Ο βομβαρδισμός των ΗΠΑ από ιαπωνικά “μπαλόνια”. Η πιο περίεργη εναέρια επιχείρηση με πρωτοποριακή τεχνολογία

Είναι γενική η εντύπωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν δέχθηκαν καμία εχθρική επίθεση από αέρος στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Βέβαια, στις 8 Δεκεμβρίου 1941 ο ναύσταθμος του Πέρλ Χάρμπορ και οι αεροπορικές βάσεις στη Χαβάη χτυπήθηκαν από ιαπωνικά πολεμικά αεροπλάνα, αλλά το νησί δεν ήταν ακόμη επίσημα τμήμα των ΗΠΑ. Όμως, το 1944 οι ΗΠΑ υπέστησαν την πιο περίεργη εναέρια επίθεση που έχει καταγραφεί στην ιστορία.

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Το πρώτο «διηπειρωτικό» όπλο!

Τα βομβαρδιστικά ήταν μπαλόνια που είχαν πετάξει από την Ιαπωνία. Μέσω των εναέριων ρευμάτων πάνω από τον Ειρηνικό είχαν καταφέρει να προσβάλουν το αμερικανικό έδαφος, 10.000 χιλιόμετρα μακριά!

Ήταν το πρώτο όπλο στην ιστορία που αποδείχθηκε ότι είχε την ικανότητα να πλήξει διηπειρωτικό στόχο. Τα ιαπωνικά «βομβαρδιστικά» μπαλόνια είχαν την κωδική ονομασία «Fu-Go» και ήταν άκρως απόρρητο σχέδιο του Ιαπωνικού Γενικού Επιτελείου.

Η ιδέα ξεκίνησε από την ανακάλυψη που είχαν κάνει Ιάπωνες πιλότοι που επιχειρούσαν στον Ειρηνικό ότι υπήρχε ένα ισχυρό ρεύμα αέρος ή «αεροχείμαρρος» από πάνω του, και σε ύψος περίπου 30.000, με κατεύθυνση από την Ιαπωνία προς τη δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αν ένα μπαλόνι έμπαινε στο ρεύμα αυτό από την Ιαπωνία θα βρισκόταν πάνω από το έδαφος των ΗΠΑ σε τρεις με τέσσερις ημέρες.

Η κατασκευή των μπαλονιών

Έτσι ξεκίνησε η κατασκευή χιλιάδων μπαλονιών με στόχο να φορτωθούν βόμβες πάνω σε αυτά. Οι Ιάπωνες ήξεραν ότι τα μπαλόνια με τις βόμβες δεν θα ήταν δυνατό να πλοηγηθούν σε συγκεκριμένους στρατιωτικούς στόχους στο αμερικανικό έδαφος.

Όμως, υπέθεσαν ότι αν χιλιάδες μπαλόνια ταυτόχρονα έριχναν βόμβες στις ΗΠΑ, αυτό θα είχε σοβαρή επίπτωση στην ψυχολογία των Αμερικανών.

Τα μπαλόνια αρχικά κατασκευάζονταν από μετάξι και αργότερα από χαρτί. Για την κατασκευή των τελευταίων βοήθησαν και χιλιάδες μαθητές σχολείων που κατασκεύαζαν χάρτινα μπαλόνια στο πλαίσιο του μαθήματος «χειροτεχνία».

Οι Ιάπωνες τα γέμιζαν με υδρογόνο και τα άφηναν να πετάξουν. Δεν είχαν κάποιο σύστημα πλοήγησης και έτσι πετούσαν εκτός ελέγχου πάνω από τον Ειρηνικό ωκεανό με κατεύθυνση τις ΗΠΑ.

Απλή, αλλά και συνάμα προχωρημένη τεχνολογία!

Αν και η τεχνολογία των «βομβαρδιστικών» μπαλονιών φαίνεται απλή, στην πραγματικότητα οι Ιάπωνες είχαν ενσωματώσει πρωτοποριακές καινοτομίες στα μπαλόνια τους για να μπορούν να πετούν σε ύψος περίπου 30.000 πόδια και να είναι μέσα στο ρεύμα αέρος του Ειρηνικού.

Επίσης, οι Ιάπωνες θεωρούσαν ότι από το ύψος αυτό όταν έπεφταν οι βόμβες στις ΗΠΑ θα έκαναν τη μεγαλύτερη ζημιά, και παράλληλα τα μπαλόνια δεν θα γίνονταν αντιληπτά από το έδαφος -έτσι κι αλλιώς, τα ραντάρ δεν θα τα έπιαναν σε οποιοδήποτε ύψος και να πέταγαν. Για το λόγο αυτό, οι Ιάπωνες ενσωμάτωσαν ένα μηχανισμό στο κάθε μπαλόνι ώστε όταν πετούσε πολύ ψηλά να αδειάζει υδρογόνο και να χάνει ύψος.

Αν πάλι το μπαλόνι πετούσε χαμηλά, έριχνε αυτόματα αμμόσακκους και κέρδιζε πάλι ύψος ώστε να φθάσει στα 30.000 πόδια. Το κάθε μπαλόνι διέθετε μία ισχυρή βόμβα 450 κιλών που θα έριχνε στο αμερικανικό έδαφος. Μόλις αφηνόταν η βόμβα, ένα μικρότερο εκρηκτικό που ήταν ενσωματωμένο στο μπαλόνι θα το ανατίναζε ώστε να μην υπάρχει κανένα στοιχείο για την προέλευσή του.

Η «επίθεση των μπαλονιών» ξεκινά!

 Το πρώτο ιαπωνικό βομβαρδιστικό μπαλόνι εθεάθη πάνω από το Λος Άντζελες το Νοέμβριο του 1944 και σύντομα υπήρξαν αναφορές για θεάσεις δεκάδων «περίεργων» μπαλονιών ακόμη και σε μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ. Τότε ήταν που η αμερικανική κυβέρνηση κατάλαβε την προπαγανδιστική αξία αυτού του όπλου για τους Ιάπωνες ως τρόπο να ρίξουν το ηθικό των Αμερικανών.

Για το λόγο αυτό απαγορεύθηκε να γίνει η παραμικρή μνεία στον τύπο για τα ιαπωνικά μπαλόνια.

Η εκτίμηση των ειδικών ήταν ότι όσα μπαλόνια θα έφθαναν στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πολύ μικρή πιθανότητα να ρίξουν τις βόμβες τους σε κατοικημένη περιοχή και έτσι να προκαλέσουν πολλά θύματα και καταστροφές. Αντίθετα, αν υπήρχαν προειδοποιήσεις για την απειλή, θα υπήρχε σοβαρή πτώση του ηθικού και πολλά θύματα μόνο και μόνο από το πανικό που θα προκαλούνταν.

Όπως αποδείχθηκε, η απόφαση της κυβέρνησης ήταν σωστή αφού, όπως θα δούμε, μόνο πέντε Αμερικανοί σκοτώθηκαν εξαιτίας μίας τέτοιας ιαπωνικής βόμβας.

Παρά ταύτα, υπήρχε σοβαρός κίνδυνος να ξεκινήσουν μεγάλες δασικές πυρκαγιές στις δυτικές πολιτείες καθώς πολλές από τις βόμβες έπεσαν σε δάση. Είναι πιθανόν ότι κάποιες πυρκαγιές που σημειώθηκαν τότε να προκλήθηκαν από τις ιαπωνικές βόμβες, κάτι που η αμερικανική κυβέρνηση ποτέ δεν επιβεβαίωσε.

Ένα γεγονός που αποκαλύφθηκε πολλά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου ήταν ότι ένα από τα ιαπωνικά μπαλόνια είχε ρίξει τη βόμβα του κοντά σε εγκατάσταση όπου οι Αμερικανοί παρήγαν ραδιενεργό υλικό για την πρώτη ατομική βόμβα. Η έκρηξη διέκοψε την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στο εργοστάσιο δίχως να προκαλέσει ζημιά στις εγκαταστάσεις του ή να καθυστερήσει την παραγωγή της βόμβας.

Η άγνοια των Αμερικανών και τα αντίμετρα

Για τους Αμερικανούς τα μπαλόνια αυτά ήταν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι έφευγαν από την Ιαπωνία καθώς οι ίδιοι δεν γνώριζαν ακόμη την ύπαρξη του ρεύματος αέρος στα 30.000 πόδια πάνω από τον Ειρηνικό. Πίστεψαν ότι πράκτορες των Ιαπώνων τα κατασκεύαζαν και τα εξαπολύαν μέσα στις ίδιες τις ΗΠΑ.

Επίσης, μία θεωρία ήταν ότι τα μπαλόνια με τις βόμβες εξαπολύονταν από ένα ιαπωνικό υποβρύχιο που είχε αναδυθεί κοντά στην ακτή του Λος Άντζελες, όπου, εθεάθη και το πρώτο ιαπωνικό μπαλόνι σε αμερικανικό έδαφος.  Όμως, η γεωλογική ανάλυση της άμμου στο αμμόσακο ενός από τα μπαλόνια κατέδειξε ότι προερχόταν από την πόλη Ουτσουνομίγια της Ιαπωνίας, όπου υπήρχε και ένα μεγάλο εργοστάσιο παραγωγής υδρογόνου.

Τον Απρίλιο του 1945 η αμερικανική αεροπορία βομβάρδισε ανελέητα το εργοστάσιο αυτό, με αποτέλεσμα να το καταστρέψει εντελώς. Το γεγονός αυτό, αλλά και το ότι στο μεταξύ οι Ιάπωνες είχαν αντιληφθεί ότι η επιχείρηση με τα μπαλόνια-βομβαρδιστικά είχε αποτύχει οικτρά, έβαλε τέρμα στο πρόγραμμα.

Από τα 9.000 μπαλόνια που οι Ιάπωνες εξαπέλυσαν εναντίον των ΗΠΑ, περίπου 300 καταγράφηκαν ότι έφθασαν στη χώρα. Τα περισσότερα έπεσαν στον Ειρηνικό, αν και είναι βέβαιο ότι τα μπαλόνια που έπεσαν στις ΗΠΑ είναι περισσότερα απ’ αυτά που εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν από τις τοπικές αρχές.

Τα θύματα των ιαπωνικών μπαλονιών

Τα μόνα θύματα των ιαπωνικών βομβαρδιστικών-μπαλονιών ήταν τα μέλη ενός κατηχητικού σχολείου που με επικεφαλής ένα ιερωμένο πραγματοποιούσε εκδρομή στην εξοχή.

Στις 5 Μαϊου 1945, τρεις μέρες πριν από το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη και περίπου τρεις μήνες πριν από την παράδοση της Ιαπωνίας, ο πάστορας Μίτσελ πήγε εκδρομή στην εξοχή μαζί με την έγκυο γυναίκα του και πέντε μαθητές του στο κατηχητικό σχολείο.

Ο Μίτσελ είπε στους υπόλοιπους να κατέβουν από το αυτοκίνητο και να βρουν ένα σημείο για να κάνουν πικ-νικ ώσπου να παρκάρει το όχημα. Καθώς πλησίαζε την ομήγυρη, άκουσε ένα μαθητή του να φωνάζει στους άλλους ότι βρήκε ένα μεγάλο μπαλόνι.

Αμέσως μετά ακούστηκαν δύο εκρήξεις απ’ εκείνο το σημείο και ο χώρος γέμισε με καπνό. Ο Μίτσελ έτρεξε αμέσως να δει τι είχε συμβεί και βρήκε διαμελισμένους τη γυναίκα και τους μαθητές του.

Ήταν τα μοναδικά θύματα στις ΗΠΑ ως αποτέλεσμα εχθρικής ενέργειας στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ιαπωνικό μπαλόνι ήταν ένα απ’ αυτά που δεν εντόπισαν οι αρχές καθώς έπεσε στην εξοχή. Από κάποια βλάβη στο σύστημα βομβαρδισμού, δεν άφησε τη βόμβα ενώ πετούσε, αλλά έπεσε μαζί του στο έδαφος.

Όταν τα παιδιά βρήκαν το μπαλόνι δεν γνώριζαν τον κίνδυνο, αφού η κυβέρνηση δεν είχε προειδοποιήσει τον κόσμο για το σοβαρό κίνδυνο που διέτρεχε απ’ αυτά. Τα παιδιά μάλλον πήγαν να τραβήξουν το μπαλόνι πυροδοτώντας τις δύο βόμβες που διέθετε.

Το μπαλόνι αυτό ήταν ένα από τα τελευταία που έφθασαν στις ΗΠΑ και οι έρευνες που έγιναν κατέδειξαν ότι βρισκόταν στο σημείο εκείνο για κάποιες εβδομάδες πριν το βρουν τα άτυχα θύματά του.

Αρχική εικόνα: Φωτογραφία ιαπωνικού μπαλονιού Fu-Go στις ΗΠΑ  Πηγή: Wikipedia