Ο “Σωτήρας του Κόσμου”. Ο πιο ακριβός πίνακας του κόσμου πωλήθηκε σε δημοπρασία για 450 εκατομμύρια δολάρια. Γιατί αμφισβητήθηκε ότι είναι έργο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

“Ο Σωτήρας του Κόσμου” ήταν εξαφανισμένος για 200 χρόνια μέχρι που ήρθε ξανά στην επιφάνεια από τον Σερ Κάρολο Ρόμπινσον. Ήταν στα χέρια του ως έργο του βοηθού του Νταβίντσι, Λουίνι. O διάσημος πίνακας πουλήθηκε το 1958 έναντι 50 λιρών σε δημοπρασία στο Λονδίνο, καθώς αποδιδόταν σε ζωγράφο της σχολής Ντα Βίντσι και όχι στον ίδιο τον καλλιτέχνη. Το 2005 τον αγόρασαν δύο Αμερικανοί έμποροι έργων τέχνης.

Το πιο ακριβό έργο του κόσμου

Τρία χρόνια αργότερα μερικοί από τους μεγαλύτερους εμπειρογνώμονες του κόσμου συναντήθηκαν σε στούντιο στην πλατεία Τραφάλγκαρ και συμπέραναν ότι το έργο ήταν του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Η απόφαση του υπήρξε η αφορμή για μία από τις διασημότερες μάχες ιστορικών της τέχνης ειδικών σε έργα της Αναγέννησης στον κόσμο. Το 2013 τον αγόρασε ο «βασιλιάς» των εμπόρων έργων τέχνης Ιβ Μπουβιέ για 80 εκατομμύρια και το ίδιος έτος, τον πούλησε προς 127,5 εκατομμύρια δολάρια στο Ρώσο δισεκατομμυριούχο Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ.

O νέος ιδιοκτήτης του πίνακα, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Μπαντρ μπιν Αμπντάλα. Πηγή φωτογραφίας: Youtube/Wikimediamtx Commons

Ο “Σωτήρας του Κόσμου” δημοπρατήθηκε το 2017 μέσω του οίκου Cristies. H διαδικασία διήρκησε μόλις 19 λεπτά και πωλήθηκε 450,3 εκατομμύρια δολάρια. Ο τελευταίος πίνακας του ζωγράφου που παρέμενε σε χέρια ιδιώτη συλλέκτη, ξεπέρασε κατά πολύ τον πίνακα του Πάμπλο Πικάσο “Οι Γυναίκες του Αλγερίου” που πωλήθηκε 179,4 εκατ. δολάρια το 2015. Ο νέος ιδιοκτήτης του ήταν ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Μπαντρ μπιν Αμπντάλα. Ο πρίγκιπας συμφώνησε ότι ο πίνακας θα παρουσιαζόταν στο κοινό σε μεγάλη έκθεση που θα διοργάνωνε το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι, το οποίο συνεργάζεται με το Λούβρο στο Παρίσι. Η έκθεση ωστόσο αναβλήθηκε χωρίς να δοθούν εξηγήσεις στο κοινό. Η εποχή της προγραμματισμένης έκθεσης μάλιστα συνέπεσε με τον διεθνή σάλο που προκλήθηκε από τη δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι.

Η μάχη των ιστορικών για τη γνησιότητα

Ίσως η ιστορία να είχε ξεχαστεί αν δεν ήταν το πιο ακριβό έργο στον κόσμο αλλά και αν η αγορά του δε βρισκόταν πολύ κοντά στην αναγγελία μιας μεγάλης έκθεσης με έργα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι από το μουσείο του Λούβρου που κατέχει τα περισσότερα από τα σωζόμενα έργα του, συνολικά 22, με αφορμή τα 500 χρόνια από το θάνατό του. Το Λούβρο ζήτησε το έργο, αλλά η απάντηση των ιδιοκτητών είναι τελικά αρνητική, κάτι που κάνει τις θεωρίες συνωμοσίας να έρχονται σε πρώτο πλάνο.

Ο ιστορικός τέχνης Ζακ Φρανκ είπε στη Sunday Telegraph ότι πολιτικοί και στελέχη του Λούβρου «γνωρίζουν ότι ο Salvator Mundi δεν είναι του Λεονάρντο». Ο Φρανκ έχει γράψει επιστολή στον Πρόεδρο της Γαλλίας προκειμένου να τον προειδοποιήσει να μην συμπεριληφθεί ο εν λόγω πίνακας στην έκθεση Λεονάρντο του Λούβρου, αναφέροντας ότι είναι ψεύτικος και αν συμπεριληφθεί στα εκθέματα θα ήταν «σκανδαλώδες».

Ο καθηγητής της Οξφόρδης Μάθιου Λάντρους, έγραψε δημοσίως πως το έργο δημιουργήθηκε από κοινού με τον Μπερναρντίνο Λουίνι, Ιταλό ζωγράφο που είχε συνεργαστεί με τον Ντα Βίντσι. Ο Νίκολας Πένι, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης στο Λονδίνο, εκτίμησε πως «είναι σχεδόν αδύνατο να ανακαλύφθηκε ένας αυθεντικός πίνακας του Λεονάρντο που να μην τον ξέρουμε. Μόνο 20 πίνακές του επιβιώνουν μέχρι σήμερα, οι άλλοι ξέρουμε πως έχουν χαθεί ή καταστραφεί. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να εμφανιστεί κάποιος πίνακας από το πουθενά με τέτοιο τρόπο».

“Η αποκατάσταση δεν αναιρεί την γνησιότητα”

Παράλληλα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ιστορικού Τέχνης, Μπεν Λούις και συγγραφέας του βιβλίου «The Last Leonardo», το αυθεντικό έργο βρίσκεται σε αποθήκη υψηλής ασφαλείας στην Ελβετία. Επικαλούμενος πηγές μέσα από το Λούβρο, ο Λούις λέει ότι δεν είναι και αρκετοί οι επιμελητές του μουσείου που πιστεύουν ότι πρόκειται για έναν γνήσιο πίνακα του Ντα Βίντσι