Πως ο Τούρκος αγάς της Άμφισσας αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει με ένα τσαρούχι! Η εκδίκηση του αγωνιστή Νάκου Πανουργιά

Σε μία σκηνή της κλασικής ταινίας γουέστερν «Για μία Χούφτα Δολάρια» του 1964, ο πρωταγωνιστής, Κλιντ Ίστγουντ, λέει σε κάποιους κακοποιούς που καταδιώκει να ζητήσουν συγγνώμη από το μουλάρι του που το είχαν προσβάλλει.

Αν έκαναν αυτό, δεν θα τους σκότωνε. Με τον τρόπο αυτό ο Ίστγουντ τους περιέπαιζε αφού είχαν προσβάλλει τον ίδιο. Αυτό που δεν γνώριζαν οι κακοποιοί ήταν ότι παρά το γεγονός ότι ο Ίστγουντ ήταν μόνος του, είχε το πάνω χέρι και ότι στην επικείμενη μονομαχία θα τους σκότωνε όλους, όπως ακριβώς έγινε:

Διαβάστε ακόμα: Τα ιστορικά Μπρίκια του 1821. Πως οι Έλληνες ναυτικοί και καραβομαραγκοί μετέτρεψαν τα σιτοκάραβα σε όπλο του Αγώνα

Το τσαρούχι διαπραγματευτής

Η σκήνη είναι βέβαια μυθοπλασία, αλλά στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης συνέβη ένα παρόμοιο περιστατικό. Στη θέση του μουλαριού όμως ήταν ένα τσαρούχι!

Στην αρχή της Επανάστασης, την άνοιξη του 1821, ο οπλαρχηγός Νάκος Πανουργιάς πολιορκούσε τους Τούρκους στο κάστρο των Σαλώνων (Άμφισσα).

Οι Έλληνες είχαν καταφέρει να επιβάλλουν απόλυτο αποκλεισμό στο κάστρο και έτσι οι Τούρκοι γρήγορα ξέμειναν από τροφές. Το χειρότερο γι’ αυτούς ήταν ότι οι πολιορκητές τους είχαν κόψει το νερό και έτσι η δίψα τους έγινε ανυπόφορη. Οι Τούρκοι σύντομα ζήτησαν να διαπραγματευθούν την παράδοση του κάστρου με αντάλλαγμα να τους αφήσουν να φύγουν. Οι Έλληνες δέχτηκαν.

Όμως, ο Τούρκος αγάς που ήταν φρούραρχος των Σαλώνων πληροφορήθηκε ότι αρχηγός των Ελλήνων ήταν ο Νάκος Πανουργιάς ο οποίος υπήρξε παλιότερα αρματολός κάτω από τη διοίκησή του. Ο αγάς θεώρησε ότι ήταν προσβλητικό για τον ίδιο να παραδώσει το κάστρο σε κάποιον που θεωρούσε παρατρεχάμενό του και έτσι διέκοψε τις διαπραγματεύσεις.

Η πολιορκία συνεχίστηκε και οι Τούρκοι έφθασαν στο σημείο να πεθαίνουν από τη δίψα και την πείνα. Ο αγάς αναγκάστηκε και κατάπιε την περηφάνειά του. Αποφάσισε να κάνει τη συμφωνία παράδοσης με τον Πανουργιά. Έτσι έγινε ανακωχή, και ο Τούρκος αγάς με τη συνοδεία του συναντήθηκε μαζί του έξω από το κάστρο.

Ο αγάς έκανε ότι δεν ήξερε ότι ο Πανουργιάς ήταν ο Έλληνας διοικητής και ρώτησε δήθεν αθώα αν θα έπρεπε να κλείσει μ’ εκείνον τη συμφωνία για την παράδοση του κάστρου. Όμως, ο Πανουργιάς τότε έβγαλε το τσαρούχι του και είπε στον αγά:

«Όχι, μ’ αυτό θα κάνεις τη συμφωνία!»

Ο Πανουργιάς είχε πληροφορηθεί όλα όσα είχαν διαμειφθεί μέσα στο κάστρο των Σαλώνων και την περιφρόνηση που του είχε δείξει α αγάς. Ήταν αποφασισμένος λοιπόν να ξεπλύνει την προσβολή, ξευτιλίζοντάς τον με τον δικό του τρόπο.

Έτσι προέβη σε μία ενέργεια που ήταν άκρως ταπεινωτική. Ο αγάς αναγκάστηκε να μιλήσει με το τσαρούχι, ενώ ο Πανουργιάς ενεργούσε ως «εκπρόσωπος» του τσαρουχιού! Αντίθετα, με τη σκηνή από το «Για μία χούφτα δολάρια» που ο Ίστγουντ τελικά σκοτώνει τους «κακούς», στα Σάλωνα τηρήθηκαν οι όροι παράδοσης και οι Τούρκοι μεταφέρθηκαν εκτός Ελλάδας με ξένα πλοία.

Ο Πανουργιάς είχε βάλει ως εγγυητή της συμφωνίας το τσαρούχι του το οποίο την εκτέλεσε κατά γράμμα, και έτσι το κάστρο των Σαλώνων πέρασε ειρηνικά στους Έλληνες, ενώ οι Τούρκοι γλίτωσαν τη ζωή τους!

Αντλήθηκαν στοιχεία από: βλ. Γιάννης Βλαχογιάννης, Ιστορικά Ανέκδοτα και Αξιοπερίεργα Επιφανών Ελλήνων, Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα, 2012, σελ. 268

Aρχική φωτογραφία: Τσαρούχια από την περιοχή Παρνασσού. Συλλογή ΠΛΙ, Ναύπλιο. Πηγή: Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα 

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Ο πασάς της Άρτας που παράτησε την εξουσία, έχτισε τζαμί και έγινε ιμάμης. Εκεί οχυρώθηκαν οι Έλληνες το 1821