O σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ χτυπά με μανία το παπούτσι του πάνω στο έδρανο στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Για χρόνια αποτελούσε θρύλο μέχρι να εμφανιστεί το βίντεο-ντοκουμέντο

12 Οκτωβρίου 1960. Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη συνέβη ένα περιστατικό που μετατράπηκε με τα χρόνια σε αστικό μύθο, επειδή δεν συνοδεύτηκε αμέσως από αναμφισβήτητο οπτικό τεκμήριο.

Εν μέσω της ομιλίας του, ο Νικίτα Χρουστσόφ βρισκόμενος σε παροξυσμό, έβγαλε το παπούτσι του και άρχισε να το χτυπάει με δύναμη στο έδρανο. Η δημόσια διαμάχη για το αν το γεγονός συνέβη στην πραγματικότητα ή πρόκειται για θρύλο διήρκεσε αρκετές δεκαετίες, μέχρι που ήρθε στη δημοσιότητα το επίμαχο βίντεο.

Ο Νικίτα Χρουστσόφ διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης από το 1953 έως το 1964. Λίγο μετά τον θάνατο του Στάλιν το 1953, ο Χρουστσόφ κλήθηκε να αναλάβει τα ηνία του κράτους και να γίνει ο νέος ηγέτης. Από το ξεκίνημα της θητείας του, το όνομά του συνδέθηκε με την έννοια της «αποσταλινοποίησης». Με την πολιτική του επιδίωξε την σταδιακή απελευθέρωση της μέχρι τότε αυταρχικής κοινωνίας, αποκαταστώντας βασικά δικαιώματα έκφρασης και περιορίζοντας τις διώξεις των αντιφρονούντων.

Το 1960 η Τακτική Σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε μια εποχή που ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο απόγειό του, όπως ήταν αναμενόμενο, η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη και οι λόγοι που έβγαζαν οι συμμετέχοντες πολιτικοί πύρινοι.

Το γεγονός

Το απόγευμα της 12^ης Οκτωβρίου ήταν η σειρά του Φιλιππινέζου επικεφαλής να μιλήσει. Ο Λορέντζο Σουμουλόνγκ κατά τη διάρκεια του λόγου του αναφέρθηκε στους λαούς της Ανατολικής Ευρώπης. Επέκρινε τις αυταρχικές πολιτικές της σοβιετικής διοίκησης που καταπατούσε τα δικαιώματα των πολιτών της και κατηγόρησε το κομμουνιστικό καθεστώς για αποικιοκρατία.

Ο Νικίτα Χρουστσόφ, ο οποίος τον άκουγε από το έδρανο, βγήκε κυριολεκτικά από τα ρούχα του. Προτού ο Φιλιππινέζος προλάβει να τελειώσει την αγόρευσή του, ο σοβιετικός ηγέτης τον παραμέρισε και ανέβηκε στο βήμα. Κρατώντας στο ένα του χέρι το παπούτσι του άρχισε να το χτυπάει στο έδρανο μπροστά του ωρυόμενος. Χαρακτήρισε τον ομόλογό του ως «προβοκάτορα, υποκριτή και παράσιτο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού», ενώ απαίτησε από τον Ιρλανδό Φρέντερικ Μπόλαντ, ο οποίος προέδρευε της συνέλευσης, να τον επαναφέρει στην τάξη. Ο Μπόλαντ έκανε παρατήρηση στον Σουμουλόνγκ ζητώντας του να μη δημιουργεί αναταραχές. Ύστερα ζήτησε από τον Χρουστσόφ να επιστρέψει στη θέση του.

Αυτή η περιγραφή του συμβάντος αναμεταδόθηκε από μεγάλες εφημερίδες της εποχής, όπως οι New York Times, η Washington Post, η Guardian και η Le Monde. Μάλιστα, η είδηση συνοδευόταν από μία φωτογραφία του Χρουστσόφ στο βήμα με το χέρι υψωμένο να κρατά το παπούτσι. Ωστόσο, με τα χρόνια πολλοί άρχισαν να αμφισβητούν το γεγονός. Βίντεο από τη στιγμή της «έκρηξης» του Ρώσου δεν υπήρχε, ενώ η επίμαχη φωτογραφία αποδείχθηκε ότι ήταν προϊόν φωτομοντάζ. Επιπλέον, πολλοί αυτόπτες μάρτυρες αρνήθηκαν ότι συνέβη.

Οι εκδοχές ήταν πολλές. Αυτό που ήταν ευρέως αποδεκτό είναι το ότι ο Χρουστσόφ, όσο βρισκόταν καθισμένος στο έδρανο, κρατούσε στο χέρι του ένα παπούτσι. Ο γιος του είχε πει ότι την ημέρα εκείνη ο πατέρας του φορούσε καινούρια παπούτσια, τα οποία τον στένευαν. Η πολύωρη συνέλευση τον είχε εξαντλήσει και κάποια στιγμή αποφάσισε να τα βγάλει. Ωστόσο, ο Σεργκέι Χρούστσοφ είναι ανένδοτος στο ότι το περίφημο βίαιο ξέσπασμα δεν συνέβη ποτέ.

Σύμφωνα με άλλους παρευρισκόμενους, το παπούτσι του ηγέτη είχε λερωθεί και ο ίδιος το πήρε στα χέρια του για να το σκουπίσει. Όταν άκουσε τα λόγια του Φιλιππινέζου διπλωμάτη, εξοργίστηκε και, χωρίς να το σκεφτεί, χρησιμοποίησε το μόνο αντικείμενο που είχε διαθέσιμο για να εκτονώσει το θυμό του. Τέλος, αρκετοί υποστήριζαν ότι το έβγαλε πάνω στην ένταση της στιγμής για να ξεσπάσει την οργή του.

Το ντοκουμέντο

Πριν από λίγα χρόνια, μία ιταλική ειδησεογραφική ιστοσελίδα έφερε στη δημοσιότητα ένα βίντεο από την Τακτική Σύνοδο της 12^ης Οκτωβρίου. Σε αυτό, ο σοβιετικός ηγέτης εμφανίζεται πράγματι να χτυπάει με δύναμη ένα αντικείμενο στο έδρανο μπροστά του. Παρόλα αυτά, η εικόνα είναι θολή. Μία χαρακτηριστική λεπτομέρεια είναι ότι δίπλα του διακρίνεται ο υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης, Αντρέι Γκρομίκο. Ενώ ο Χρουστσόφ είναι όρθιος και ωρύεται, ο Γκρομίκο τον παρακολουθεί χαμογελώντας. Φαίνεται σαν να διασκεδάζει πραγματικά με το θέαμα του έξαλλου ηγέτη. Βέβαια, η παγκόσμια κοινή γνώμη δεν αντιμετώπισε το γεγονός με χιούμορ. Στη χώρα του, θεωρήθηκε ότι η συμπεριφορά του ντρόπιασε την εικόνα της Σοβιετικής Ένωσης στο εξωτερικό. Από την άλλη, τα διεθνή μέσα τον γελοιοποίησαν, χαρακτηρίζοντάς τον άξεστο και χωριάτη.

Μέχρι σήμερα, η πραγματική ροή των γεγονότων δεν έχει διασαφηνιστεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η 12^η Οκτωβρίου ήταν μία άτυχη μέρα για τον Νικίτα Χρουστσόφ και ένα πρωτοφανές συμβάν στην παγκόσμια πολιτική ιστορία.

Δείτε το ιστορικό βίντεο:

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: YouTube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Τι ήταν το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και πώς δημιουργήθηκε ως απάντηση στο ΝΑΤΟ. Η στρατιωτική συμμαχία των κομμουνιστικών κρατών. Ποιες κομμουνιστικές χώρες αποχώρησαν πριν από τη διάλυση του συμφώνου