Ο πύργος με τα ανθρώπινα κρανία που έχτισε ο Χουρσίτ Πασάς για να τιμωρήσει τους Σέρβους επαναστάτες. Πως αντέδρασαν οι Έλληνες όταν έγινε πασάς στην Πελοπόννησο

Ο μακάβριος πύργος είναι χτισμένος με 952 κρανία. Όλα ανήκαν σε Σέρβους επαναστάτες, που θέλησαν να αντισταθούν στη μανία του Χουρσίτ Μεχμέτ Πασά. Σήμερα, στην πόλη Νις της Σερβίας ο “Πύργος των Κρανίων”, αποτελεί ένα από τα πιο φημισμένα αξιοθέατα της περιοχής.

Κτίστηκε τον 19ο αιώνα από τον τουρκικό στρατό, ως προειδοποίηση για το τι μπορούσε να πάθει όποιος έφερνε αντίρρηση στη θέληση του πασά και σε όσους αντιστέκονταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η πορεία του Χουρσίτ

Ο Χουρσίτ αρχικά έδρασε στην Παλαιστίνη και στην Αίγυπτο. Προήχθη σε πασά το 1803 επί Σουλτάνου Σελίμ Γ΄ ο οποίος τον έστειλε στην Αίγυπτο για να καταστείλει την εκεί εξέγερση που βρισκόταν σε εξέλιξη μετά την αποχώρηση των Γάλλων. Αφού κατέστειλε την εξέγερση των Μαμελούκων, διορίστηκε το 1806 Βαλής της Ρούμελης, αλλά τον Ιούλιο του 1808 μετατέθηκε από τον νέο σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ στο Εγιαλέτι του Χαλεπίου.

Η μάχη που διεξήχθη στο λόφο Čegar, ήταν η πρώτη σερβική εξέγερση. Σε αυτήν συμμετείχαν 3.000 στρατιώτες με επικεφαλής τον διοικητή Στεφάν Σίντελιτς

Οι Σέρβοι επαναστάτες σφαγιάστηκαν επειδή τόλμησαν να διεκδικήσουν τα πάτρια εδάφη τους.

Ο Χουρσίτ στάλθηκε στην Σερβία τον Μάρτιο του 1809  για να καταπνίξει την εξέγερση του Καραγιώργη. Την ίδια χρονιά διορίστηκε βεζίρης της Βοσνίας. Το 1812 διορίστηκε Μέγας Βεζίρης μέχρι και το 1813, όταν ηγήθηκε εκστρατείας όπου και κατέστειλε βίαια τις υπό του Μίλος Ομπρένοβιτς σερβικές εξεγέρσεις. 

Μετά από σφοδρή σύγκρουση  ο στρατός των Σέρβων επαναστατών ηττήθηκε στην πόλη Νις. O επικεφαλής τους Στεβάν Σίντελιτς, γνώριζε καλά ότι ήταν καταδικασμένοι. Την τελευταία στιγμή ανατίναξε τον εαυτό του, μαζί με τους στρατιώτες για να μην τους συλλάβουν οι στρατιώτες του Χουρσίτ.

Ο Πασάς για να εκφοβίσει τους άλλους επαναστάτες, έδωσε εντολή να χτιστεί «Ο πύργος των κρανίων» με τα κεφάλια των ανταρτών που σκοτώθηκαν.

Τοίχος από κρανία των ανταρτών που έπεσαν στη μάχη του Čegar

Ο Χουρσίτ πασάς έδωσε εντολή να αποκεφαλίσουν τα πτώματα και να περισυλλέξουν τα κρανία χωριστά από το δέρμα. Τα χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη για την δημιουργία ενός πύργου, που στήθηκε για να θυμίζει σε όλους τους επίδοξους εχθρούς του, ότι δεν θα δείξει κανέναν οίκτο. Στην κορυφή του τοποθέτησε το κρανίο του Σίντελιτς, Σέρβου ηγέτη της μάχης.

Με εντολή του πασά τα πτώματα των Σέρβων αποκεφαλίσθηκαν και τα κρανία εντοιχίσθηκαν

Είχε ύψος τρία μέτρα. Χρησιμοποιήθηκαν 952 κρανία τα οποία ενσωματώθηκαν και στις τέσσερις πλευρές του κτίσματος.

Δεκατέσσερις σειρές, από 17 σφηνωμένα κρανία η καθεμία, με το κεφάλι του διοικητή να βρίσκεται στην κορυφή του πύργου.

Με το πέρασμα του χρόνου, πολλά έφυγαν από τις θέσεις τους ενώ άλλα τα αφαίρεσαν οικογένειες των θυμάτων για τα θάψουν.

Μετά την επιτυχία της καταστολής της εξέγερσης στην Σερβία, ο Χουρσίτ μετετέθη εκ νέου στην Ρούμελη, ως Βαλής της Ρούμελης. Αργότερα, τον Νοέμβριο του 1820 εστάλη στην Πελοπόννησο και διορίστηκε πασάς της Πελοποννήσου («μόρα βαλεσί») με έδρα την Τριπολιτσά. Ως πασάς του Μορέα εφάρμοσε τρομοκρατικές μεθόδους κατά του πληθυσμού.

Ο Χουρσίτ Αχμέτ πασάς ήταν καυκάσιος γενίτσαρος. Θεωρούνταν γιος ορθόδοξου ιερέα που είχε εξισλαμιστεί. Υπήρξε Μέγας Βεζίρης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πηγή πορτρέτου Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη

Στις 29 του Γενάρη 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στο γράμμα που έστειλε από το Κισινιόφ στον Κολοκοτρώνη που βρισκόταν στη Μάνη του έγραφε για τον Χουρσίτ: «Είναι ο ίδιος, όστις επολέμησε και ηχμαλώτισε την Σερβίαν (στην Επανάσταση 1804-12) αφ’ ου την εγέλασε με τας υποσχέσεις του. Τούτο είναι αρκετόν παράδειγμα προς εσάς, δια να μην απατηθήτε ομοίως».

Οι εχθροί και οι αντίζηλοί του τον κατηγόρησαν στο Σουλτάνο ότι οικειοποιήθηκε μεγάλο μέρος της περιουσίας του Αλή Πασά τον οποίο κυνήγησε και εξόντωσε. Προκειμένου να αποφύγει την ταπείνωση, στις 30 Νοεμβρίου 1822 ευρισκόμενος στη Λάρισα σε προετοιμασία εκστρατείας κατά της Πελοποννήσου, πληροφορηθείς τις προθέσεις του Σουλτάνου, αυτοκτόνησε με δηλητήριο, εντολή την οποία ούτως ή άλλως θα λάμβανε από τον Σουλτάνο.

Κηδεύτηκε μεγαλοπρεπώς κοντά στη γέφυρα του Πηνειού.

Αρχική φωτογραφία: Tο τείχος των κρανίων στο Νις. Πηγή: Wikipedia

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Χουρσίτ Πασάς. Ο ευφυής Βεζύρης που έχτισε τον τάφο του, παρακολούθησε την κηδεία του και μετά αυτοκτόνησε! Τον αποκεφάλισαν, αφού τον ξέθαψαν, οι απεσταλμένοι του σουλτάνου