Ο βομβαρδισμός της Αγγλίας. Πώς 300.000 Λονδρέζοι μετέτρεψαν σε καταφύγιο τις στοές του υπόγειου σιδηρόδρομου και επιβίωσαν από τις βόμβες των Ναζί

Κανείς δεν αντέχει το στριμωξίδι στις αποβάθρες του μετρό. Περιμένεις το τρένο και ανυπομονείς. Σε ενοχλεί η πολυκοσμία και η συνακόλουθη κακοσμία. Ναι, υπό κανονικές  συνθήκες. Αν όμως  ήσουν Λονδρέζος και η ναζιστική Λουφτβάφε έριχνε τόνους από βόμβες, τότε οι σταθμοί του μετρό όσο πολυκοσμία και να είχαν, ήταν το ασφαλέστερο σημείο της πόλης.

Το Λονδίνο, από τον Σεπτέμβριο του 1940 μέχρι τον Μάιο του ‘41 ήταν στο έλεος της επιχείρησης «Blitz». Βομβαρδισμοί μέχρις εσχάτων. Στόχος να σπάσει το ηθικό των πολιτών και να τρωθεί το κύρος της Μεγάλης Βρετανίας. Στις αεροπορικές επιθέσεις της ναζιστικής Γερμανίας σκοτώθηκαν περισσότεροι από 45.000 άμαχοι, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες έμειναν άστεγοι. Κατά μέσο όρο σε κάθε βομβαρδισμό η Γερμανική αεροπορία, έριχνε 50.000 τόνους εκρηκτικών.

Λονδρέζοι οι σύγχρονοι τρωγλοδύτες

Οι σταθμοί του Μετρό μετατράπηκαν στα μεγαλύτερα καταφύγια που στέγαζαν για μερόνυχτα χιλιάδες Λονδρέζους. Αρχικά η κυβέρνηση Τσόρτσιλ δεν ενθάρρυνε την ιδιότυπη αυτή μετατροπή των σταθμών του μετρό σε καταφύγια. Πίστευαν ότι θα παρέλυε την τυπική βρετανική καθημερινότητα των πολιτών. Ο πόλεμος όμως και οι βομβαρδισμοί, ο φόβος και η αγωνία της επιβίωσης επέβαλαν τους δικούς τους κανόνες. Έτσι χιλιάδες λονδρέζοι μετατράπηκαν σε μοντέρνους τρωγλοδύτες περνώντας πολλές μέρες στους σταθμούς του μετρό που πλέον θύμιζαν δημόσια υπνωτήρια.

Οικογένειες αλλά και μεμονωμένοι πολίτες έφτιαχναν τις «γωνιές» τους με ό,τι μπορούσαν να κουβαλήσουν από τα σπίτια τους,  ώστε η διαμονή τους, πολλά μέτρα κάτω από τη γη, να είναι βιώσιμη. Οι περισσότεροι πήγαιναν πριν νυχτώσει, αλλά αρκετοί προτιμούσαν να μείνουν εκεί όλη την ημέρα.

Η ζωή κάτω από τη γη πάνω στις ράγες

Το κράτος προμήθευσε τα τούνελ με χημικές τουαλέτες και έστησε σταθμούς υγιεινής. Οργανώθηκαν συσσίτια και στήθηκαν πρόχειρα ιατρεία. Στο τεράστιο αυτό έργο συνέβαλαν φυσικά και οι εργαζόμενοι στο μετρό του Λονδίνου.

Η κατάσταση έγινε δυσάρεστη και σε κάποιες περιπτώσεις αφόρητη. Οι μυρωδιές ήταν πιο έντονες από το σύστημα εξαερισμού. Υπήρξαν Λονδρέζοι που επέλεγαν τους σταθμούς του μετρό ως καταφύγιο, αλλά και Λονδρέζοι που αναζητούσαν τα κανονικά καταφύγια στα οποία έμεναν για λίγες ώρες, ώσπου να κοπάσει το κύμα του βομβαρδισμού.

Τα δρομολόγια των τρένων είχαν μειωθεί και οι μηχανοδηγοί είχαν λάβει εντολή να κόβουν ταχύτητα ή και να σταματούν αρκετά μέτρα πριν φτάσουν σε κάθε σταθμό. Αυτό επέβαλλε η νέα εμπόλεμη κατάσταση για λόγους ασφαλείας καθώς έπρεπε να ελέγξουν ότι δεν υπάρχει κάποιος φοβισμένος πολίτης κοντά στις ράγες.

Η ζωή μέσα στις στοές βρήκε τον δικό της ρυθμό παρά τις συστάσεις της κυβέρνησης που προσπαθούσε να φρενάρει τα πλήθη που συνέρρεαν εκεί. Έτσι ξεκίνησε μια προσπάθεια να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης κάτω από το έδαφος. Η βιβλιοθήκη του Westminster προσέφερε 2.000 βιβλία και οργάνωνε εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά  και τους ενήλικες που βρίσκονταν στις στοές. Την ίδια ώρα καλλιτέχνες από το σωματείο τους (ENSA – Entairtainments National Service Association) οργάνωναν μικρές συναυλίες για να τονώσουν το ηθικό των φοβισμένων κατοίκων του Λονδίνου.

Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών υπολογίζεται ότι πάνω από 300.000 Λονδρέζοι βρήκαν καταφύγιο στις στοές του υπόγειου σιδηρόδρομου.

Αρχική φωτογραφία: © IWM (HU 44272)(επιχρωματισμός από τον Royston Leonard)

Διαβάστε ακόμη: Ο βομβαρδισμός του Λονδίνου από τη Λουφτβάφε. Η βόμβα άνοιξε κρατήρα που «ρούφηξε» ένα λεωφορείο. Δεκάδες άμαχοι πνίγηκαν από τα νερά κατεστραμένου αγωγού…