Ο «βλάχος» που σέρβιρε καφέ στην Αθήνα για να σπουδάσει. Έζησε την κατοχή στην Ήπειρο και τις Ναπάλμ στον εμφύλιο. Μια αυτοβιογραφία της μεταπολεμικής Ελλάδας

Ο 15χρονος Ηπειρώτης, ο «Βλάχος» όπως τον έλεγαν όταν έφτασε στην Αθήνα, φοίτησε στο νυχτερινό σχολείο δουλεύοντας σερβιτόρος, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο, έγινε διευθυντής σε πολιτικό γραφείο υπουργού και λειτούργησε μεγάλο λογιστικό γραφείο.

Μια παρακαταθήκη για τον άνθρωπο θέλει ν’ αφήσει ο Αντώνης Νούσιας με την αυτοβιογραφία του «Μια ζωή, πολλές ιστορίες», που μόλις κυκλοφόρησε απ’ τις  Ηπειρωτικές Εκδόσεις «ΠΕΤΡΑ». Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στις 13 Ιανουαρίου 2020, ώρα 6:30 μ.μ., στη «Στοά του Βιβλίου», Πεσμαζόγλου 5 & Σταδίου στο Αρσάκειο Μέγαρο.

Ο Αντώνης Νούσιας γεννήθηκε το 1935 στο χωριό Κούρεντα, που απέχει 44 χιλιόμετρα απ’ τα Γιάννενα. Έζησε τους Ιταλούς στην αρχή και μετά τους Γερμανούς στην Κατοχή. Ο τόπος καταγωγής του ήταν στο επίκεντρο των συγκρούσεων του εμφυλίου και η περιοχή του έγινε το πεδίο βολής, όπου για πρώτη φορά οι Αμερικάνοι έκαναν μαζική χρήση των βομβών ναπάλμ. Ένα αεροπλάνο που βομβάρδισε τις θέσεις του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) έβαλε σημάδι τα παιδιά που έπαιζαν στην εκκλησία του χωριού, γιατί ο πιλότος νόμισε ότι ήταν αντάρτες! Ο Αντώνης, διηγείται, αν και γιός ΕΔΕΣίτη, ήταν ο πρώτος στα Κούρεντα που έφαγε ξύλο απ’ τη Χωροφυλακή στη διάρκεια του εμφυλίου, γιατί πάνω στο παιγνίδι σιγοτραγούδησε ένα ΕΠΟΝίτικο τραγούδι. Παραμόνευε, όμως, ο στρατοχωροφύλακας, που τον άδραξε και του μαύρισε τ’ αυτιά.

Το 1950 ο Αντώνης Νούσιας ακολούθησε το δρομολόι των Ηπειρωτών μεταναστών στη μεταπολεμική περίοδο. Έφτασε στην Αθήνα και δούλεψε σερβιτόρος στο καφενείο του μπάρμπα του. Ταυτόχρονα ο «Βλάχος», όπως τον φώναζαν στην αρχή, φοίτησε στο νυχτερινό γυμνάσιο. Έγινε ο «Δάσκαλος» καθώς διάβαζε τα μαθήματα την ώρα που ανακάτευε τους καφέδες. Σπούδασε στην Πάντειο, ενώ υπηρετούσε τη στρατιωτική θητεία του και μετά το στρατό οργάνωσε δικό του λογιστικό γραφείο.

Η οδός Χαριλάου Τρικούπη 7, όπου ήταν το καφενείο, ήταν και η «Μεγάλη Σχολή» για τον Αντώνη. Εκεί κατάλαβε τι θα πει ανθρωπιά και επικοινωνία με τον κόσμο. Γνωρίστηκε με τους γίγαντες του πνεύματος Κώστα Βάρναλη και Μενέλαο Λουντέμη. Σερβίριζε καφέδες το Μίμη Φωτόπουλο, που έπαιζε τάβλι, απολαμβάνοντας τις αμίμητες ατάκες του. Και στις μεγάλες ζέστες δρόσισε τη Μελίνα Μερκούρη, «κάνοντας αέρα»… Εκεί γνώρισε και «το ζώον, τον πρόεδρο», όπως του αυτοσυστήθηκε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος!

Συμμετείχε στους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες της δεκαετίας του 1960 μέσα απ’ τις γραμμές της Νεολαίας της Ένωσης Κέντρου (αρχικά της ΟΝΕΚ και μετέπειτα της ΕΔΗΝ). Συμπορεύτηκε με ασυμβίβαστες μορφές, όπως ο Αλέκος Παναγούλης.

Απέκτησε μια ιδιαίτερη σχέση αλληλοεκτίμησης με το Γεώργιο Μυλωνά, υφυπουργό στις προδικτατορικές κυβερνήσεις του Γεωργίου Παπανδρέου, υπουργό Συγκοινωνιών στην κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας το 1974 και υπουργό Πολιτισμού στις κυβερνήσεις συνεργασίας του 1989 -1990.

Ο Αντώνη Νούσιας υπηρέτησε στο γραφείο του Γ. Μυλωνά

Γνώρισε από πρώτο χέρι τα «σούρτα-φέρτα» και έμαθε για τα μπαξίσια –που πολέμησε με σθεναρότητα– στα γραφεία των υπουργών. Στο γραφείο του Μυλωνά στα Γιάννενα συνάντησε τον νεότερο ληστή των ηπειρωτικών ορέων, ο οποίος το 1928 συμμετείχε στην απαγωγή του βουλευτή Αλέξανδρου Μυλωνά, πατέρα του Γιώργου Μυλωνά! Ο Αντώνης Νούσιας ήταν παρών και κατέγραψε τις προετοιμασίες για την ανακοίνωση του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων απ’ τον Γιώργο Μυλωνά.

Το 1977 εντάχτηκε στο ΠΑΣΟΚ. Αργότερα διαφώνησε και αποχώρησε. Συνεργάστηκε με το ΚΚΕ ως υποψήφιος βουλευτής στα Ιωάννινα στις εκλογές του 1985. Επανήλθε στο ΠΑΣΟΚ μετά τη συγκρότηση της κυβέρνησης Τζαννετάκη. Όμως διέρρηξε οριστικά τις σχέσεις του με το ΠΑΣΟΚ το 1997, που ψήφισε τον νόμο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση «Καποδίστρια», σχέδιο με το οποίο διαφώνησε.

Η αγάπη του για την Ήπειρο εκφράστηκε με την πολύχρονη και δραστήρια συμμετοχή του στην Αδελφότητα των Κουρέντων και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας (ΠΣΕ). Η έκδοση του βιβλίου συμπίπτει με τα 100 χρόνια απ’ τη γέννηση του Γιώργου Μυλωνά. Στο βιβλίο του ο Αντώνης Νούσιας σκιαγραφεί, ακόμη, μέσα απ’ την προσωπική επαφή του, τις προσωπικότητες του Γεωργίου και Ανδρέα Παπανδρέου, του Χαρίλαου Φλωράκη, του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, και του Χαρίση Σδράβου, ενός αντάρτη του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ απ’ την Κόνιτσα.

Στο βιβλίο φιλοξενούνται και παρεμβάσεις του δημοσιογράφου Γιώργου Μουσγά, ο οποίος με τον Ανδρέα Ρίζο κατέγραψαν την αφήγηση του Αντώνη Νούσια.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το «πικρό αλεύρι» της Κατοχής. Μια 97χρονη μυλωνού θυμάται πώς ο κόσμος αντιμετώπιζε την πείνα που πολλές φορές οδηγούσε στον θάνατο