Ο τσάρος Νικόλαος Β’ βάζει τη Ρωσία στον Α Παγκόσμιο πόλεμο. Τα μοιραία λάθη που οδήγησαν στην πτώση της δυναστείας των Ρομανόφ. Η επιρροή του Ρασπούτιν και οι Μπολσεβίκοι
Στην αρχική φωτογραφία απεικονίζεται ο Νικόλαος ο Β΄ της δυναστείας των Ρομανόφ, ο τελευταίος τσάρος της Ρωσίας. Είναι ίσως μια από τις τελευταίες στιγμές του τσάρου στην ηγεσία της αυτοκρατορίας ενω βρισκόταν στο μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Πολεμούσε τις δυνάμεις της Αυστοουγγαρίας και της Γερμανίας στο πλευρό της συμμαχίας των Αγγλογάλλων. Ο τσάρος που έμεινε στην ιστορία με το προσωνύμιο, ο Αιματοβαμμένος Νικόλαος, δεν πρόλαβε να δει την έκβαση του πολέμου.
Περίπου οκτώ μήνες πριν από τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου, αναγκάστηκε από τους εξεγερμένους πολίτες της Ρωσίας, να εγκαταλείψει τον θρόνο. Ο Νικόλαος Β΄ εκδιώχθηκε από τον θρόνο. Ο τσάρος με την οικογένειά του εξορίστηκε, αιχμαλωτίστηκε και τελικά εκτελέστηκε. Η οκτωβριανή επανάσταση των μπολσεβίκων ανέτρεψε για πάντα τη μοναρχία στη Ρωσία και την κυριαρχία της δυναστείας των Γκόττορπ – Ρομάνοφ που κυβερνούσε από το 1762.
“Τι θα απογίνω εγώ και ολόκληρη η Ρωσία;”
Ο Νικόλαος ο Β΄ ανέλαβε τσάρος της Ρωσίας το 1894, όταν ο πατέρας του Αλέξανδρος Γ΄πέθανε ξαφνικά σε ηλικία 49 ετών από νεφρική ανεπάρκεια. Ο 26χρονος Νικόλαος δεν ήταν έτοιμος να διαδεχθεί τον θρόνο. Εφήρμοσε τη σκληρή και συντηρητική πολιτική του πατέρα του. Πίστευε ότι η εξουσία του εκπορευόταν από τον Θεό και ήθελε να έχει την απόλυτη εξουσία.
Πέντε χρόνια μετά την ενθρόνιση του το 1899 ο τσάρος Νικόλαος παίζει “αεροπλανάκι” με τον συνονόματο ξάδερφό του. “Τι θα απογίνω εγώ και ολόκληρη η Ρωσία;” φέρεται να είπε ο Νικόλαος, όταν του ανακοινώθηκαν τα νέα του καθήκοντα. Πηγή φωτογραφίας: statearchive
Ο Νικόλαος ο Β΄ ακολούθησε επεκτατική πολιτική, αρχικά προς την Ασία. Έτσι, ήρθε αντιμέτωπος με την Ιαπωνία. Σύντομα ξέσπασε ο ρωσοϊαπωνικός πόλεμος, που έληξε με την πανηγυρική νίκη των Ιαπώνων. Η ταπείνωση της Ρωσίας στο μέτωπο, επιβάρυνε και άλλο την εικόνα του τσάρου που σε συνδυασμό με την οικονομική εξαθλίωση των πολιτών, οδήγησε στη δημιουργία επαναστατικού κινήματος το 1905. Κάτω από την λαϊκή πίεση και το ενδεχόμενο εξέγερσης, ο τσάρος προχώρησε στη σύνταξη μανιφέστου, στο οποίο διακήρυσσε τη σύγκληση κοινοβουλίου, της Δούμας, η οποία θα λειτουργούσε συμβουλευτικά. Υποσχέθηκε το δημοκρατικό δικαίωμα ψήφου και τη θέσπιση βασικών πολιτικών ελευθεριών, αλλά ποτέ δεν έγιναν πράξη.
Ο Τσάρος το 1917 στον Α παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ίδιος έγραφε: “Το καθήκον μου προς τη χώρα μου, την οποία μου έχει εμπιστευτεί ο Θεός, με ωθεί σήμερα να αναλάβω την ανώτατη διοίκηση των στρατιωτικών δυνάμεων και να μοιραστώ με τον στρατό μου τα κτυπήματατου πολέμου” . Αποδείχθηκε μοιραίο λάθος
Τα τραγικά λάθη στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο
Με το ξέσπασμα του Α Παγκοσμίου Πολέμου, ο Νικόλαος ο Β΄ οδήγησε τη χώρα σε έναν ακόμη δαπανηρό πόλεμο. Στόχος του ήταν να κατακτήσει τον έλεγχο του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων, ώστε οι δυνάμεις του να μπορούν να βγουν ελεύθερα στη Μεσόγειο. Παρά το γεγονός ότι δεν ήθελε να επιτεθεί κατά της Γερμανίας (η γυναίκα του ήταν γερμανίδα) κινήθηκε επιθετικά κατά της Αυστροουγγραρίας αλλά οι Γερμανοί σύμμαχοί τους αντέδρασαν. Ο ρωσικός στρατός δεν ήταν έτοιμος να αντιμετωπίσει τις γερμανικές δυνάμεις και στη μάχη του Τάνενμπεργκ τον Αύγουστο του 1914 ηττήθηκε ολοκληρωτικά. Εκεί χάθηκαν πολλοί αφοσιωμένοι αξιωματικοί του καθεστώτος, οι οποίοι είχαν επιφορτιστεί να προστατέψουν την Δυναστεία στις δύσκολες ώρες. Ο Πόλεμος επιβάρυνε την κρίση στη Ρωσία. Η αγροτική παραγωγή καταστράφηκε. Δεν υπήρχαν εργατικά χέρια για τη γεωργία και τη βιομηχανία. Οι άνθρωποι στις πόλεις πεινούσαν.
Το 1915 ο Νικόλαος Β έκανε ένα ακόμα λάθος τακτικής όταν εγκατέλειψε την Αγία Πετρούπολη για να αναλάβει την ηγεσία του στρατού στο μέτωπο. Θεωρήθηκε μια από τις πιο καταστροφικές αποφάσεις του. Οι συνεργάτες του προσπάθησαν να τον αποτρέψουν γιατί θεωρούσαν ότι οι πολίτες θα συνέδεαν τις ήττες του στρατού με τον ίδιο. Επίσης θα βρισκόταν μακριά από την διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας που αντιμετώπιζε κοινωνική αναταραχή.
Δεν τους άκουσε. Έπαψε τον ξάδερφό του Νικολάι Νικολέγιεβιτς από την αρχιστρατηγία και ανέλαβε ο ίδιος την ηγεσία παρόλο που δεν γνώριζε πώς να διαχειρίζεται στρατιωτικές υποθέσεις. Αυτό αποδείχθηκε μοιραίο λάθος. Έκανε όμως ένα ακόμα. Ανάθεσε τη διαχείριση των εσωτερικών ζητημάτων στην σύζυγό του Αλεξάνδρα, η οποία όμως δεν ήταν αγαπητή στον ρωσικό λαό εξαιτίας της γερμανικής καταγωγής της.
Η Αλεξάνδρα επηρεαζόταν από τον Γκριγκόρι Ρασπούτιν, έναν περιπλανώμενο καλόγερο που ισχυριζόταν ότι είχε υπερφυσικές και θεραπευτικές ικανότητες. Η τσαρίνα εμπιστευόταν για όλες τις υποθέσεις τον αποκαλούμενο “τρελό μοναχό”. Η ίδια θεωρούσε ότι ήταν ο μοναδικός που είχε καταφέρει να βελτιώσει την κατάσταση της υγείας του γιού της Αλεξέι, ο οποίος έπασχε από αιμορροφιλία. Έτσι ο μοναχός αναδείχθηκε σε πολιτικό σύμβουλο που έφτασε στο σημείο να επικαλείται οράματα και να συμβουλεύει τον Νικόλαο να αναλάβει ο ίδιος την ηγεσία του στρατού. Διαφορετικά -όπως έλεγε- ο πόλεμος θα χανόταν. Όταν ο Νικόλαος έφυγε για το μέτωπο, ο Ρασπούτιν μπορούσε να διορίζει πρόσωπα της αρεσκείας του σε διοικητικές θέσεις. Όταν μετάνιωνε για κάποια επιλογή προσώπου έλεγε ότι είχε “μπει ο διάβολος μέσα του” και τον έδιωχνε. Η “θεοσεβούμενη” τσαρίνα πάντα συμφωνούσε.
Ο Ρασπούτιν με τη σύζυγο και τα παιδιά του τσάρου Νικόλαου. Ο Ρασπούτιν δολοφονήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1916, από τον σύζυγο της ανιψιάς του τσάρου, Φέλιξ Γιουσούποφ. Αφού τον δηλητηρίασε, τον πυροβόλησε στην καρδιά και στη συνέχεια τον έριξε στο παγωμένο ποτάμι. Πηγή εικόνας: Wikimediamtx Commons
Η εξέγερση στην Πετρούπολη
Ο πόλεμος, η κακοδιαχείριση, η πείνα και το κρύο μετέτρεψαν τη Ρωσία σε ένα καζάνι έτοιμο να εκραγεί. Τον Φεβρουάριο του 1917, ξέσπασαν στην Αγία Πετρούπολη μαζικές αναταραχές και εξεγέρσεις. Ο τσάρος βρισκόταν στο Μογκιλιόφ, περίπου τετρακόσια μίλια μακριά. Ο Νικόλαος Β΄ εξαιτίας της έλλειψης συχνής επικοινωνίας με την πρωτεύουσα, δεν κατάλαβε τη σοβαρότητα της κατάστασης. Διέταξε τον διοικητή της πόλης να στείλει στρατό για να αποκατασταθεί η τάξη. Όταν μετά από μερικές μέρες συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να γυρίσει πίσω, ήταν πια αργά. Οι στρατιώτες ενώθηκαν με τους εξεγερμένους. Τον Μάρτιο του 1917 ο τσάρος αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Ανακήρυξε διάδοχό του τον αδερφό του Μιχαήλ, ο οποίος όμως αρνήθηκε τον θρόνο.
Μερικούς μήνες αργότερα, ξέσπασε ηοκτωβριανή επανάστασηστη Ρωσία. Οι μπολσεβίκοι με τον Βλαντιμίρ Λένιν ανέτρεψαν την προσωρινή κυβέρνηση που είχε σχηματιστεί και ανέλαβε την εξουσία της χώρας. Αμέσως αποφασίστηκε η αποχώρηση από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο με τη Γερμανία, η οποία επισφραγίστηκε με την υπογραφή της “άνευ προσαρτήσεων – άνευ αποζημιώσεων” Συνθήκης του Mπρεστ – Λιτόφσκ.
Οι μπολσεβίκοι άρχισαν να μοιράζουν στους ακτήμονες αγρότες τη γη των γαιοκτημόνων και να κάνουν κρατικές τις βιομηχανίες και τις τράπεζες.
Στις 17 Ιουλίου του 1918 ο Νικόλαος, η σύζυγός του και τα πέντε παιδιά τους εκτελέστηκαν από τους μπολσεβίκους στο Αικατερίνμπουργκ, όπου κρατούνταν.
Δείτε το ιστορικό ντοκουμέντο με τον τσάρο Νικόλαο Β κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου:
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ