Ο πόλεμος των αμάχων στα καταφύγια και τις πόλεις. Η παράκτια άμυνα, οι σειρήνες και η καθολική συσκότιση. Νέα εκπομπή

Ο πόλεμος των αμάχων στα καταφύγια και τις πόλεις. Η παράκτια άμυνα, οι σειρήνες και η καθολική συσκότιση. Νέα εκπομπή

Τον πόλεμο των αμάχων στα καταφύγια και τις πόλεις παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα, 30 Οκτωβρίου στις 21:00 από το COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη την Κυριακή, 5 Νοεμβρίου στις 5 το απόγευμα.

Η έρευνα της εκπομπής παρουσιάζει την παθητική αεράμυνα, την πολεμική προετοιμασία δηλαδή του άμαχου πληθυσμού πριν από την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Παραμονές του πολέμου στην Ελλάδα υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση καθώς ο Ιωάννης Μεταξάς έλαβε από νωρίς μέτρα για την προετοιμασία του πληθυσμού σε περίπτωση βομβαρδισμών, αλλά και ελλείψεων βασικών προϊόντων.

Η πολιτική επιστράτευση

Όσοι δεν ήταν στρατεύσιμοι και δεν εστάλησαν στο πολεμικό μέτωπο, επιστρατεύτηκαν στα μετόπισθεν και διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην μάχη των πόλεων. Συμμετείχαν οι πάντες : παιδιά και νεαροί μέχρι τα 21 τους χρόνια, άνδρες άνω των 45 και όλες οι γυναίκες.

Καθοριστική ήταν η απόφαση για την αγροτική επιστράτευση, η οποία σύμφωνα με το δόγμα της εποχής προέτρεπε να καλλιεργηθεί κάθε σπιθαμή γης.

Η «Μηχανή του Χρόνου» παρουσιάζει άγνωστα μέτρα που πάρθηκαν κατά την παθητική αεράμυνα, όπως για παράδειγμα η επιστροφή των συνταξιούχων στις εργασίες τους, η διαταγή να υπάρχει σε όλα τα εστιατόρια μενού με πατάτες, που ήταν σε επάρκεια, ο τεμαχισμός του άρτου με συγκεκριμένο τρόπο ώστε να συλλέγονται ακόμα και τα ψίχουλα και η αποθήκευση νερού σε αιγινίτικα κανάτια.

Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν τα μέτρα στην οικονομία και πως εφαρμόστηκαν τα πρώτα capital controls: οι πολίτες είχαν περιορισμό στις συναλλαγές τους καθώς τους επιτρεπόταν να κάνουν ανάληψη μόνο το 5% από τις καταθέσεις τους.

Τα καταφύγια

Η «Μηχανή του Χρόνου» αναζήτησε και κατέγραψε τον αθέατο κόσμο των καταφυγίων σε Αθήνα και Πειραιά. Από αυτά ξεχωρίζουν το καταφύγια του Λυκαβηττού, της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και του ΚΕΠ Πειραιά.

Ερευνητές της περιόδου περιγράφουν τις αυστηρές προδιαγραφές για την κατασκευή τους και τον τρόπο λειτουργίας τους.

Η συσκότιση και οι σειρήνες

Η πολεμική προετοιμασία κάλυπτε όλο το φάσμα της καθημερινής ζωής του άμαχου πληθυσμού.

Η «Μηχανή του Χρόνου» παρουσιάζει το μέτρο της συσκότισης που επιβλήθηκε για τον αποπροσανατολισμό των επιτιθέμενων σε περίπτωση αεροπορικής επιδρομής.

Οι σειρήνες επίσης ήταν μια άγνωστη συσκευή που ξάφνιασε τους Έλληνες, όπως και η εκπαίδευσή τους σε περίπτωση χημικού πολέμου.

Ιστορικοί περιγράφουν τη μεγάλη άσκηση αεράμυνας που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1939 στην Αττική και αποκαλύπτουν ότι μέσα σε μια νύχτα εκτελέστηκαν σχεδόν 300 διαφορετικά σενάρια και συμμετείχαν επτά χιλιάδες άτομα.

Η έρευνα της εκπομπής εστιάζει και στον πόλεμο εναντίον των ψευδών ειδήσεων και την εφαρμογή του νόμου της «σιωπής», για την αποφυγή υπονόμευσης του ηθικού.

Η Φανέλα του Στρατιώτη

Η «Μηχανή του Χρόνου»  φωτίζει τον ρόλο της γυναίκας στα μετόπισθεν, αλλά και στην πρώτη γραμμή.

Κατά την πολεμική προετοιμασία αστές και γυναίκες της υπαίθρου έπλεκαν ασταμάτητα για να εφοδιάσουν με ζεστά μάλλινα ρούχα, σκούφους και κάλτσες για τους στρατιώτες που πολεμούσαν στα χιονισμένα βουνά της Ηπείρου.

Στην εκπομπή μιλούν:

Στέφανος Μiλεσης

Συγγραφέας – Προέδρος Φιλολογικής Λέσχης Πειραιώς

Κωνσταντίνος Κυρίμης

Συγγραφέας – Ερευνητής

Μαρίνα Πετράκη

Ιστορικός – Συγγραφέας

Γιάννης Σίμος

Αρχιτέκτονας

Δρ. Θεόδωρος Κατσικάρος

Γενικός Διευθυντής Εκπαιδευτηρίων