Οι αψίδες θριάμβου χτίστηκαν μόνο ως πύλες για τους νικητές στρατηγούς; Ποια είναι η μεγαλύτερη

Η Αψίδα του Κωνσταντίνου αποτελεί ένα θριαμβική αψίδα στη Ρώμη, τοποθετημένη ανάμεσα στο Κολοσσαίο και τον Παλατινό λόφο.

Χτίστηκε με απόφαση της Ρωμαϊκής Συγκλήτου, για να τιμήσει τη νίκη του Κωνσταντίνου Α΄ εναντίον του Μαξεντίου, στη μάχη της Μιλβίας Γέφυρας, το 312 μ.Χ.

Η επίσημη αφιέρωση στον Κωνσταντίνο Α΄ έγινε το 315 μ.Χ. και αποτελεί τη μεγαλύτερη ρωμαϊκή αψίδα.

Εκτός από τη στρατιωτική του νίκη, η ανέγερση της αψίδας σχετίζεται και με τα “decennalia”, εορτασμούς που πραγματοποιούνταν κάθε δέκα χρόνια στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Ο Κωνσταντίνος επέστρεψε στη Ρώμη στις 29 Οκτωβρίου 312 και η Σύγκλητος τότε ανέθεσε την κατασκευή του μνημείου. Ωστόσο, έφυγε από την πόλη μέσα σε δύο μήνες και δεν επέστρεψε μέχρι το 326.

Η αψίδα βρίσκεται ανάμεσα στους λόφους Παλατίνο και Καιλίο, κατά μήκος της “Via Triumphalis”, της διαδρομής που ακολουθούσαν οι αυτοκράτορες κατά την είσοδό τους στη Ρώμη μετά από μια νίκη.

Η πορεία ξεκινούσε από το Campus Martius, περνούσε από το Circus Maximus και κατευθυνόταν προς το Καπιτώλιο, διασχίζοντας και τις Αψίδες του Τίτου και του Σεπτίμιου Σεβήρου.

Κατά τον Μεσαίωνα, η Αψίδα του Κωνσταντίνου ενσωματώθηκε σε οχυρώσεις αριστοκρατικών οικογενειών της Ρώμης

Το 1960 χρησιμοποιήθηκε ως σημείο τερματισμού στον μαραθώνιο των Ολυμπιακών Αγώνων. Στις 3 Σεπτεμβρίου 2024, υπέστη ζημιές από κεραυνό.

Υπάρχει έντονη διαμάχη σχετικά με την προέλευσή της. Ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι είναι παλαιότερη και προέρχεται από την εποχή του Αδριανού ή ακόμη και του Δομιτιανού (81–96).

Άλλοι υποστηρίζουν ότι ξεκίνησε να κατασκευάζεται από τον Μαξέντιο.  Ήταν γνωστός για τα δημόσια έργα του στη Ρώμη, γεγονός που ενίσχυσε τη δημοτικότητά του.

Πώς προήλθαν οι αψίδες του θριάμβου;

Στη Ρώμη, μετά από κάθε στρατιωτική νίκη, σε μια μεγαλοπρεπή τελετή, διοργανωνόταν θριαμβική πομπή. Ήταν τρόπος για τους στρατιωτικούς να γιορτάσουν δημοσίως τις νίκες τους.

Όταν ένας στρατηγός κέρδιζε έναν δίκαιο πόλεμο, είχε το δικαίωμα σε μια pompa triumphalis, δηλαδή μια θριαμβική πομπή που χρηματοδοτούσε η Σύγκλητος.

Η πομπή ξεκινούσε με τη Σύγκλητο, ακολουθούμενη από άρματα γεμάτα λάφυρα πολέμου.

Αιχμάλωτοι πολέμου περπατούσαν δεμένοι με αλυσίδες, ενώ ο νικηφόρος στρατηγός στεκόταν πάνω σε ένα άρμα

Η διαδρομή κατέληγε στον Καπιτωλίνο Λόφο και το όλο γεγονός ολοκληρωνόταν με ένα πλούσιο συμπόσιο και αγώνες, γιορτές που μπορούσαν να διαρκέσουν για μέρες.

Οι νικητήριες πομπές εισέρχονταν στη Ρώμη μέσω της porta triumphalis, μιας ειδικής πύλης στα τείχη της πόλης. Με την είσοδό του, ο νικητής στρατηγός έχανε επισήμως την απόλυτη στρατιωτική εξουσία που του είχε δοθεί στην αρχή του πολέμου.

Η διέλευση από αυτή την πύλη σήμαινε συμβολικά το τέλος της πολεμικής σύγκρουσης.

Ουσιαστικά, η θριαμβική αψίδα προήλθε από αυτές τις πομπές, λειτουργώντας ως ένα μόνιμο μνημείο για τη νίκη.

Καθώς περνούσαν τα χρόνια, έγινε αναπόσπαστο μέρος του εορτασμού μιας νίκης και για να ενισχυθεί η σημασία της, άρχισαν να ανεγείρονται θριαμβικές αψίδες σε διάφορα σημεία της πόλης.

Αρχική εικόνα: Wikipedia