Ο σεισμός που κατέστρεψε τα 3/4 της Χίου. Σκότωσε πάνω από 3.000 άτομα και ο αριθμός των αστέγων ξεπέρασε τις 25.000

3 Απριλίου 1881. Ο φονικότερος σεισμός στην ελληνική ιστορία χτύπησε στη Χίο, μεγέθους 7,3 Ρίχτερ. Καταγράφηκαν τουλάχιστον 3.500 νεκροί, ενώ ο αριθμός των τραυματιών ξεπέρασε τις επτά χιλιάδες. Το νησί, εκτός από το Βόρειο τμήμα του καταστράφηκε. Πάνω από 20.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που το εγκατέλειψαν. 

Ο “Χαλασμός”, όπως έγινε γνωστός, συγκλόνισε τόσο την Ελλάδα όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε μια σειρά από χώρες συστάθηκαν επιτροπές για την οικονομική και υλική στήριξη των σεισμόπληκτων.

Μέχρι και το 1970, κάθε 22α Μαρτίου στις πέντε το απόγευμα, οι καμπάνες του νησιού χτυπούσαν πένθιμα και οι κάτοικοι νήστευαν, στην μνήμη των θυμάτων και της καταστροφής.

Ο φονικότερος σεισμός

Tην Κυριακή 3 Απριλίου 1881 στις 13:40 χτύπησε ο εγκέλαδος. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν σε απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων νότια της πόλης της Χίου, ενώ επηρέασε και τις τούρκικες περιοχές Τσεσμέκ και Αλακατί.

Λίγη ώρα πριν, σημειώθηκε προ-σεισμός, ο οποίος όμως δεν προκάλεσε την ανησυχία των πολιτών. Λέγεται πως εκείνη την ώρα οι περισσότεροι απολάμβαναν το μεσημεριανό τους ή κοιμούνταν και δεν έδωσαν την απαραίτητη σημασία στα σκυλιά που γάβγιζαν φοβισμένα και προειδοποιούσαν άθελά τους την έλευση του “Χαλασμού”.

Διαβάστε ακόμα: Πατρικά. Το Μεσαιωνικό χωριό της Χίου που πήρε το όνομα του από την «πατρική κληρονομιά». Κτίστηκε με τα πρότυπα κάστρου ως προφύλαξη από τις επιδρομές των πειρατών (βίντεο drone)

Ο μοιραίος απολογισμός της φυσικής καταστροφής που χτύπησε το νησί έφτασε τους 3.600 νεκρούς, ενώ καταμετρήθηκαν τουλάχιστον 7.866 τραυματίες. Ο αριθμός των σεισμόπληκτων αστέγων άγγιξε τις 25.000. Οι περισσότεροι ήταν κυρίως από τη νότια πλευρά του νησιού, η οποία και επλήγη δυσανάλογα περισσότερο από το βόρειο τμήμα.

Συνολικά 25 από τα 64 χωριά της Χίου καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ 17 ακόμη παρουσίασαν σημαντικές υλικές ζημιές. Κατά τη διάρκεια του σεισμού παρατηρήθηκαν ακόμη κατολισθήσεις ενώ το έδαφος της παραλίας βυθίστηκε κατά 80 εκατοστά.

Οι εκτεταμένες καταστροφές αποδόθηκαν στους στενούς δρόμους του νησιού, ενώ στο στόχαστρο βρέθηκαν οι πρόχειρες κατασκευές των σπιτιών, οι οποίες κατέρρευσαν μέσα σε δευτερόλεπτα και καταπλάκωσαν τους κατοίκους.

Ακολούθησαν ισχυροί μετασεισμοί μέχρι και τις 26 Αυγούστου. Αν και η Χίος δεν είχε προσαρτηθεί ακόμα στο ελληνικό κράτος, θεωρείται μέχρι σήμερα ο φονικότερος σεισμός της χώρας.

Επιτροπές στήριξης των σεισμόπληκτων

Kατόπιν διαταγής του Βεζύρη της Χίου σχηματίστηκε μια πολυμελής επιτροπή, η οποία ανέλαβε την οικονομική και υλική στήριξη των σεισμόπληκτων αστέγων. Η επιτροπή κάλεσε πλούσιους Χιώτες απόδημους να συνεισφέρουν στο δύσκολο αυτό έργο και όπως αποδείχτηκε ανταποκρίθηκαν άμεσα.

O Aνδρέας Συγγρός προσέφερε 10.000 φράγκα, ο επιχειρηματίας Γεώργιος Zαννής Kορωνιός 2.000 λίρες και ο πλούσιος κάτοικος της Κωνσταντινούπολης Zαννής Σεφάνοβικ Σκυλίτσης προσέφερε γενναία χρηματικά ποσά και έστειλε στο νησί μεγάλες ποσότητες φαρμακευτικού υλικού.

Στην Αθήνα συγκροτήθηκε αντίστοιχη επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν ανάμεσα σε άλλες επιφανείς προσωπικότητες της εποχής, ο Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Μάρκος Ρενιέρης, ο Ανδρέας Συγγρός, ο Ιωάννης Κ. Νεγρεπόντης και άλλοι. Στην Τουρκία κατόπιν εντολής του Σουλτάνου Μουράτ Β’ συστάθηκε επίσης αντίστοιχη επιτροπή, η οποία οργάνωσε την αποστολή πέντε τουρκικών πλοίων φορτωμένων με τρόφιμα, φάρμακα και ρούχα.

Η Γαλλία, η Αγγλία και η Αμερική συμμετείχαν επίσης ενεργά στη στήριξη των νησιωτών. Αναφέρεται ότι επιστράτευσαν και έστειλαν πλοία γεμάτα με εφόδια. Οι άνδρες του πληρώματος και των τριων πλοίων, όταν έφτασαν στη Χίο ανέλαβαν την ανέγερση σκηνών και παραπηγμάτων για τους άστεγους, κατασκεύασαν φορητά νοσοκομεία για την περίθαλψη των τραυματιών, ενώ συμμετείχαν στην ανασκαφή των ερειπίων για την ανεύρεση τραυματιών και νεκρών.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Το συγκλονιστικό, βίντεο ντοκουμέντο, από τον φονικό σεισμό του 1938, που ισοπέδωσε τον Ωρωπό και τα περίχωρα. Δεν άφηναν τους φυλακισμένους να βγουν στο προαύλιο για να σωθούν από τα 6 Ρίχτερ