το ξύλινο προσθετικό χέρι του ταγματάρχη Jean Danjou. Η 30η Απριλίου τιμάται ως η “Ημέρα του Καμαρόν”. Την ημέρα εκείνη γίνεται παρέλαση της λεγεώνας και περιφέρεται το τεχνητό μέλος του λοχαγού. Όσοι επισκέπτες επιθυμούν, έχουν τη δυνατότητα ξενάγησης στους χώρους του στρατοπέδου.

Παρόμοιες εκδηλώσεις διοργανώνονται και στο Καμαρόν του Μεξικό, όπου βρίσκονται αναγερμένα μνημεία τόσο για τους Μεξικανούς πεσόντες, όσο και για τους λεγεωνάριους, οι οποίοι φυσικά ήταν εισβολείς στο Μεξικό. Στην πραγματικότητα δεν φύλαγαν θερμοπύλες, ούτε υπηρετούσαν το όραμα της ελευθερίας, αλλά μετά τη θυσία των “300”, τέτοιες άνισες πολεμικές αναμετρήσεις παρομοιάζονται με τη μάχη των Θερμοπυλών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Ξένε, πες στους Λακεδαιμόνιους ότι κειτόμεθα εδώ, πιστοί στους νόμους τους». Δείτε πώς είναι σήμερα το πεδίο της Μάχης των Θερμοπυλών όπου ακούστηκε το «Μολών Λαβέ» (βίντεο drone)