Ο σκηνοθέτης των τριών Όσκαρ που μισούσε τους μαύρους και λάτρευε τον Μουσολίνι. Δούλευε σε οίκο ανοχής, κόλλησε αφροδίσιο νόσημα και έμεινε σεξουαλικά ανάπηρος. Η ζωή του Φρανκ Κάπρα

Ο ομοφοβικός σκηνοθέτης

Ο Φρανσέσκο Ροζάριο Κάπρα γεννήθηκε στη Σικελία στις 18 Μαΐου 1897.

Μετακόμισε στις ΗΠΑ με την οικογένειά του όταν ήταν έξι ετών. Στο Λος Άντζελες είχε την τυπική, δύσκολη παιδική ηλικία που περνούν οι γόνοι μεταναστών.

Έμαθε Αγγλικά, έμπλεξε σε καβγάδες με άλλα παιδιά, ενώ παράλληλα οι γονείς του τσακώνονταν και ο γάμος τους διαλυόταν.

Έπιασε δουλειά ως διανομέας εφημερίδων, αλλά δεχόταν διαρκώς παρενοχλήσεις από μεγαλύτερα αγόρια.

Αυτή η τραυματική εμπειρία πυροδότησε και την ομοφοβία του.

Όταν ήταν παιδί στο Λος Άντζελες, ο Κάπρα έμαθε από τους ξενοφοβικούς μετανάστες γονείς του να μισεί τους μαύρους, τους Μεξικανούς και τους Ιάπωνες. Με τους φίλους του, διασκέδαζαν να βασανίζουν τον τοπικό πωλητή καρπουζιών, έναν Ασιάτη που μετέφερε τα φρούτα στην αγορά με ένα αμάξι που έσερναν άλογα.

Όταν ο Κάπρα επέστρεψε στο παλιό του γυμνάσιο για να διανείμει τα απολυτήρια στους αποφοίτους, τρόμαξε με τον αριθμό έγχρωμων μαθητών. Ακόμη και στα γεράματά του, ο Κάπρα έλεγε ότι οι μόνοι Αφροαμερικανοί που μπορούσε να ανεχτεί ήταν εκείνοι που είχαν ενσωματωθεί πλήρως στον “πολιτισμό των λευκών”, όπως οι παίχτες του μπέιζμπολ.

“Οι μαύροι έχουν μίσος στην καρδιά τους”, δήλωσε ο Κάπρα σε μια συνέντευξη  το 1984. Δεν ήταν πρωτάκουστες οι συγκεκριμένες δηλώσεις από ανθρώπους που είχαν γεννηθεί τον 19ο αιώνα. Οι περισσότεροι όμως καλλιεργημένοι Αμερικανοί τις είχαν ξεπεράσει ή προσπαθούσαν να τις κρύψουν. Ο Κάπρα έπρεπε να κάνει το ίδιο, δεδομένου ότι μέσα από τις ταινίες του είχε παγιωθεί ως ο κατεξοχήν δημιουργός -εκφραστής των αμερικανικών αξιών.

Η  γονόρροια και η αποτυχημένη περιτομή

Μαθητής ακόμη, ο Κάπρα έπαιξε για πρώτη φορά κιθάρα σε οίκο ανοχής.

Καθώς είχε πληγωθεί πολύ από τις ασέλγειες των αγοριών πάνω του, ο Κάπρα δεν πήγε ποτέ με πόρνες, παρά το γεγονός ότι η χρέωση ήταν μόνο ένα δολάριο τη βραδιά.

Η σεξουαλική του ανάπτυξη ήρθε πολύ αργότερα και τον σημάδεψε σε ολόκληρη τη ζωή του.

Λίγο μετά τα είκοσι, ο Κάπρα κόλλησε γονόρροια από μια γυναίκα που γνώρισε σε ένα πάρτι στο Σαν Φρανσίσκο και με την οποία κοιμήθηκε μία φορά.

Αναζήτησε θεραπεία σε κάποιον κομπογιαννίτη κι έμοιαζε να έχει ξεπεράσει το πρόβλημα, μέχρι που μια άλλη περιστασιακή σεξουαλική επαφή τον άφησε με φαγούρα στα γεννητικά του όργανα.

Αυτήν τη φορά, ο δόκτωρ πρότεινε μια ριζοσπαστική θεραπεία. Περιτομή. “Αυτός θέλει να με κάνει Εβραίο”, είπε ενοχλημένος σε ένα φίλο του ο Κάπρα.

Δέχτηκε όμως να υπομείνει τη διαδικασία, σε ένα πρόχειρο χειρουργείο με λίγο αλκοόλ για αναισθητικό.

Δυστυχώς, ο γιατρός-ραβίνος το παράκανε. Έκοψε λίγο παραπάνω.

“Το κάθαρμα. Τα έκοψε όλα!”, θρηνούσε αργότερα ο Κάπρα. Η εγχείρηση τον άφησε απελπισμένο, ματωμένο και σεξουαλικά ανάπηρο για όλη του ζωή. “Με αυτό τελείωσαν οι γυναίκες για μένα”, δήλωσε μετά το περιστατικό.

Ο Κάπρα συμβουλεύτηκε διάφορους γιατρούς για να ξεπεράσει τη σεξουαλική του δυσλειτουργία. Με αρκετή προσπάθεια, τελικά τα κατάφερε.

Η πράξη που εμπνεύστηκε την “Υπέροχη  Ζωή” και η πορεία του μεγάλου σκηνοθέτη

Όταν ο Κάπρα ήταν δευτεροετής στο κολέγιο, ο πατέρας του βρήκε τραγικό θάνατο σε βιομηχανικό δυστύχημα. Ο ηλικιωμένος άνδρας σχεδόν κόπηκε στα δύο όταν το πανωφόρι του πιάστηκε στα γρανάζια μιας αντλίας νερού στη φυτεία λεμονιών όπου δούλευε. Χωρίς οικονομική στήριξη από την οικογένειά του, ο Κάπρα δέχτηκε ένα δάνειο από τον ταμία της σχολής του για να πληρώσει τα δίδακτρα.

Ήταν μια πράξη καλοσύνης που του ενέπνευσε μια σκηνή στην “Υπέροχη Ζωή”.

Αποφοίτησε ως χημικός μηχανικός στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τότε ασχολήθηκε πρώτη φορά με τον κινηματογράφο, όταν απάντησε σε αγγελία τοπικής εφημερίδας που είχε βάλει ένας ηλικιωμένος σεξπιρικός ηθοποιός.

Ήθελε κάποιον να τον κινηματογραφήσει, ενώ απήγγειλε ποίηση.

Ο Κάπρα επέστρεψε στο Λος Άντζελες και έκανε δουλειές στο στούντιο του σκηνοθέτη Μακ Σένετ.

Έγραφε σκετσάκια για μια κωμική σειρά του παραγωγού Χαλ Ρόουτς. Η μεγάλη ευκαιρία όμως ήρθε όταν σκηνοθέτησε ταινίες για τον κωμικό του βωβού κινηματογράφου Χάρι Λάγκτον.

Το 1928, ο Κάπρα άρχισε την 11χρονη συνεργασία του με την “Columbia”, στη διάρκεια της οποίας σκηνοθέτησε πάνω από 25 ταινίες.

Έφερνε πολλά χρήματα στο  στούντιο, ενώ οι ταινίες του είχαν και κάποιο πρεστίζ.

Τα φιλμ “Κυρία για μια Μέρα”, “Ο Πρίγκηπας των Δολαρίων”, “Χαμένος Ορίζοντας, “Δεν θα τα Πάρεις Μαζί σου” και ο”Ο Κύριος Σμίθ Πάει στην Ουάσινγκτον” προτάθηκαν για πολλά Όσκαρ, ενώ το “Συνέβη Μια Νύχτα” ήταν η πρώτη ταινία που κέρδισε Όσκαρ και στις πέντε βασικές κατηγορίες.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Κάπρα υπηρέτησε ως ταγματάρχης και ανέλαβε να γυρίσει προπαγανδιστικές ταινίες για τον αμερικανικό στρατό, μεταξύ των οποίων και η κλασική σειρά “Γιατί Πολεμάμε”.

Το 1946 επέστρεψε στο Χόλιγουντ και γύρισε το τελευταίο αριστούργημα, την κλασική χριστουγεννιάτικη ταινία “Μια Υπέροχη Ζωή”, και αρκετές ασήμαντες κωμωδίες στη δική του εταιρία “Liberty Films”.

Ο λαοφιλής σκηνοθέτης με τις συντηρητικές ιδέες

Χάρη σε ταινίες όπως “Ο Κύριος Σμιθ Πάει στην Ουάσιγκτον”, ο Κάπρα συνδέθηκε με ένα είδος αμερικανικού λαϊκισμού και κατ’ επέκταση με το λεγόμενο “New Deal” του Ρούσβελτ. Ωστόσο, ο Κάπρα δεν ήταν καθόλου φιλελεύθερος.

Όλη του τη ζωή υπήρξε συντηρητικός και σε όλες τις προεδρικές εκλογές, από το 1920 έως τον θάνατό του, στήριζε τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων.

Αν και γοητευόταν από τον Ρούσβελτ, δεν του άρεσε καθόλου η πολιτική του και τον χαρακτήριζε στους δημοσιογράφους ως “πιο μεγάλο από όσο χρειάζεται η χώρα”. Δικαιολογούσε επίσης τον Ρίτσαρντ Νίξον για το Γουότεργκεϊτ, γιατί απλώς προσπαθούσε “να προστατεύσει τους φίλους του”.

Όμως, το ότι ο Κάπρα δεν έπαψε ποτέ να υποστηρίζει τη συντήρηση δεν εμπόδισε τη μακαρθική Επιτροπή κατά των Αντιαμερικανικών Ενεργειών να τον καλέσει για ανάκριση. Για τον Μακ Κάρθι, οι παλαιότερες σχέσεις του Κάπρα με αριστερούς σεναριογράφους τον καθιστούσαν ύποπτο.

Έτσι, απέκτησε “φάκελο” κι βρισκόταν στη “γκρίζα λίστα” έως το 1986.

Ο Φρανκ Κάπρα επίσης θαύμασε τον στρατηγό Φράνκο και τον υποστήριξε στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου, ενώ υπήρξε από νωρίς ένθερμος οπαδός του Μουσολίνι. Σύμφωνα με τον σεναριογράφο Τζον Λι Μέιχιν, ο Κάπρα είχε μια τεράστια ελαιογραφία με τη μορφή του Ντούτσε στο υπνοδωμάτιό του μέχρι και τη δεκαετία του ’30. “Τον λάτρευε!”, ανέφερε ο Μέιχιν.

Τη δεκαετία του ’60, η ανώδυνη αμερικανική ψυχαγωγία στην οποία ειδικευόταν ο Φρανκ Κάπρα, έπαψε να είναι δημοφιλής.

Ξαναγνώρισε επιτυχία τη δεκαετία του ’80, επί προεδρίας Ρήγκαν. Ο Κάπρα πρόλαβε να δει τις ταινίες του να ξαναγίνονται της μόδας. Πέθανε από συγκοπή στο σπίτι του στη Νότια Καρολίνα το 1991, σε ηλικία 94 ετών.

Πληροφορίες αντλήθηκαν από: Η μυστική ζωή των μεγάλων σκηνοθετών του Robert Schnakenberg, εκδόσεις ΑΙΏΡΑ 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο «πρωτοπόρος» σκηνοθέτης που αποθέωσε την Κου Κλουξ Κλαν με την ταινία: «Η γέννηση ενός Έθνους». Ο Ν. Γκρίφιθ, που έβαψε λευκούς ηθοποιούς με μαύρη μπογιά για να μη «μολύνει» το φιλμ με νέγρους. Το άσχημο τέλος του…