Ο στρατιώτης που έγινε στρατηγός και έκανε επαγγελματικό τον Βρετανικό Στρατό. Ο ρόλος του στη νίκη εναντίον του Ναπολέοντα. Ο Ραλφ Αμπερκρόμπι που έδινε μάχες μέχρι τα γεράματα

Ο Ραλφ Αμπερκρόμπι υπήρξε ο άνθρωπος που επανέφερε τον επαγγελματισμό στο βρετανικό στρατό στα τελευταία χρόνια του 18ου αιώνα και εκπαίδευσε τους αξιωματικούς και τους άνδρες που πέτυχαν τη νίκη στους Ναπολεόντειους Πολέμους.

Η προσωπική του ανδρεία και η ακεραιότητα σε συνδυασμό με τη φροντίδα και τη στοργή του για τον κοινό στρατιώτη τον έκαναν αγαπητό στο στράτευμα και στους πολίτες. Χωρίς τον Αμπερκρόμπι ο βρετανικός στρατός μπορεί να μην ήταν σε θέση να νικήσει τους Γάλλους και να αναδείξει τη Μεγάλη Βρετανία στη δεσπόζουσα στρατιωτική δύναμη του 19ου αιώνα.

Η εμπλοκή με την πολιτική

Ο Άμπερκρόμπι γεννήθηκε στο Μένστρι της Σκωτίας στις 7 Οκτωβρίου 1700 και ανήκε σε μία σημαντική οικογένεια γαιοκτημόνων. Ο Άμπερκρόμπι φοίτησε στο σχολείο του ράγκμπι και στη συνέχεια σπούδασε νομικά στο Εδιμβούργο και στη Λειψία. Ο Άμπερκρόμπι σύντομα βρήκε το νομικό επάγγελμα ανιαρό και παρά τη μεγάλη του μόρφωση έπεισε το 1756 τον πατέρα του να του αγοράσει μία θέση αξιωματικού το 3ο Σύνταγμα Δραγόνων της Φρουράς. Δύο χρόνια αργότερα ο Άμπερκρόμπι πήρε μέρος σε μάχη για πρώτη φορά στη Γερμανία στη διάρκεια του επταετούς πολέμου. Υπηρέτησε εκεί ως το τέλος του πολέμου το 1763 και έμαθε πολλά από τους ανωτέρους του και από τους Πρώσους, που τους θαύμαζε για τις πειθαρχημένες μονάδες τους.

Μετά την υπογραφή της συνθήκης του Χουμπέρτουσμπουργκ ο Άμπερκρόμπι επέστρεψε για να τοποθετηθεί στην Ιρλανδία. Το 1773 η οικογένειά του τον έπεισε να παραιτηθεί από τον στρατό και να βάλει υποψηφιότητα για το κοινοβούλιο. Ο Άμπερκρόμπι κέρδισε μία θέση βουλευτή αλλά ζημίωσε την πολιτική του καριέρα με το να υποστηρίξει το κίνημα Ανεξαρτησίας στις αμερικανικές αποικίες. Αν και ένας αδελφός του σκοτώθηκε και ένας άλλος παρασημοφορήθηκε για την ανδρεία του στον πόλεμο της αμερικανικής ανεξαρτησίας ο ίδιος δεν έπαψε να αντιτίθεται στη βρετανική καταπίεση επί των αποικιών.

Αηδιασμένος με την πολιτική ο Άμπερκρόμπι παραιτήθηκε από το κοινοβούλιο το 1780 και επανήλθε στο στρατό για να πάρει μέρος στην εκστρατεία των κάτω χωρών υπό τη διοίκηση του Δούκα της Υόρκης. Το 1793 ο Άμπερκρόμπι που είχε γίνει υποστράτηγος ανέλαβε τη διοίκηση μιας ταξιαρχίας, η οποία πολέμησε στη Φλάνδρα εναντίον των Γάλλων. Εκεί διακρίθηκε για την γενναιότητα και την διοικητική του ικανότητα στις μάχες του Φιρν και της Βαλανσιέν. Όταν ο βρετανικός στρατός αποχώρησε από την Ολλανδία τον χειμώνα του 1794-95 ο Άμπερκρόμπι ήταν διοικητής της οπισθοφυλακής και ένας από τους λίγους Βρετανούς στρατηγούς των οποίων η φήμη δεν αμαυρώθηκε σε αυτή την εκστρατεία.

Η πειθαρχία στο στράτευμα

Η ήττα στην Αμερική και  η αναγκαστική αποχώρηση από την ηπειρωτική Ευρώπη είχαν τόσο καταστροφική επίδραση στο ηθικό του Βρετανικού Στρατού ώστε κάποιοι παρατηρητές περιέγραψαν τους πρώην υπερήφανος αξιωματικούς ως “γκριζογένηδες” και τους στρατιώτες ως “χαζά αγόρια”.

Στην υπόλοιπη σταδιοδρομία του ο Άμπερκρόμπι αφιέρωσε όλες του τις προσπάθειες για την επαναφορά της πειθαρχίας της τάξης του στρατού και του επαγγελματισμού στο σώμα των αξιωματικών. Το 1795 ο Άμπερκρόμπι ανέλαβε την ηγεσία της εκστρατείας των Δυτικών Ινδιών και μπάρκαρε με τις δυνάμεις του για την Καραϊβική για να ανακαταλάβει τα νησιά που ήταν κάτω από γαλλική κατοχή. Στη διάρκεια αυτής της εκστρατείας που κράτησε δύο χρόνια ο Άμπερκρόμπι έλυσε την πολιορκία της αγγλικής φρουράς στο Σεντ Βίσεντ, κατέλαβε τα νησιά Σάντα Λουτσία, Ντεμεράρα και Τρινιντάντ και αναδιοργάνωσε τις αμυντικές οχυρώσεις στη Γκρέναδα. Παράλληλα με τις στατιστικές του νίκες ο Άμπερκρόμπι  επανέφερε την πειθαρχία στο στράτευμα του και έδιωξε όλους τους ανέντιμους και ανίκανους αξιωματικούς. Ανακούφισε τις δυνάμεις του δίνοντάς τους ελαφρές βαμβακερές στολές, κατάλληλες για το τροπικό κλίμα αντί για τις παραδοσιακές στολές που είχαν μέχρι τότε.  Ο Άμπερκρόμπι έδωσε επίσης βάρος στις υγιεινές συνθήκες διαβίωσης στο στρατόπεδο.

Μάχες μέχρι τα γεράματα και χωρίς καλή όραση

Το 1797 ο Άμπερκρόμπι υπηρέτησε για λίγο διάστημα ως γενικός διοικητής των βρετανικών Δυνάμεων στην Ιρλανδία και το 1799 πήρε μέρος στην Άγγλο ρωσική εκστρατεία στην Ολλανδία. Το 1800 ανέλαβε τη διοίκηση των βρετανικών Δυνάμεων στη Μεσόγειο και κατέλαβε τη Μινόρκα. Στη συνέχεια αφού εκπαίδευσε εντατικά τους άντρες του στις θαλάσσιες επιχειρήσεις ο Άμπερκρόμπι αποβίβασε μία δύναμη από 16.000 άνδρες του πεζικού, 1.000 ιππείς και 600 πυροβόλα  χιλιάδες Ιππείς και 600 πυροβόλα στο Αμπουκίρ της Βορείου Αφρικής στις 8 Μαρτίου 1801 στην πιο επιτυχημένη αμφίβια επιχείρηση μέχρι τότε.

Ο Άμπερκρόμπι αντιμετώπισε μία ισχυρή και αποφασιστική γαλλική άμυνα έξω από την Αλεξάνδρεια στις 21 Μαρτίου αλλά ο πειθαρχημένος βρετανικός στρατός βγει θριαμβευτής. Ο Άμπερκρόμπι παρά τη μεγάλη του ηλικία και την κακή του όραση βρέθηκε συχνά στην πρώτη γραμμή στην διάρκεια αυτής της μάχης και εκτέθηκε πολλές φορές σε κίνδυνο ενθαρρύνοντας τους άντρες του. Γύρω στο τέλος της μάχης χτυπήθηκε από μία σφαίρα μουσκέτου στον μηρό που του προκάλεσε έναν τραυματισμό από τον οποίο δεν μπόρεσε να αναρρώσει. Πέθανε σε ηλικία 66 ετών πάνω στο πλοίο Φουντρουαγιάν. Στις 28 Μαρτίου 1801 ενταφιάστηκε στη Μάλτα.

Θυσιάστηκε για να μην κρυώσει ένας στρατιώτης

Πιθανώς το πιο εύγλωττο παράδειγμα για τον χαρακτήρα του Άμπερκρόμπι είναι ένα επεισόδιο την ώρα που του παρείχαν τις πρώτες βοήθειες στο πεδίο της μάχης μετά τον τραυματισμό του. Ρώτησε έναν υπασπιστή: ” Τι είναι αυτό που έβαλες κάτω από το κεφάλι μου;”. Όταν του είπαν ότι το μαξιλάρι δεν ήταν “παρά η κουβέντα ενός στρατιώτη”,  ο ηλικιωμένος στρατηγός είπε αγανακτισμένος: “Η κουβέρτα ενός στρατιώτη; Γρήγορα να του τη δώσεις αμέσως πίσω”.

Χρειάστηκε να περάσει πάνω από μία δεκαετία από τον θάνατο του για να αναγνωρίσει ο βρετανικός στρατός τη σπουδαιότητα του επιτεύγματος του Άμπερκρόμπι που μετέτρεψε έναν διεφθαρμένο και αναποτελεσματικό και ανεκπαίδευτο στράτευμα στη στρατιωτική δύναμη που νίκησε τον Ναπολέοντα στο Βατερλό. Πολλοί από τους Άγγλους αξιωματικούς στους ναπολεόντειους πολέμους είχαν υπηρετήσει κάτω από τον Άμπερκρόμπι και αυτοί εκπαίδευσαν και δίδαξαν πειθαρχία στα στρατεύματα που αντιμετώπισαν τους Γάλλους με βάση τις αρχές που καθιέρωσε ο δάσκαλός τους. Ο Ουέλινγκτον κέρδισε τη μάχη του βατερλό με έναν στρατό τον οποίο ο Άμπερκρόμπι είχε μετατρέψει από “άξεστους” και “ηλίθιους” στην καλύτερη στρατιωτική δύναμη του κόσμου.

Σε όλη του τη σταδιοδρομία ο Άμπεκρόμπι αξιοποίησε τη νοημοσύνη και τα οράματα του με έναν τρόπο ασυνήθιστο για τους αξιωματικούς της εποχής του. Η αμεσότητα του κέρδισε το σεβασμό των ανωτέρων του και η συμπεριφορά του απέναντι στους κατώτερους του κέρδισε την αγάπη των στρατιωτών του.

Πηγή: Οι 100 μεγαλύτεροι στρατηγοί όλων των εποχών, εκδόσεις Ενάλιος

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ο μοναδικός Ρωμαίος στρατηγός που νίκησε σε μάχη τον θρυλικό Αννίβα. Είχε χάσει τον πατέρα, τον αδελφό, τον θείο και τον πεθερό του σε μάχες εναντίον του. Ο μετρ της στρατηγικής, Σκιπίων ο Αφρικανός