Το θαύμα του εξηλεκτρισμού. Οι πρώτες ηλεκτρικές συσκευές και οι ζωντανές επιδείξεις για να μάθουν οι νοικοκυρές να μαγειρεύουν αρνάκι με πατάτες στο φούρνο!

Η σκάφη, οι γκαζιέρες, το μαγκάλι και οι παγωνιέρες ήταν οι πρόγονοι των σύγχρονων ηλεκτρικών συσκευών και αποτελούσαν τον οικιακό εξοπλισμό των ελληνικών νοικοκυριών μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Το σχέδιο Μάρσαλ, που χρηματοδότησε τον εξηλεκτρισμό, άλλαξε τα δεδομένα και άνοιξε μία νέα σελίδα στην ελληνική ιστορία.

Με την ηλεκτροδότηση της χώρας ξεκίνησαν να κατασκευάζονται τα πρώτα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, και σταδιακά το ρεύμα έφτασε στα χωριά. Τότε, εμφανίσθηκαν και οι ηλεκτρικές συσκευές. Για να κερδίσουν τους Έλληνες, που μέχρι τότε έκαναν ψωμί στο φούρνο και καφέ στη φουφού, οι έμποροι υπόσχονταν άνεση και ευτυχία.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κέρδισαν την εμπιστοσύνη των νοικοκυριών και φώλιασαν σε κάθε σπίτι. Η ΔΕΗ ιδρύθηκε το 1950 η πρώτη κουζίνα ΙΖΟΛΑ κυκλοφόρησε το 1951 και το πρώτο ψυγείο ΙΖΟΛΑ το 1952. Ήταν λογικό λοιπόν η εταιρεία να συνδέσει τον εξηλεκτρισμό της χώρας με τις εφαρμογές του ,που ήταν βέβαια οι ηλεκτρικές συσκευές. Το μνημειώδες σύνθημα ήταν “Ο πολιτισμός στο σπίτι” .Και όπου ερχόταν ο ηλεκτρισμός ερχόταν και η ΙΖΟΛΑ!

Ήρθε ο “πολιτισμός στο σπίτι”

Ιζόλα, Πίτσος και Έσκιμο ανέλαβαν την παραγωγή των ηλεκτρικών συσκευών. Το 1951, η ελληνική εταιρεία Ιζόλα κατασκεύασε την πρώτη ηλεκτρική κουζίνα και ένα χρόνο αργότερα το πρώτο ψυγείο. Οι διαφημίσεις ρίχτηκαν αμέσως στη μάχη ώστε να πείσουν την νοικοκυρά να φέρει “τον πολιτισμό στο σπίτι”.

Οι λέξεις που κυριάρχησαν στις διαφημιστικές καμπάνιες ήταν “άνεση” και “ευτυχία”. Οι ηλεκτρικές κουζίνες υπόσχονταν ένα εύκολο μαγείρεμα, απαλλαγμένο απ’ τη χόβολη και τα κάρβουνα. Ήταν αναμφίβολα μια ανακουφιστική εξέλιξη, κυρίως για τις γυναίκες, που έβλεπαν τον χρόνο του μαγειρέματος να μειώνεται και να γίνεται πιο εύκολη η διαδικασία.

Βέβαια, αυτό δεν σήμαινε ότι δεν υπήρχαν και τα ευτράπελα. Από τη στόφα στην ηλεκτρική κουζίνα, τα φαγητά γίνονταν μεν πιο γρήγορα, αλλά καίγονταν κιόλας. Για την σωστή χρήση των συσκευών, οι ελληνικές βιομηχανίες όργωσαν την Ελλάδα, διοργανώνοντας υπαίθριες επιδείξεις.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Τζορτζ Μάρσαλ. Ο στρατηγός που νίκησε στους Γερμανούς και εμπνεύσθηκε το «σχέδιο Μάρσαλ» για να αντιμετωπίσει τον κομμουνισμό στην Ευρώπη

Στις κουζίνες, η επίδειξη είχε πολύ ενδιαφέρον, καθώς οι απεσταλμένοι υπάλληλοι, όση ώρα μιλούσαν, έψηναν και ένα αρνάκι με πατάτες στο φούρνο. Με τη λήξη της ενημέρωσης, οι συγκεντρωμένοι πολίτες είχαν τη δυνατότητα να λύσουν κάθε περαιτέρω απορία τους, απολαμβάνοντας έναν μεζέ! Στην παρακάτω φωτογραφία η επίδειξη είναι της ΔΕΗ, που είχε κάθε λόγο να αυξηθεί η κατανάλωση ρεύματος και δεν έμεινε θεατής αλλά πήγε με ειδικούς κοντά στους καταναλωτές. Αυτοί έκαναν επιδείξεις και έλυναν με κατανοητό τρόπο τις απορίες των χωρικών και όχι μόνο.

Δεν ήταν λίγες οι διαφημίσεις που προσπαθούσαν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και των εργαζόμενων γυναικών, που έπρεπε και να εργάζονται και να μαγειρεύουν.

Φυσικά εκείνη την εποχή ήταν αδιανόητο, να μαγειρεύει ο άνδρας της οικογένειας. Το ποσοστό των εργαζόμενων γυναικών πάντως ήταν μικρό, αλλά ήταν καλύτερες πελάτισσες γιατί η οικογένεια είχε μεγαλύτερο εισόδημα.

Πλυντήρια, ηλεκτρικές σκούπες, ψυγεία και μια σειρά ηλεκτρικών συσκευών ακολούθησαν την ίδια διαφημιστική οδό.

“Πολλοί νομίζουν ότι η χειραφέτηση της γυναίκας έρχεται από τη στιγμή που θα αρχίσει να εργάζεται. Λάθος. Η χειραφέτηση της γυναίκας έρχεται όταν απαλλαγεί από το άγχος της μπουγάδας”, έγραφε η διαφήμιση της εταιρείας Valiant για το πλυντήριο της και παρουσίαζε το πλυντήριο ως πόντιουμ ομιλητή σε συνέδριο!

Η απελευθέρωση της γυναίκας κρυβόταν, σύμφωνα με την εταιρεία, στο πάτημα ενός κουμπιού πλυντηρίου.

Εκτός, όμως, από την διευκόλυνση στις δουλειές του σπιτιού, με τον εξηλεκτρισμό η ελληνική κοινωνία γνώρισε τον θερμοσίφωνα και το “ζεστό μπάνιο”.

Έτσι δεν ζέσταιναν πια το νερό στην κατσαρόλα όπως βλέπετε στην παρακάτω φωτογραφία.

Η διαφήμιση, η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια και η συγκέντρωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού στην Αθήνα, συνέβαλαν καθοριστικά στο να δημιουργηθεί το κατάλληλο καταναλωτικό κοινό που μετά την ηλεκτρική κουζίνα ήθελε και το πλυντήριο. Οι λευκές συσκευές και όχι μόνο εισέβαλλαν για τα καλά στα σπίτια και άλλαξαν ολοκληρωτικά την καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών, προς το καλύτερο. Η διαφήμιση ακόμη και με υπερβολές έπαιξε θετικό ρόλο καθώς προσέφερε ενημέρωση για τα προϊόντα, επιχειρήματα για την αγορά τους και το κυριότερο που είχε ανάγκη η ελληνική οικονομία: κατανάλωση.

Η νέα αγορά ηλεκτρικών ειδών, δημιούργησε χιλιάδες θέσεις εργασίας. Το χρήμα ανακυκλώθηκε στην οικονομία και σταμάτησε να γίνεται χρυσές λίρες στο σεντούκι. Ο ηλεκτρισμός έφερε έναν νέο πολιτισμό που ξεκόλλησε στην ελληνική κοινωνία από τη στασιμότητα και έδωσε ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: «Να τρώτε λίγα σιτηρά, όχι κρέας την Τρίτη, αυγά και πουλερικά την Πέμπτη». Η πρώτη τηλεοπτική ομιλία αμερικανού προέδρου Τρούμαν έγινε το 1948 και ζήτησε θυσίες για χάρη της Ευρώπης και της Ελλάδας (βίντεο)