Η πρώτη Ελληνίδα σκηνοθέτης του κινηματογράφου που την ονόμασαν «Αρχόντισσα του μελοδράματος». Ο περίφημος «Λουστράκος» και άλλες ταινίες με την υπογραφή της Μαρίαs Πλυτά.

Στις 4 Μαρτίου του 2006 η Μαρία Πλυτά είναι 92 ετών και αφήνει την τελευταία της πνοή. Η πρώτη Ελληνίδα που υπέγραψε ως σκηνοθέτης ταινίες του εμπορικού κινηματογράφου πέρασε στην αθανασία, ξεχασμένη από το πλατύ κοινό. Είχε καταφέρει όμως να κερδίσει τον σεβασμό στον αυστηρά ανδροκρατούμενο κινηματογραφικό «πλανήτη».

Τα πρώτα χρόνια

Η Μαρία Πλυτά, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Νοεμβρίου του 1925. Ανήσυχο πνεύμα ξεχώρισε από τα κορίτσια της εποχής της. Αμέσως μετά την Κατοχή κάνει την εμφάνισή της στα ελληνικά γράμματα με δύο μυθιστορήματα: «Δεμένα Φτερά», το 1944 και «Αλυσίδες», το 1946.

Το 1948 κερδίζει έπαινο στον διαγωνισμό του λογοτεχνικού περιοδικού «Μορφές» με το θεατρικό της έργο «Κάστρο της Χερσώνας».

Η αγάπη για το σινεμά

Η αγάπη της όμως για το σινεμά την έφερε το 1947 για πρώτη φορά δίπλα στον Αλέκο Σακελλάριο. Δούλεψε ως υπεύθυνη παραγωγής και είχε την καλλιτεχνική διεύθυνση της ταινίας «Μαρίνα». Το σενάριο ήταν του ίδιου του Σακελλάριου σε συνεργασία με τον Χρήστο Γιαννακόπουλο. Πρόκειται για ένα αισθηματικό δράμα με πρωταγωνιστές τη Στέλλα Γκρέκα, τον Λάμπρο Κωνσταντάρα και τον Δημήτρη Μυράτ.

Την επόμενη χρονιά, το 1948 συνεργάζεται με τον Γιώργο Τζαβέλα στην ταινία «Μαρίνος Κονταράς» (ή «Ο κουρσάρος του Αιγαίου). Το σενάριο βασίστηκε στο έργο του Αργύρη Εφταλιώτη και πρωταγωνιστούσαν ο Μάνος Κατράκης και ο Βασίλης Διαμαντόπουλος. Η ταινία αυτή μάλιστα ήταν η πρώτη που πήρε μέρος σε ξένο φεστιβάλ όταν προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Νοκ λε Ζουτ, στο Βέλγιο.

Δουλεύοντας δίπλα σε μεγάλους δημιουργούς η Μαρία Πλυτά άρχισε να μαθαίνει όσα περισσότερα μπορούσε για την τέχνη που της έκλεψε την καρδιά. Η γνώση της στο μοντάζ τη βοήθησε να σταθεί στα δικά της πόδια και να βάλει το λιθαράκι της στην ιστορία του ελληνικού σινεμά.

«Σκηνοθεσία Μαρία Πλυτά»

Η πρώτη της ταινία, με το όνομά της στους τίτλους ήταν «Τα

Αρραβωνιάσματα» με πρωταγωνιστές τους Αιμίλιο Βεάκη και Ντίνο Ηλιόπουλο. Στην ταινία έπαιζαν ακόμη: Νίκος Τζόγιας, Δήμος Σταρένιος, Αρτέμης Μάτσας, Έλλη Ξανθάκη και Μαργαρίτα Γεράρδου.

Το σενάριο βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Δημήτρη Μπόγρη. Δύο νέοι που ερωτεύονται και κάνουν όνειρα για το μέλλον. Δεν ξέρουν όμως ότι είναι αδέλφια.

Η ταινία είχε πολλά εξωτερικά γυρίσματα και ρεαλιστικές σκηνές με ψάρεμα με τη χρήση δυναμίτη που της έδωσαν έναν άλλον αέρα στα μάτια των θεατών.

Ένα αντρικό «κάστρο» έπεσε. Για πρώτη φορά γυναίκα στην Ελλάδα υπογράφει μια κινηματογραφική ταινία ως σκηνοθέτης.

Ακολουθούν «Η Λύκαινα», το 1951, «Ο Βαφτιστικός», το 1952 και αρχίζει μια καριέρα με τους μεγάλους πρωταγωνιστές της εποχής να εμπιστεύονται την κοινωνική ματιά της στα έργα που σκηνοθετούσε.

Η μεγάλη επιτυχία της Μαρίας Πλυτά και ίσως η πιο γνωστή ταινία της στους μη ειδικούς, δηλαδή στο ευρύ κοινό ήρθε το 1962 όταν σκηνοθετεί έναν ταλαντούχο μπόμπιρα σε έναν πολύ ξεχωριστό ρόλο.

«Ο Λουστράκος», που βασίστηκε σε δικό της σενάριο, με τον μικρό Βασιλάκη Καΐλα και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ να παίζουν τον ίδιο χαρακτήρα σε δύο διαφορετικές ηλικίες άρεσε πολύ στους κινηματογραφόφιλους της εποχής. Έκοψε 37.894 εισιτήρια και αν μιλάμε για «ελληνικό box office» ήταν 15^η στις προτιμήσεις του κοινού.

Ο Βασίλης Καΐλας καθιερώνεται ως «παιδί-θαύμα» του ελληνικού σινεμά και ξεκινάει τη δική του πορεία. Στην ταινία έπαιζαν ακόμη: Δέσπω Διαμαντίδου, Ανδρέας Φιλιππίδης, Χριστόφορος Νέζερ, Μήτσος Λυγίζος και άλλοι.

Η Μαρία Πλυτά πήρε μάλλον δίκαια τον τίτλο της «αρχόντισσας του μελοδράματος».

Το 1986 ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, στην οποία κληροδοτήθηκε και το πλούσιο αρχείο της όταν έφυγε από τη ζωή.

Στις αρχές της ιδιωτικής τηλεόρασης, τη δεκαετία του ΄90 η Μαρία Πλυτά μπήκε μέσα σε περισσότερα σπίτια αφού οι ταινίες της όπως ο «Λουστράκος», «Ο ανήφορος», «Ο εμποράκος» παιζόντουσαν αρκετά.

Το 1965 γυρίζει την ταινία «Ο Άσωτος» και τότε αποφασίζει να γράψει και τους στίχους για τη μουσική του τραγουδιού της ταινίας, μια σύνθεση του Μίμη Πλέσσα που ακούγεται με τη φωνή της Τζένης Βάνου.

Η Μαρία Πλυτά έχει σκηνοθετήσει τον Μάνο Κατράκη, τον Αλέκο Αλεξανδράκη, τη Βούλα Ζουμπουλάκη, τον Γιώργο Φούντα και άλλους σπουδαίους ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης, μιλώντας για την Μαρία Πλυτά στην έκθεση «Εκ γυναικός πηγάζει τα κρείττω – Διαδρομές στις αρχειακές πηγές» (2017 στο κτίριο του Γενικού Αρχείου του Κράτους) είχε αναφέρει:

«Μόνη της η Μαρία Πλυτά επέλεξε έναν λαϊκό κινηματογράφο που μέσα από τη δική της καλλιέργεια εξυπηρέτησε για να αναδείξει ακριβώς τα ανθρωπιστικά στοιχεία των ταινιών. Αυτά που πραγματικά χρειαζόταν ο ελληνικός λαός, το ελληνικό κοινό, ο ελληνικός κόσμος. Και δεν κατέφυγε σε καμία ευκολία, σε καμία φτήνια, σε καμία κερδοσκοπική υποχώρηση σε οτιδήποτε αφορούσε τα θέματά της και τη σκηνοθεσία της».

Το 1970 γύρισε την τελευταία της ταινία με τίτλο «Οι άγνωστοι της νύχτας» με πρωταγωνιστές τον Λυκούργο Καλλέργη, Γιώργο Καμπανέλη και Σούλα Κοψίνη.

Πηγή φωτογραφιών: Facebook-Μαρία Πλυτά η πρώτη Ελληνίδα σκηνοθέτις

Διαβάστε ακόμη: Δούκισσα της Πλακεντίας. Η τραγική μάνα που δεν αποδέχθηκε το θάνατο της κόρης της και την ταρίχευσε για να την έχει μαζί της. Δείτε από ψηλά το σπίτι που το αποκαλούσαν Καστέλο της Ροδοδάφνης… (Η ιστορία της έχει γίνει ταινία από την Μαρία Πλυτά)

Πλήρης φιλμογραφία Μαρίας Πλυτά:

Τα αρραβωνιάσματα (1950)

Η λύκαινα (1951)

Βαφτιστικός (1952)

Η Εύα (1953)

Το κορίτσι της γειτονιάς (1954)

Η δούκισσα της Πλακεντίας (1956)

Τζιπ, Περίπτερο και αγάπη (1957)

Μόνο για μια νύχτα (1958)

Τα ναυάγια της ζωής (1959)

Άντρας είμαι και το κέφι μου θα κάνω (1960)

Ήρθες αργά (1961)

Ο λουστράκος (1962)

Ο άσωτος (1963)

Ο ανήφορος (1964)

Ο νικητής (1965)

Ο εμποράκος (1967)

Οι άγνωστοι της νύχτας (1970)

(Πηγή:wikipedia)