Αυτός είναι ο περίφημος “κωλοσούρτης” που συνέδεε τις γειτονιές της Αθήνας και έφτανε μέχρι το Φάληρο. Τα τραμ είχαν άλογα και αγκομαχούσαν

του Ελευθέριου Σκιαδά από τον Μικρό Ρωμιό  

Τρία είδη συγκοινωνιών εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της ελληνικής πρωτεύουσας την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα.

Ο ιπποσιδηρόδρομος, ο αποκαλούμενος από τον λαό «κωλοσούρτης», δηλαδή ένα βαγόνι που το έσερναν με αρκετή δυσκολία άλογα. Με επίκεντρο την Ομόνοια και ένα δίκτυο οκτώ δρομολογίων προς τον Κήπο Ορφανίδου (Ζάππειο Μέγαρο), το Θησείο, τους Αμπελόκηπους και τις οδούς Ιπποκράτους, Πατησίων, Αχαρνών, Κολοκυνθού και Μητροπόλεως, ήταν η λαϊκή συγκοινωνία της εποχής που εξυπηρετούσε τους Αθηναίους.

Κατόπιν υπήρχε ο τροχιόδρομος, δηλαδή η πρώιμη μορφή του τραμ, του οποίου το δίκτυο δεν ήταν ακόμη ανεπτυγμένο και περιοριζόταν στη μόνη διαδρομή Ακαδημίας – Παλαιό και Νέο Φάληρο. Λίγα χρόνια αργότερα έμελλε και αυτός να γίνει ηλεκτροκίνητος.

Τέλος, υπήρχε και ο ήδη ηλεκτροκίνητος σιδηρόδρομος Αθηνών-Πειραιώς με δρομολόγια κάθε 15 λεπτά από Αθήνα και από Πειραιά.

Αξίζει να αναφερθεί για στατιστικούς λόγους ότι κατά το 1906 με τον ηλεκτροκίνητο σιδηρόδρομο Αθηνών-Πειραιώς ταξίδεψαν 1.543.537 επιβάτες και με το αντίστροφο δρομολόγιο, δηλαδή από Πειραιά προς Αθήνα 1.466.715 επιβάτες. Λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό της πόλης, περίπου 180.000 κατοίκους -δημότες, σύμφωνα με την απογραφή του 1907, γίνεται αντιληπτό το εύρος των αναγκών που κάλυπτε το μέσο αυτό.

Η κίνηση των Αθηνών όμως, εκτός από αυτά τα μέσα συγκοινωνίας, εξυπηρετείτο από 519 άμαξες, εκ των οποίων 186 βιτόριες και 333 λαντό!

Ακόμη, κυκλοφορούσαν και 13 οτομομπίλ, όπως αποκαλούνταν στην αρχή τα αυτοκίνητα, καθώς και ένα αυτοκίνητο αγοραίο, δηλαδή δημόσιας χρήσης, κάτι σαν τα σημερινά ταξί. Το συγκεκριμένο όχημα δυστυχώς καταστράφηκε σε μια σύγκρουση με τον τροχιόδρομο! Στον Πειραιά αντίστοιχα κυκλοφορούσαν 110 άμαξες, 99 αγοραίες και 11 ιδιωτικές, καθώς και 2 οτομομπίλ!

Περίπου μισό αιώνα αργότερα το δίκτυο του τραμ ξηλώθηκε και πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 δημιουργήθηκε και πάλι. Σε μια πόλη όμως που ήταν πλέον ασφυκτικά πυκνοδομημένη και αφιλόξενη για νέες υποδομές, σε σχέση με την ειδυλλιακή Αθήνα του 1900.

Αρχική φωτογραφία: Ιππήλατο τραμ το 1882 στην πλατεία Συντάγματος στη συμβολή της οδού Μητροπόλεως και Φιλελλήνων.

Το όχημα με τον αριθμό 16, σταθμευμένο μπροστά στην οικία Σιμοπούλου εκτελεί το δρομολόγιο, Ιπποκράτους – Μητροπόλεως.

Φωτογραφικό Αρχείο: Εθνικού Ιστορικού Μουσείου

Διαβάστε: Οι Αθηναίοι κουρεύονταν σπάνια και θεωρούσαν το μπάνιο αμαρτία. Ένας αντίπαλος του Τρικούπη έλεγε: «Τι περιμένετε, από έναν πρωθυπουργό που μπανιαρίζεται κάθε μέρα;»

Διαβάστε: Το πρώτο υδρομασάζ λειτούργησε στην Ερμού το 1880 και υποσχόταν ότι θεράπευε την κατάθλιψη. Ο «αδιάρρηκτος αεροκαταθλιπτικός υδροθεραπευτικός λουτήρ», ήταν έργο ενός πολυμήχανου μεταλλουργού ο οποίος πλούτισε