Ο τρόμος των ινδιάνων όταν αντίκρυσαν για πρώτη φορά το ιππικό των αποικιοκρατών. Δεν είχαν ξαναδεί ποτέ άλογα, αλλά γρήγορα έγιναν δεινοί αναβάτες

Τα περισσότερα βιβλία ιστορίας αποδίδουν την σαρωτική επέλαση των Ευρωπαίων στην Αμερική τον 15ο αιώνα, στην στρατιωτική και τεχνολογική υπεροχή τους. Αυτό όμως είναι μόνο ένα μέρος της αλήθειας.

Στην πραγματικότητα, τον κομβικότερο ρόλο διαδραμάτισε ο “έμβιος οπλισμός” των λευκών αποικιοκρατών. Ο ίδιος οπλισμός που τους επόμενους αιώνες επέτρεψε στους ιθαγενείς να αναπτυχθούν ραγδαία και να διεκδικήσουν ξανά την αυτονομία τους. Ο πολύτιμος “έμβιος οπλισμός” δεν ήταν άλλος από τα άλογα.

Μέχρι την άφιξη του Κολόμβου το 1492, το είδος είχε επί χιλιετίες εξαφανιστεί από την αμερικανική ήπειρο. Από σύγχρονες μελέτες απολιθωμάτων, γνωρίζουμε ότι ένας αρχαίος πρόγονος του αλόγου κατοικούσε στην κεντρική Αμερική κατά την προϊστορική περίοδο. Η κλιματική αλλαγή, ωστόσο, έφερε ραγδαίες ανακατατάξεις και μετακινήσεις πληθυσμών, τόσο ανθρώπινων όσο και ζωικών.

Ο προϊστορικός αμερικανικός ίππος δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και σταδιακά εξαφανίστηκε.

“Ευρωπαίοι Κένταυροι”

Μέχρι και τον 15ο αιώνα, οι Ινδιάνοι βιοπορίζονταν από το κυνήγι και τη γεωργία. Μόνοι βοηθοί τους στις δραστηριότητες αυτές ήταν τα σκυλιά και στον νότο είχαν τα λάμα. Η προϊστορική εξαφάνιση των αλόγων είχε ως αποτέλεσμα οι ιθαγενείς αμερικανικοί πολιτισμοί να μην γνωρίζουν καν πώς έμοιαζε το ζώο.

Έτσι, όταν έφτασαν οι πρώτοι έφιπποι Ευρωπαίοι στην νέα ήπειρο, οι ντόπιοι τρόμαξαν. Αρχικά πίστεψαν ότι ιππέας και άλογο ήταν ένα. Μπροστά τους έβλεπαν τετράποδα πλάσματα με κορμιά ζώου και ανθρώπινα κεφάλια, κάτι σαν τους αρχαιοελληνικούς Κενταύρους. Μόλις συνειδητοποίησαν ότι πρόκειται για ξεχωριστά όντα, άρχισαν να τα αποκαλούν “πελώρια σκυλιά”.

Τα άλογα των Ισπανών ήταν ανδαλουσιανοί ίπποι. Η συγκεκριμένη ράτσα διέφερε αρκετά από τις βορειο-ευρωπαϊκές, καθώς την είχαν φέρει στην Ισπανία οι Άραβες. Ήταν πιο ανθεκτικά στη ζέστη και στις αντιξοότητες, άντεχαν περισσότερες μέρες χωρίς τροφή και νερό και ήταν εξαιρετικά γρήγορα. Ιδιότητες που τα καθιστούσαν ιδανικά για να προσαρμοστούν και να εξαπλωθούν στη νέα ήπειρο.

Διαβάστε ακόμα: Τα εγκλήματα του Κολόμβου που δεν γράφτηκαν ποτέ στα σχολικά βιβλία. Ακρωτηρίαζε τους άντρες, έπαιρνε τα 10χρονα κορίτσια ως σκλάβες του σεξ και έριχνε τα μωρά ως τροφή στα σκυλιά

Το πολύτιμο όπλο

Οι άντρες του Κολόμβου, του Ερνάν Κορτές και των λοιπών Ευρωπαίων στρατηγών που ακολούθησαν, ήταν σαφώς καλύτερα οπλισμένοι από τους ιθαγενείς. Ωστόσο, αυτό που τους κατέστησε ακατάβλητους στο πεδίο της μάχης, ήταν η δυναμική και η ταχύτητα που τους προσέφεραν τα άλογα.

Και καθώς φαίνεται, γνώριζαν καλά αυτό το πολύτιμο πλεονέκτημα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν είχαν πλέον κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής και Βόρειας Αμερικής, σκοτώνοντας και υποδουλώνοντας τους ιθαγενείς, μία από τις πρώτες καθολικές εντολές που έδωσαν στους άντρες τους ήταν να μην αφήσουν τους ντόπιους να μάθουν να ιππεύουν.

Τον πρώτο καιρό η εντολή τηρήθηκε. Με το πέρασμα των χρόνων όμως, υπήρχε αυξανόμενη ανάγκη για εργατικά χέρια στα ράντζα και στα κτήματα. Οι λευκοί αφέντες χρειάζονταν τους ιθαγενείς για τις βαριές εργασίες. Έτσι, σταδιακά οι άντρες των φυλών έμαθαν να ημερεύουν, να ιππεύουν και να εκτρέφουν τα ζώα.

Οι καλύτεροι ιππείς στον κόσμο

Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τις γνώσεις αυτές προς όφελός τους ήταν οι Απάτσι. Στα τέλη του 17ου αιώνα, μικρές ομάδες αντρών της φυλής κατάφεραν να κλέψουν μερικές δεκάδες άλογα και να εκτρέψουν δικά τους κοπάδια.

Ύστερα, άρχισαν να κάνουν αιφνιδιαστικές εφόδους σε οικισμούς λευκών, αλλά και σε καταυλισμούς αντίπαλων φυλών. Οι επιθέσεις τους ήταν γρήγορες και αιφνιδιαστικές, είχαν ως στόχο τη λεία. Επέλεγαν αυτόν τον τρόπο εφόδου λόγω του ότι στην πραγματικότητα δεν ήταν καλοί ιππείς. Είχαν μάθει να ημερεύουν και να ελέγχουν τα άλογα, όχι όμως να πολεμούν ανεβασμένοι στις ράχες τους.

Σταδιακά κι άλλες φυλές ακολούθησαν τα βήματα των Απάτσι. Αυτοί που ενέταξαν τα άλογα στην κουλτούρα τους με μεγαλύτερη επιτυχία ήταν οι Κομάντσε, που κατοικούσαν στις Μεγάλες Πεδιάδες δυτικά του Μισισιπή.

Οι ινδιάνοι αυτοί εξελίχθηκαν σε δεινούς έφιππους πολεμιστές, αλλά και ικανούς εκτροφείς. Φρόντιζαν για την ευζωία των αλόγων τους και δεν τα έβλεπαν ως αναλώσιμα μέσα μετακίνησης, κυνηγιού και πολέμου. Δημιούργησαν μεγάλα και δυνατά κοπάδια, εκπαίδευαν τις νέες γενιές στην φροντίδα τους και σιγά σιγά ξεκίνησαν ακόμα και να τα εξάγουν ως εμπόρευμα.

Χαρακτηριστικά, ο αγγλοσάξονας συνταγματάρχης Ρίτσαρντ Ντοτζ, που σε μία από τις εκστρατείες του ήρθε σε επαφή με την φυλή, ανέφερε στα απομνημονεύματά του ότι οι Κομάντσε ήταν αναμφισβήτητα από τους καλύτερους ιππείς στον κόσμο. «Ανώτεροι από οποιοδήποτε ευρωπαϊκό ή αμερικανικό ιππικό».

Ο συγγραφέας και εξερευνητής Τζορτζ Κάτλιν έγραφε επίσης ότι «όταν περπατούσαν έδειχναν αδέξιοι, μόλις όμως σκαρφάλωναν στη ράχη του αλόγου μεταλλάσσονταν, ήταν σαν να γίνονται ένα με το ζώο».

Άλλες περιγραφές αναφέρουν ότι «ο χρόνος που χρειαζόταν ένας Κομάντσε για να ρίξει 20 βέλη, ήταν ο ίδιος με αυτόν που χρειαζόταν ένας λευκός στρατιώτης να οπλίσει το τόξο του. Τα βέλη των Κομάντσε μπορούσαν να βρουν στόχο και να σκοτώσουν σε απόσταση 20 μέτρων».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τζερόνιμο, ο θρυλικός Ινδιάνος που αντιστάθηκε στον αμερικανικό στρατό και έγινε ο πιο διάσημος αιχμάλωτος πολέμου. Μετάνιωσε που δεν πολέμησε μέχρι τελικής πτώσης 

Για περισσότερο από έναν αιώνα, μέχρι και τα τέλη του 1800, οι Κομάντσε, αλλά και άλλες φυλές των Μεγάλων Πεδιάδων, αναπτύχθηκαν ραγδαία, άρχισαν να εξαπλώνονται και να δημιουργούν προβλήματα στους λευκούς αποικιοκράτες. Η υποδούλωσή τους δεν ήταν πλέον εύκολη υπόθεση, όπως στην εποχή του Κολόμβου.

Τον 19ο αιώνα υπήρχαν τουλάχιστον δέκα ισχυρές φυλές, αποκαλούμενες και “λαοί των αλόγων”, που εποικούσαν όλη την ακτογραμμή της Βόρειας Αμερικής, από τα σύνορα με τον Καναδά έως και το Μεξικό.

Η τακτική των λευκών Αμερικανών, που περί τα μέσα του αιώνα είχαν βρεθεί σε απόγνωση, ήταν να σκοτώνουν τα άλογα των ινδιάνικων αποικιών έτσι ώστε να αναγκάσουν τους ιθαγενείς να επιστρέψουν στη γεωργία, αφήνοντας πίσω τους το κυνήγι και τις επιδρομές.

Εν τέλει, προκειμένου να σπάσει οριστικά τον ινδιάνικο “κλοιό” που είχε αρχίσει να ενισχύεται επικίνδυνα, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση προσέλαβε τους πιο επιφανείς Ινδιάνους ιππείς και τους κατέταξε στο Αμερικανικό Σώμα Ιππικού.

Μόνο στρέφοντας τους καλύτερους ιθαγενείς πολεμιστές εναντίον των δικών τους, κατόρθωσαν να υποτάξουν και πάλι τις “ενοχλητικές” φυλές.

Οι Ινδιάνικοι Πόλεμοι, που την ίδια περίοδο έφτασαν στο απόγειό τους, οδήγησαν τελικά στη γενοκτονία εκατομμυρίων ιθαγενών και στον αφανισμό ολόκληρων φυλών. Εγκλήματα πολέμου που μέχρι σήμερα οι απόγονοι των αυθεντικών αποίκων της Αμερικανικής Ηπείρου δεν έχουν συγχωρέσει στους λευκούς συμπατριώτες τους.

αρχική εικόνα: Digital Public Library of America   

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ερνάν Κορτές. Ο ισπανός κατακτητής που βασάνισε, σκότωσε και ατίμασε τους ιθαγενείς. Με 400 άνδρες, υπέταξε 200.000 Αζτέκους. Υπήρξε όμως ο θεμελιωτής του Νέου Μεξικού