Οι δοσίλογοι της Μακεδονίας που εξοπλίστηκαν από τους Γερμανούς. Οι οργανώσεις, οι αρχηγοί και η δράση τους. Τι απέγιναν. Νέα εκπομπή

Τους δοσίλογους της Μακεδονίας και τη δράση τους στα χρόνια της Κατοχής, παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου στις 21:00 στο COSMOTE HISTORY.  Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου στις 5 το απόγευμα.

Η εκπομπή καταγράφει τις σκοτεινές ημέρες των ένοπλων ομάδων που φόρεσαν την γερμανική στολή και αιματοκύλισαν την βόρεια Ελλάδα την περίοδο της κατοχής.

Οι ομάδες αυτές δεν λειτούργησαν στο πρότυπο των Ταγμάτων Ασφαλείας, όπως συνέβαινε στην Αθήνα και την Πελοπόννησο, καθώς δεν λογοδοτούσαν στις κατοχικές κυβερνήσεις αλλά απευθείας στου κατακτητές οι οποίοι τους εξόπλισαν.

Η εκπομπή φωτίζει τη δράση του πρώτου ένοπλου τάγματος δοσιλόγων, που δημιουργήθηκε στη Μακεδονία υπό τις διαταγές του απότακτου αξιωματικού Γεώργιου Πούλου.

Οι λεγόμενοι «Πουλικοί», καρπώθηκαν πολλές από τις εβραϊκές περιουσίες στη Θεσσαλονίκη και εγκαταστάθηκαν στην Κρύα Βρύση Γιαννιτσών απ΄ όπου επέδραμαν στα χωριά για λεηλασίες και εκτελέσεις αντιστασιακών. Ο «λάκκος των Γιαννιτσών» είναι το πιο φρικτό έγκλημά τους. Εκεί εκτέλεσαν 120 αθώους άμαχους.

Μια άλλη αιματηρή μορφή του δοσιλογισμού στη Μακεδονία ήταν ο Αντώνης Δάγκουλας, που εξαιτίας της βιαιότητάς του έμεινε γνωστός ο «Δράκος» της Θεσσαλονίκης. Η ομάδα του, οι αποκαλούμενοι «Δαγκουλαίοι», έμειναν στην ιστορία για τα αιματηρά μπλόκα στη πόλη και την διατροφική συνήθειά τους να στήνουν φαγοπότι στον τόπο των εκτελέσεων.

Οι τρεις Παπαδόπουλοι

Ο «Ελληνικός Εθνικός Στρατός» υπήρξε μια άλλη ένοπλη δοσιλογική οργάνωση που με το πρόσχημα της αντιμετώπισης του κομμουνιστικού κινδύνου αιματοκύλησε τη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία. Οπλαρχηγοί του «ΕΕΣ» ήταν τρεις Παπαδόπουλοι.

Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος ή Μιχάλαγας έδρασε στην Κοζάνη, ο Κώστας Παπαδόπουλος έδρασε στο Κιλκίς και ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, γνωστός και ως Κισά Μπατζάκ στην Πιερία.

Μέσα από σπάνιο και αδημοσίευτο προανακριτικό υλικό φωτίζεται η δράση του Κώστα Παπαδόπουλου και της ομάδας του, που μετά τον πόλεμο κατά την διάρκεια του εμφυλίου, απαλλάχτηκε των κατηγοριών και στη συνέχεια έγινε βουλευτής. Στην ιστορία πέρασε η συνεχής αντιπαράθεσή του μέσα στο κοινοβούλιο με τον Γρηγόρη Λαμπράκη, που αργότερα δολοφονήθηκε από το παρακράτος.

Ο Χρίστος Βασιλόπουλος σε μία συνέντευξη – ντοκουμέντο συνομιλεί με τον γαμπρό του Κισά Μπατζάκ, Κωνσταντίνο Καραγιαννίδη, ο οποίος τον ακολούθησε μέχρι τον θάνατό του στην αιματηρή μάχη του Κιλκίς, κόντρα στον ΕΛΑΣ. Αποκαλύπτει τους λόγους που συνεργάστηκαν με τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής και στράφηκαν κυρίως κατά των Ελασιτών.

Ιστορικοί και αυτόπτες μάρτυρες περιγράφουν αναλυτικά τη Μάχη του Κιλκίς, που έγινε στις 4 Νοεμβρίου 1944 κατά την αποχώρηση των Γερμανών ανάμεσα στους συνεργάτες τους και τον ΕΛΑΣ.

Ήταν η τελευταία μεγάλη μάχη πριν από την απελευθέρωση και έληξε με την καθολική επικράτηση του ΕΛΑΣ και τις μαζικές εκτελέσεις των ηττημένων.

Η «Μηχανή του Χρόνου» διερευνά τι απέγιναν οι συνεργάτες των Γερμανών και πως προχώρησε η δικαστική διερεύνηση των υποθέσεων όσων συνεργάστηκαν με τους κατακτητές.

Δείτε το τρέιλερ του επεισοδίου:

Στην εκπομπή μιλούν:

Στράτος Δορδανάς – επίκουρος καθηγητής ιστορίας – Πανεπιστήμιο Μακεδονίας,

Βλάσης Αγτζίδης – ιστορικός,

Μαρία Καβάλα – καθηγήτρια ιστορίας – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,

Σπύρος Κουζινόπουλος-  δημοσιογράφος –συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής,

Χρήστος Δίγκογλου – πρώην μέλος του ΕΛΑΣ που πολέμησε στη μάχη του Κιλκίς,

Ανδρέας Βενιανάκης – συγγραφέας του βιβλίου « Δάγκουλας, ο ‘δράκος’ της Θεσσαλονίκης»,

Θανάσης Βαφειάδης -ιστορικός ερευνητής στο Κιλκίς,

Κωνσταντίνος Καραγιαννίδης – πρώην μέλος της ένοπλης ομάδας του Κισά Μπατζάκ/Κυριάκου Παπαδόπουλου,

Πολυχρόνης Μεταξάς- πρώην μέλος του ΕΛΑΣ που πολέμησε και στη μάχη του Κιλκίς,

Στάθης Παχίδης- νομικός.

Από το αρχείο της «Μηχανής του Χρόνου» μιλούν για τη Σφαγή των Γιαννιτσών, οι κάτοικοι : Σωτήρης Στάμκος, Χρηστάκης Ιωαννίδης και Ευάγγελος Πετρίδης.

Η εκπομπή προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 21.00 και σε επανάληψη κάθε Κυριακή στις 17.00, στο COSMOTE HISTORY HD. Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα Οn demand