Ο τελευταίος αξιωματικός που σκοτώθηκε στη Μικρά Ασία ήταν ο πλωτάρχης Δημήτριος Χατζίσκος. Έπεσε από τουρκικά πυρά στην Ερυθραία, ενώ επιβίβαζε πρόσφυγες στα πλοία

Ο Δημήτριος Χατζίσκος έδωσε την τελευταία μάχη της ζωής του στην χερσόνησο της Ερυθραίας για να διασώσει χιλιάδες πρόσφυγες που αναζητούσαν ένα καράβι για να ξεφύγουν από την σφαγή των Τούρκων. Σκοτώθηκε ενώ τα πυροβόλα του κάλυπταν τους αμάχους.

Οι φίλοι του φώναζαν χαϊδευτικά Τάκη. Ο Χατζίσκος κατατάχτηκε στο πολεμικό ναυτικό το 1908. Αποφοίτησε ως μάχιμος σημαιοφόρος λίγους μήνες πριν από την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων. Έλαβε μέρος στους κρίσιμους αγώνες τη δεκαετία 1912-1922. Συμμετείχε ως ύπαρχος στο πλευρό του θρυλικού πλοίαρχου Νικόλαου Βότση στην παράτολμη βύθιση του τουρκικού «Φετίχ Μπουλέντ» στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το παράτολμο εγχείρημα της 18ης Οκτωβρίου 1912, όπου χτυπήθηκε με τορπίλες η τουρκική κανονιοφόρος συγκλόνισε Ελλάδα και Τουρκία και έστειλε μήνυμα νίκης.

Θύμα του εθνικού διχασμού

Ο Χατζίσκος έζησε τον εθνικό διχασμό καθώς υποστήριξε ενεργά τον βασιλιά Κωνσταντίνο. Γι αυτό οι Βενιζελικοί τον είχαν επικηρύξει ως συνωμότη. Ο υποπλοίαρχος αρχικά κρύφτηκε στην Αθήνα και αργότερα κατέφυγε στη Γερμανία, όπου και παρέμεινε μέχρι τη πτώση του Βενιζέλου το Νοέμβριο του 1920. Με την επάνοδο του Κωνσταντίνου, ο αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού επέστρεψε στην Ελλάδα και εντάχθηκε στις τάξεις του στόλου μας.

Η επιστροφή του στην Ελλάδα και ο Θάνατος του

Η διακυβέρνηση της φιλοβασιλικής παράταξης που κέρδισε τις εκλογές με σύνθημα την επιστροφή των Ελλήνων στρατιωτών στα σπίτια τους, αποδείχτηκε ολέθρια. Αντί να εφαρμόσουν τις εξαγγελίες τους, διεύρυναν το μέτωπο και κινήθηκαν στο εσωτερικό της Τουρκίας προς Άγκυρα. Ο Κεμάλ είχε στήσει την παγίδα του και ανέκοψε την ελληνική προέλαση. Το 1922 ο ελληνικός στρατός υποχωρούσε άτακτα στη Σμύρνη και το δράμα του ελληνισμού της Μικρασίας ξεκινούσε.

Μέσα στον πανικό και αποδιοργάνωση το πολεμικό ναυτικό ανέλαβε ρόλο οπισθοφύλακα των υποχωρούντων ελληνικών δυνάμεων και των προσφύγων που τους κυνηγούσαν οι Τσέτες. Ο Χατζίσκος ανέλαβε κυβερνήτης του πλοίου “Νίκη” και επιτηρούσε μαζί με άλλα 3 πλοία του ελληνικού στόλου, τη θαλάσσια περιοχή του Τσεσμέ. Με τις βολές από τα πυροβόλα του πλοίου παρείχε κάλυψη στους πρόσφυγες, που αναζητούσαν σωτηρία στη θάλασσα. Έτσι ενας μεγάλος αριθμός μπόρεσε να επιβιβαστεί σε εμπορικά πλοία και να γλυτώσει τη σφαγή.

Στις 4 Σεπτεμβρίου ήρθε το τέλος. Το πλοίο “Νίκη” είχε προσεγγίσει τη νησίδα Σαχίμπ με σκοπό να περισυλλέξει πρόσφυγες. Τούρκοι στρατιώτες επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά και γάζωσαν το πλοίο με τα πυροβόλα τους. Μια σφαίρα πέτυχε τον Χατζίσκο στον κρόταφο. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος. Τρεις ακόμη ναύτες τραυματίστηκαν. Ο δίοπος Γαλιωτός πέθανε δύο ημέρες μετά. Το αντιτορπιλικό «Ασπίς» διατάχθηκε να μεταφέρει τη σωρό του Χατζίσκου.

Ο ηρωικός υποπλοίαρχος έφτασε στο Πειραιά την 5^η Σεπτεμβρίου 1922. Τη σωρό του υποδέχτηκε ο υπασπιστής του υπουργού ναυτικών. Η κηδεία του έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου 1922 στεφάνια έστειλαν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και η Βασίλισσα Σοφία.

Ο Δημήτρης Χατζίσκος μεταφέρθηκε με κιλλίβαντα πυροβόλου όπλου και κηδεύτηκε με όλες τις στρατιωτικές τιμές στο πρώτο νεκροταφείο Αθηνών. Μετά θάνατον έλαβε το χρυσό μετάλλιο ανδρείας, την υψηλότερη στρατιωτική διάκριση.

Πηγή αρχικής εικόνας: Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: Ο Έλληνοβρετανός που σκοτώθηκε στη Συρία πολεμώντας εθελοντικά στο πλευρό των Κούρδων εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Είχε υπηρετήσει στον ελληνικό στρατό