Ο Πάπας δεν του επέτρεπε να πάρει διαζύγιο και ο Ερρίκος Η’ ίδρυσε νέα Εκκλησία με επικεφαλής τον βασιλιά. Οι άγνωστες ρίζες του Προτεσταντισμού

Σήμερα ο Προτεσταντισμός αριθμεί 900 εκατομμύρια πιστούς, νούμερο που μεταφράζεται στο 40% των Χριστιανών παγκοσμίως. Καθοριστικό ρόλο στη ραγδαία εξάπλωση του δόγματος διαδραμάτισε η “Αγγλική Μεταρρύθμιση” του 16ου αιώνα.

Ωστόσο, λίγοι γνωρίζουν ότι το σχίσμα μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Αγγλικής Εκκλησίας ήταν αποτέλεσμα ενός βασιλιά που ήθελε απεγνωσμένα να πάρει διαζύγιο.

Ο Ερρίκος Η’ ανέβηκε στο θρόνο το 1509, σε ηλικία 18 ετών και τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του ήταν ένθερμος υποστηρικτής της Καθολικής Εκκλησίας. Συμμετείχε μέχρι και σε πέντε λειτουργίες την ημέρα, ενώ όταν ο Μαρτίνος Λούθηρος εξαπέλυε κατηγορίες κατά του Πάπα και των ρωμαιοκαθολικών, ο άγγλος βασιλιάς υπερασπίστηκε σθεναρά την καθολική πίστη.

Ήταν αποφασισμένος να μην αφήσει καμία αίρεση να εισχωρήσει στην αγγλική κοινωνία. Αντιθέτως, στην προσωπική του ζωή, δεν ήταν τόσο παραδοσιακός.

Ο Ερρίκος παντρεύτηκε έξι φορές και απέκτησε τουλάχιστον τέσσερα αναγνωρισμένα τέκνα με διαφορετικές γυναίκες —συζύγους και ερωμένες. Ωστόσο, μέχρι το 1527 είχε αποκτήσει μόνο κόρες και νόθους γιους. Καθώς ο ίδιος πλησίαζε τα 40 και η γυναίκα του, Αικατερίνη της Αραγονίας, είχε πατήσει τα 42, φάνταζε πλέον απίθανο να του χαρίσει τον πολυπόθητο γιο.

Διαβάστε ακόμα: Η βασιλική «πολυθρόνα του έρωτα». Ο Εδουάρδος ο 8ος ζήτησε την κατασκευή της για να μπορεί να κάνει σεξ σε οίκο ανοχής του Παρισιού και να «ικανοποιεί» ταυτόχρονα δύο γυναίκες. Εκτίθεται στο Μουσείο Ορσέ του Παρισιού

Εμπόδιο το διαζύγιο

Τα παιδιά που είχε εκτός γάμου δεν τα υπολόγιζε. Έπρεπε να παντρευτεί ξανά, προκειμένου να αποκτήσει νόμιμο διάδοχο. Το πρόβλημα ήταν ότι την εποχή εκείνη, η καθολική πίστη που ασπαζόταν και προάσπιζε με σθένος, απαγόρευε το διαζύγιο. Έτσι, παρά τις ικεσίες του Ερρίκου, ο Πάπας Κλήμης Ζ’ αρνούνταν να ακυρώσει το γάμο του με την Αικατερίνη.

Η χρονική συγκυρία ήταν κακή, καθώς υπό άλλες συνθήκες, το Βατικανό πιθανότατα δεν θα δυσκολευόταν να του δώσει χάρη. Το 1527 όμως, γερμανικά και ισπανικά στρατεύματα είχαν λεηλατήσει τη Ρώμη, με αποτέλεσμα ο Κάρολος Ε’, με τον τίτλο του Άγιου Ρωμαίου Αυτοκράτορα, να συγκεντρώσει πάνω του όλες τις εξουσίες. Όντας ανιψιός της Αικατερίνης, δε θα δεχόταν ποτέ τη λύση του γάμου της θείας του και ο Κλήμης Ζ’ δεν ήταν σε θέση να συγκρουστεί μαζί του.

Έτσι, όλες οι εκκλήσεις του Ερρίκου έπεσαν στο κενό.

Αγγλική Μεταρρύθμιση

Ο Ερρίκος ήταν απεγνωσμένος να βρει μια λύση, γι’ αυτό και απευθύνθηκε σε άγγλους καρδινάλιους και κληρικούς. Ένας από αυτούς ήταν ο Τόμας Κράνμερ, ιεροκήρυκας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Σύντομα ο Κράνμερ έγινε το δεξί χέρι του βασιλιά και ανέλαβε προσωπικά να βρει λύση στο ζήτημα του διαζυγίου που τον ταλάνιζε.

Ο Κράνμερ αρχικά πρότεινε να συλλέξουν απόψεις έγκριτων πανεπιστημιακών θεολόγων από όλη την Ευρώπη. Το βασικό επιχείρημα του Ερρίκου ήταν πως ο γάμος ήταν εξαρχής άκυρος, καθώς η Αικατερίνη δεν ήταν παρθένα.

Ο ιεροκήρυκας και η ομάδα του άρχισαν να έρχονται σε στενή επαφή με μεταρρυθμιστές θεολόγους που βρίσκονταν εκτός του κύκλου επιρροής του Πάπα και της Ρώμης, ενώ προσέγγισε και τον Κάρολο. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ήταν κάθετος.

Τότε, ανέκυψε το ενδεχόμενο της απόσχισης του αγγλικού βασιλείου από το Βατικανό. Ο Πάπας δεν έπρεπε να έχει δικαιοδοσία στις αποφάσεις του βρετανικού παλατιού. Αυτό μπορούσε να συμβεί μόνο με την θέσπιση μίας νέας επίσημης θρησκευτικής αρχής, στα μέτρα που την ήθελε ο Ερρίκος.

Έτσι, αν και η ρήξη με τη Ρώμη είχε επέλθει το 1527, το οριστικό σχίσμα έγινε το 1533. Τότε ο Άγγλος βασιλιάς πήρε την πρωτοβουλία να ακυρώσει το γάμο του με την Αικατερίνη, να τη διώξει από το παλάτι και να παντρευτεί την ερωμένη του. Έπειτα, στράφηκε στον Μαρτίνο Λούθηρο που λίγα χρόνια πριν είχε εκδιώξει. Το προτεσταντικό δόγμα που πρέσβευε ο Γερμανός θεολόγος αποτέλεσαν πυλώνα της νέας Αγγλικανικής Εκκλησίας.

Η “Αγγλική Μεταρρύθμιση”, όπως έμεινε στην ιστορία, επισφραγίστηκε από τον Νόμο Υπεροχής που ψηφίστηκε το 1534. Σύμφωνα με αυτόν, ο βασιλιάς ήταν “ο μόνος ανώτατος επικεφαλής στη Γη της Εκκλησίας της Αγγλίας” και το στέμμα θα απολάμβανε “όλες τις τιμές, υπεροχές, δικαιοδοσίες, προνόμια, αρχές, ασυλίες, κέρδη και εμπορεύματα για το εν λόγω αξίωμα”.

Όριζε ακόμα ότι ο Ερρίκος Η’ και οι διάδοχοί του Ερρίκο Η’ ήταν οι Υπέρτατες Κεφαλές της Εκκλησίας της Αγγλίας, αντικαθιστώντας επισήμως τον Πάπα.

Τα επόμενα χρόνια, το αγγλικό παλάτι πήρε υπό τον πλήρη έλεγχό του τα μοναστήρια και την περιουσία του κλήρου στη χώρα.

Τελικά, η Αν Μπολίν, η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Ερρίκος μετά την Αικατερίνη της Αραγονίας δεν του χάρισε τον πολυπόθητο διάδοχο. Απογοητευμένος και εξοργισμένος, τρία χρόνια αργότερα, ο Ερρίκος την κατηγόρησε για μαγεία και την φυλάκισε στον Πύργο του Λονδίνου.

Η Αν εκτελέστηκε διά αποκεφαλισμού στις 17 Μαΐου του 1536. Μία μέρα μετά τον θάνατο της, ο άγγλος βασιλιάς αρραβωνιάστηκε την Τζέιν Σίμορ, η οποία το 1537 έφερε στον κόσμο τον πρώτο νόμιμο γιο. Λίγες ώρες αργότερα, η γυναίκα πέθανε λόγω επιπλοκών του τοκετού. Ήταν η μοναδική σύζυγος του Ερρίκου, που πέθανε πριν προλάβει να την εκτελέσει ή να τη χωρίσει.

αρχική εικόνα: Flickr

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ερρίκος ο 8ος. Ο Άγγλος βασιλιάς που παντρεύτηκε έξι γυναίκες και αποκεφάλισε τις δύο. Ακύρωσε και γάμο γιατί ο Πάπας δεν επέτρεπε το διαζύγιο