“Αυτό το κράτος είναι ο μεγαλύτερος εγκληματίας”. Ο δημοδιδάσκαλος που έριξε δυναμίτη μέσα στη Βουλή. Στη δίκη δήλωσε ηλίθιος

7 Ιουνίου 1907, ώρα 02:10 περίπου τα μεσάνυχτα. Στη Βουλή των Ελλήνων, που τότε στεγαζόταν στην οδό Σταδίου, στη σημερινή έδρα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, διεξαγόταν συζήτηση για τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης Γεωργίου Θεοτόκη.

Στο βήμα βρισκόταν και αγόρευε ο υπουργός Οικονομικών, Ανάργυρος Σιμόπουλος, ώσπου ξαφνικά η οσμή ενός φιτιλιού που καιγόταν προκάλεσε την απορία των βουλευτών. Λίγο αργότερα, από ένα θεωρείο αριστερά του Προεδρείου έγινε ρίψη ενός φυσιγγίου δυναμίτιδας που ήταν τυλιγμένο σε χαρτί.

Η εκρηκτική ύλη έπεσε πίσω από τα έδρανα, στα οποία κάθονταν οι βουλευτές του Εθνικού Κόμματος και ο αρχηγός τους, Κυριακούλης Π. Μαυρομιχάλης, διάδοχος του δολοφονημένου πρωθυπουργού, Θόδωρου Δηλιγιάννη.

Το φυσίγγιο αντιλήφθηκε πρώτος ο βουλευτής Τριανταφυλλάκος και αμέσως είπε στον Μαυρομιχάλη: “Κύριε Πρόεδρε, βόμβα έπεσε!“. Υποστήριξε ότι είχε μήκος δέκα εκατοστών και πάχος δύο δακτύλων.

Τελικά, η βόμβα δεν εξερράγη, διότι η θρυαλλίδα αποκόπηκε

Μέχρι, όμως, να αντιληφθούν οι παρευρισκόμενοι ότι ο κίνδυνος είχε παρέλθει, επικράτησε πανικός. “Οι βουλευταί εγερθέντες των εδρών εξήρχοντο αθρόοι της αιθούσης, φοβούμενοι εκτόξευσιν νέων φυσιγγίων“, έγραψαν οι εφημερίδες. Λίγο μετά, η φρουρά της Βουλής διατάχθηκε να κλείσει τις πόρτες, προκειμένου να βρεθεί και να συλληφθεί ο δράστης.

Η θρυαλλίδα παραδόθηκε στον εισαγγελέα, Κωνσταντίνο Λυκουρέζο, ενώ η Βουλή συνέχισε τη συνεδρίαση μέχρι το πρωί, προκειμένου να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός.

Η απόπειρα βομβαρδισμού της Ολομέλειας έγινε πρώτη είδηση στον Τύπο και ο υπουργός Εσωτερικών, Νικόλαος Καλογερόπουλος έκανε λόγο για “προμελετημένο τερατούργημα“.

Η εφημερίδα “Ακρόπολις” χαρακτήρισε την απόπειρα ως “αναρχικόν κρούσμα πρωτοφανούς θρασύτητος” και το “Εμπρός” ανέφερε ότι ο δράστης ήταν “τολμηρός εγκληματίας“.

Ποιος ήταν ο επίδοξος βομβιστής

Όπως αποκαλύφθηκε, ο άνθρωπος που βρισκόταν πίσω από το μυστηριώδες φυσίγγιο δυναμίτιδας ήταν ένας 43χρονος άνεργος δημοδιδάσκαλος με καταγωγή από την Πάτρα. Ονομαζόταν Ανδρέας Παπαμικρόπουλος.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, εντοπίστηκε από έναν βουλευτή και έναν υπάλληλο της Βουλής και στην τσέπη του βρέθηκε “εν τεμάχιον εφημερίδος, περιέχον κομμάτι θρυαλλίδος“. Η εφημερίδα ήταν ο “Νέος Αιών” της Πάτρας και έτσι έγινε γνωστή η προέλευσή του δράστη.

Συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο γραφείο του διευθυντή της Βουλής. Όταν ο τελευταίος ρώτησε τον Παπαμικρόπουλο “τι ήταν αυτό που έκανες;“, εκείνος απάντησε: “Τι έκανα;” και άρχισε να γελάει.

Τα έντυπα μέσα αφιέρωσαν εκτενή δημοσιεύματα, στα οποία διερωτούνταν αφενός αν ο Πατρινός δάσκαλος ήταν τρελός και αφετέρου αν πίσω από αυτόν υπήρχαν συνεργάτες που στόχευαν σε πολιτική ανατροπή.

Η εφημερίδα “Αθήναι” άφησε υπόνοιες ότι ο Παπαμικρόπουλος βρισκόταν υπό την επήρεια αλκοόλ ή χασίς. Χαρακτηριστικά έγραψε ότι κατά την ανάκριση μιλούσε “ανοιγοκλείων τους οφθαλμούς, μειδιών ή μορφάζων, σπασμωδικώς κινών όλον το σώμα“.

Σύμφωνα με τον εισαγγελέα Λυκουρέζο, ο Παπαμικρόπουλος δεν ήταν παράφρων αλλά “πονηρότατος“. Αντιθέτως, ένας νευρολόγος που τον επέβλεπε στο παρελθόν, δήλωσε κατηγορηματικά ότι έπασχε από “ανίατον διανοητικήν ανισορροπίαν“.

Το τέχνασμα που έκανε τον δράστη να “σπάσει”

Ο Παπαμικρόπουλος μεταφέρθηκε στη διεύθυνση της Αστυνομίας. Ανακρινόταν επανειλημμένα, αλλά συνεχώς επέμενε ότι δεν είχε κάνει τίποτε.

Ακόμη κι όταν οι τέσσερις άνδρες που βρίσκονταν μαζί του στο θεωρείο, κατέθεσαν ότι τον είδαν να ρίχνει τη δυναμίτιδα, αρνιόταν την ενοχή του.

Όταν τον ρώτησαν ποιος έριξε το φυσίγγιο, ο Παπαμικρόπουλος απάντησε: “Δεν εκατάλαβα τίποτα. Εγώ ήμην μισοκοιμισμένος…“.

Τελικά, ο Παπαμικρόπουλος ομολόγησε την πράξη του χάρη σε ένα τέχνασμα του εισαγγελέα. Ένας Αθηναίος που τον φιλοξενούσε επί δύο εβδομάδες στο σπίτι του, καθώς η σύζυγός του υπήρξε μαθήτριά του, οδηγήθηκε, δήθεν δια της βίας, στο δωμάτιο όπου κρατείτο.

Μόλις ο άνδρας είδε τον Παπαμικρόπουλο, άρχισε να φωνάζει:

“Τι έκαμες μωρέ; Αυτή είνε η ευγνωμοσύνη σου; Αχ, άθλιε, μας πήρες εις τον λαιμόν σου!“

Ο μέχρι τότε ατάραχος Παπαμικρόπουλος έγινε κάθιδρος και παρακάλεσε τον εισαγγελέα: “Αφήστε τους ανθρώπους αυτούς και θα σας ομολογήσω τα πάντα!“.

Βόμβα για εκφοβισμό

Ο Παπαμικρόπουλος άρχισε τότε να διηγείται ότι έριξε το φυσίγγιο, γιατί ήθελε να δώσει ένα μάθημα στους βουλευτές, τους οποίους θεωρούσε υπαίτιους για “την κακοδαιμονίαν του λαού και την άνισον φορολογίαν“.

Ισχυρίστηκε πως δεν είχε σκοπό να προκαλέσει θύματα, αλλά να φοβίσει το σώμα, προκειμένου να μην επιβληθούν νέοι φόροι και να “ωφελήσει το έθνος“.

Μάλιστα, για να αποδείξει ότι δεν ήθελε να σκοτώσει, υποστήριξε ότι σκόπιμα δεν έβαλε καλά στη θέση της τη θρυαλλίδα. Η φράση με την οποία προσπάθησε να υπερασπίστηκε τον εαυτό του ήταν: “Αν ήθελα να κάμω τέτοιο πράγμα, ήξερα πώς να το κάμω, για να φέρω αποτέλεσμα“.

Με βάση τα ρεπορτάζ της εποχής, ο δράστης είχε και δεύτερο φυσίγγιο δυναμίτιδας, το οποίο επέλεξε να μην χρησιμοποιήσει. Το πέταξε από το παράθυρο στον κήπο της Βουλής, όπου το βρήκε ένας κλητήρας.

Η προειδοποίηση που υποτιμήθηκε και οι συλλήψεις

Η πτώση του φυσιγγίου δυναμίτιδας στην πλευρά του Εθνικού Κόμματος δεν θεωρήθηκε τυχαία. Τέσσερις ημέρες πριν, ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης έλαβε ανώνυμη επιστολή, η οποία προειδοποιούσε για ρίψη βόμβας στο Κοινοβούλιο.

Μάλιστα, το άτομο που έγραψε την επιστολή υπέγραφε ως “φίλος” του Μαυρομιχάλη που ενδιαφερόταν για τη σωματική του ακεραιότητα.

Ο επικεφαλής του κόμματος της αντιπολίτευσης δεν θεώρησε το γράμμα ως σοβαρό και γι’ αυτό δεν τo γνωστοποίησε εκ των προτέρων στο βουλευτικό σώμα. Από τη μεριά του, ο Παπαμικρόπουλος αρνήθηκε ότι ήταν φίλος του Μαυρομιχάλη ή κάποιου άλλου πολιτικού.

Ο Πατρινός βομβιστής αρνήθηκε ότι είχε συνενόχους ή ότι ήταν μέλος κάποιας συνωμοτικής ομάδας. Ωστόσο, έγιναν συλλήψεις τεσσάρων ατόμων από την Πάτρα, για τους οποίους προέκυψαν ενδείξεις ότι ήταν αναμεμιγμένοι στο σχέδιό του.

Κανείς τους δεν προσήχθη σε δίκη, καθώς, όπως υποστήριξαν, ήταν απλώς γνωστοί του Παπαμικρόπουλου και ήξεραν μόνο για τη φτώχεια του ίδιου και της οικογένειάς του.

Ο ένας από τους τέσσερις συλληφθέντες παραδέχθηκε ότι ο δράστης του ανέθεσε να τον προμηθεύσει με φυσίγγια δυναμίτιδας και όταν τον ρώτησε τι τα ήθελε, του απάντησε ότι “ήθελε να ανατινάξη κάτι βράχους εις τα Καλάβρυτα“.

Η δίκη, η καταδίκη και ο …Παπαμεγαλόπουλος

Το Σεπτέμβριο του 1907, εκδόθηκε βούλευμα, μέσω του οποίου ο Ανδρέας Παπαμικρόπουλος παραπέμφθηκε σε δίκη, με την κατηγορία της απόπειρας φόνου. Η δίκη πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιανουαρίου 1908.

Ο εισαγγελέας πρότεινε να του επιβληθεί η ανώτατη ποινή των 10 ετών κάθειρξη, ενώ ο συνήγορος υπεράσπισής του ζήτησε την κατώτατη των 4 ετών, με την αιτιολογία ότι ο κατηγορούμενος δεν είχε σώας τας φρένας.

Τελικά, οι ένορκοι αποφάσισαν να κηρύξουν τον Πατρινό δάσκαλο ένοχο, αναγνωρίζοντάς του το ελαφρυντικό της μέτριας σύγχυσης και τον καταδίκασαν σε φυλάκιση 8 ετών.

Η εφημερίδα “Σκριπ” σχολίασε το αποτέλεσμα της δίκης περιπαικτικά:

“Το όνειρον του Παπαμικρόπουλου, το οποίο ήτον να γείνη με την πράξιν του Παπαμεγαλόπουλος, δεν εξεπληρώθη. Έμεινε και μετά την δίκην του Παπα-μικρός. Μόνον η ποινή του έγεινε Παπα-μεγάλη“.

Μιλώντας σε δημοσιογράφο του “Σκριπ“, ο Παπαμικρόπουλος είπε ότι η ποινή τού φάνηκε αυστηρή και χαρακτήρισε ως “ευτύχημα” το γεγονός ότι “ο κ. εισαγγελεύς δεν με κατηγόρησε πολύ, διότι παρεδέχθη ….την ηλιθιότητά μου εν μέρει“.

Ανέφερε ακόμη ότι σκόπευε να αυτοκτονήσει με το δεύτερο φυσίγγιο δυναμίτιδας και πίστευε ότι, αν δεν είχε αναβληθεί η δίκη του, θα αθωωνόταν χάρη στην υποστήριξη μερικών φίλων του από την Πάτρα που ύστερα τον εγκατέλειψαν.

“Αυτό το Κράτος είναι ο μεγαλύτερος εγκληματίας“. Το δριμύ κατηγορώ στο κελί

Ο Ανδρέας Παπαμικρόπουλος πήρε το δρόμο για τις φυλακές Συγγρού. Στην εφημερίδα “Ακρόπολις” εξομολογήθηκε ότι προσποιήθηκε τον τρελό και προσέθεσε τα εξής:

“Έζησα μέσα σ’ αυτή την κοινωνία από το καιρό που με γέννησε η μάνα μου και είδα τα χάλια της, είδα την κακία και την ξετσιπωσιά της. Τίποτε δεν με ευχαριστεί, πουθενά δεν ευρίσκων άσυλον, από πουθενά δεν ελπίζω βοήθεια δι’ αυτό το έθνος.

Είμαι από εκείνους τους ανθρώπους, οι οποίοι λογαριάζουν ολιγώτερο τη ζωή. Τη ζωή την περιφρονώ, όπως περιφρονώ και εκείνους που αντιπροσωπεύουν το σημερινόν φαύλον καθεστώς. Παντού ατιμία, παντού εκμετάλλευσις.

Ο κόσμος πάσχει, δυσφορεί, διαμαρτύρεται, αλλά είνε άνανδρος, γιατί ανέχεται να πάσχη αυτός και να ευτυχούν μερικά κοπρόσκυλα που ανάθεμά με, αν ξέρουν τίποτε άλλο παρά πώς να ρουφήξουν πιο πολύ αίμα από τον ραγιά αυτό λαό.

Αυτό το Κράτος είναι ο μεγαλύτερος εγκληματίας απ’ όσους εφάνηκαν εις τα ρωμαίικα χρόνια. Αν και από την εποχή που έκαμα την απόπειρα είμαι διαρκώς κλεισμένος μέσα σ’ αυτή τη φυλακή, εντούτοις είμαι βαθύτατα πεπεισμένος ότι το 99% της κοινής γνώμης επεκρότησε το τόλμημά μου.

Προ δέκα ετών, άρχισε ο κόσμος να διαμαρτύρεται μεταναστεύων. Εγώ αυτό το ονομάζω “ασυνείδητον επανάστασιν”. Δεν είναι λαός αυτός. Τόσα που τραβάει κι όμως δεν είναι ικανά να τον εξυπνήσουν“.

Πηγές εικόνων κεντρικής φωτογραφίας: Wikipedia και εφημερίδα “Εμπρός“