Ο πρώτος Αμερικανός που συμμετείχε στην επανάσταση. Φόρεσε φουστανέλα, έμαθε ελληνικά και πολέμησε στην πρώτη γραμμή

Η θέληση και οι αγώνες των Ελλήνων για να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό ενέπνευσαν τους Αμερικανούς για τον δικό τους αγώνα για την ανεξαρτησία.

Όταν έμαθαν για το ξέσπασμα του Αγώνα των Ελλήνων, αρκετοί πολέμησαν στο πλευρό τους και συνέβαλαν αποφασιστικά στη διάδοση του εθνικοαπελευθερωτικού μηνύματος σε όλον τον κόσμο.

Ο πρώτος από αυτούς ήταν ο Τζορτζ Τζάρβις. Άφησε την πατρίδα του, για να λάβει μέρος στην επανάσταση του 1821 και επέδειξε αξιοθαύμαστη ανιδιοτέλεια.

Ο Τζάρβις γεννήθηκε το 1797 στην Άλτονα του Αμβούργου, που τότε ανήκε στο βασίλειο της Δανίας. Ο πατέρας του, Μπέντζαμιν Τζάρβις ήταν Αμερικανός έμπορος και διπλωμάτης και η μητέρα του, Μαρία Καρολίνα Ντέντε Γερμανίδα.

Έλαβε κλασική παιδεία, ήταν λάτρης του αρχαιοελληνικού πολιτισμού και μιλούσε αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά.

Το μεγάλο ταξίδι και το χαμένο δρομολόγιο που ίσως τον έσωσε

Το Νοέμβριο του 1821, ο Τζάρβις αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα για να σταθεί έμπρακτα δίπλα στους Έλληνες. Το ταξίδι του μέχρι την Ελλάδα μόνο εύκολο δεν ήταν.

Ξεκίνησε από την Φρανκφούρτη, πέρασε από τη Ζυρίχη, το Στρασβούργο και τη Λυών για να καταλήξει στη Μασσαλία. Εκεί έχασε για λίγο το πλοίο που μετέφερε στην Ελλάδα τον Γερμανό αξιωματικό, Κάρολο Νόρμαν και το φιλελληνικό τάγμα του.

Αν είχε προλάβει το πλοίο, θα βρισκόταν στο Πέτα με το τάγμα του Νόρμαν και πολύ πιθανόν θα σκοτωνόταν στην ομώνυμη καταστροφική μάχη.

Τελικά, βρήκε ένα άλλο πλοίο που είχε προορισμό την Ελλάδα και, στις 3 Απριλίου 1822, έφτασε στην Ύδρα. Έγινε, έτσι, ο πρώτος Φιλέλληνας Αμερικανός που ήρθε στην Ελλάδα από την έναρξη της Επανάστασης.

“Έχει γίνει τελείως Έλληνας”

Με το που πάτησε ο Τζάρβις το πόδι του σε ελληνικό έδαφος, υιοθέτησε τον τρόπο ζωής των ντόπιων αγωνιστών. Φόρεσε φουστανέλα, άρχισε να μαθαίνει στη γλώσσα και μοιράστηκε το δύσκολο τρόπο ζωής τους.

Οι συναγωνιστές του τον δέχτηκαν κοντά τους με αγάπη και του έδωσαν το προσωνύμιο “Καπετάν Γιώργης ο Αμερικάνος” ή “Ζέρβης” ή “Ζέρβας”.

Ο Αμερικανός στρατιωτικός και φιλέλληνας, Τζόναθαν Πέκαμ Μίλερ τον χαρακτήρισε άνθρωπο με “ισχυρή κράση” και “ενέργεια χαρακτήρα”. Ο Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου επιβεβαίωσε ότι είχε γίνει πλήρως κοινωνός του ελληνικού τρόπου ζωής:

“Έχει γίνει τελείως Έλληνας, στον τρόπο που ντύνεται, στο τρόπο που συμπεριφέρεται αλλά και στη γλώσσα. Έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των Ελλήνων και έχει προσφέρει σπουδαίες υπηρεσίες στο σκοπό τους“.

“Μία ακτή σπαρμένη κεφάλια!”

Ο Τζάρβις κατατάχθηκε στο ναυτικό και έγινε μέλος της κορβέτας “Θεμιστοκλής”, υπό τον Υδραίο καπετάνιο, Γιακουμάκη Τομπάζη.

Μία από τις πρώτες επιχειρήσεις στις οποίες συμμετείχε με τον “Θεμιστοκλή” ήταν να μεταβεί στη Χίο, την περίοδο των σφαγών και της καταστροφής του νησιού για την αναζήτηση και σωτηρία φυγάδων από το νησί.

Ο Τζάρβις έγραψε στο ημερολόγιό του:

“Βγήκαμε στην ξηρά. Τέσσερις φορές βρήκαμε ένα σωρό από σκοτωμένους άνδρες και γυναίκες. Πόσο σπαρμένη ήταν η ακτή, οι χαράδρες και οι κοιλάδες και πόσο ωραία η θέα! Όμως εδώ ένα πτώμα που πετάχτηκε πάνω από τούς βράχους δεμένο χειροπόδαρα και φοβερά ακρωτηριασμένο, εκεί ένα άλλο χωρίς κεφάλι, παραπέρα καμιά δωδεκαριά πτώματα που άρχισαν να σαπίζουν και στην άλλη πλευρά ακόμη μεγαλύτερος αριθμός από ολόγυμνα κορμιά, που μόλις είχαν χάσει την πνοή τους. Μία ακτή σπαρμένη κεφάλια!»

Με το ναυτικό έλαβε μέρος σε 13 ναυμαχίες. “Ως αξιωματικός του Ελληνικού Ναυτικού, ήμουνα δύο χρόνια μαζί τους, στις διάφορες επιχειρήσεις στη Χίο, στη Μυτιλήνη, στις ακτές της Μικράς Ασίας, Συρίας, Κρήτης, Κύπρου, στο Αρχιπέλαγος και στην Πελοπόννησο.

Έκαμα δεκατρείς διάφορες εκστρατείες μαζί τους, κατά τις οποίες εκάψαμε αρκετά πλοία της γραμμής, καθώς και μικρότερα, καταλάβαμε άλλα. Κυριέψαμε και υπερασπιστήκαμε φρούρια και δώσαμε κάθε δυνατή βοήθεια στους πρόσφυγες Χριστιανούς“, έγραψε στο ημερολόγιό του.

Βρέθηκε παντού και έδωσε όλα του τα χρήματα για να υποστηρίξει τους επαναστατημένους Έλληνες

Ο “Καπετάν Γιώργης ο Αμερικάνος” αποδείχθηκε όχι μόνο ένας γενναίος, αλλά και άοκνος αγωνιστής. Εκτός από τη θάλασσα, ανέλαβε δράση και στη στεριά, δίνοντας το “παρών” σε κρίσιμες μάχες.

Προσέφερε τις υπηρεσίες του ως πολιτικός σύμβουλος του Μαυροκορδάτου και κατόπιν του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Μετά την άφιξη του Λόρδου Βύρωνα στην Ελλάδα, ο Τζάρβις έφυγε από την Ύδρα, πήγε στο Μεσολόγγι και έγινε επιτελάρχης.

Αφού ο Άγγλος φιλέλληνας πέθανε, ο Τζάρβις ανέλαβε τη διοίκηση του πυροβολικού και την διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του.

Κατέβαλε τις αμοιβές των στρατιωτών του Βύρωνα και διένειμε με ευσυνειδησία, τα περιουσιακά του στοιχεία στους σωστούς αποδέκτες.

Το καλοκαίρι του 1822 συμμετείχε σε πολλές συγκρούσεις Ελλήνων και Οθωμανών στην περιοχή του Άργους. Έλαβε, μάλιστα, το βαθμό του Υποστράτηγου και σχημάτισε μία ομάδα 45 μαχητών, τους οποίους εκπαίδευσε και συντηρούσε με δικά του έξοδα.

Υπό τις οδηγίες του μηχανικού Μιχάλη Κοκκίνη, συνέδραμε στα έργα οχύρωσης του Μεσολογγίου και έλαβε μέρος στη δεύτερη πολιορκία του. Τραυματίστηκε επανειλημμένα, αλλά, χάρη στις αντοχές του, κατάφερε να ξεπεράσει τραύματα, στερήσεις και κακουχίες.

Απέφευγε να παίρνει θέση σε εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των Ελλήνων. Ήταν “αδιάφορος από τας αντιζηλίας μας” και “εχαίρετο όλων την αγάπη”, σύμφωνα με τα λόγια του αγωνιστή Νικόλαου Κασομούλη.

Ο Τζάρβις πέθανε στο Άργος στις 11 Αυγούστου 1828, σε ηλικία 31 χρονών. Η ακριβής αιτία του θανάτου του παραμένει ασαφής, με τον τύφο ή τον τέτανο να είναι οι επικρατέστερες εκδοχές. Κηδεύτηκε στο Ναό του  Αγίου Ιωάννη στο Άργος.

Για τον Αμερικανό φιλέλληνα, η Εταιρεία για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό (ΕΕΦ) έγραψε τα εξής:

“Μελετώντας την ιστορία των Ελλήνων και Φιλελλήνων που έδρασαν κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, είναι δύσκολο να εντοπίσει κανείς ανάμεσα στους μεγάλους αγωνιστές, Έλληνες και Φιλέλληνες, μία ηρωική μορφή που να αγάπησε την Ελλάδα, να ταυτίσθηκε με τα δίκαια της και να έδρασε για τόσο μεγάλο διάστημα και σε τόσο πολλά μέτωπα και πεδία μαχών, όσο αυτήν του Τζορτζ Τζάρβις“.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Youtube