Ο Παρθενώνας του Νάσβιλ. Αρχικά ήταν γύψινος, αλλά μόλις έγινε διάσημος, ανακατασκευάστηκε με μάρμαρο

του συνεργάτη μας, ιστορικού ερευνητή Στέφανου Μίλεση

Η πόλη Νάσβιλ (Nashville) στο Τενεσί των ΗΠΑ ήταν αρχικά βαμβακοπαραγωγική περιοχή που αργότερα πέρασε στην εποχή της βιομηχανοποίησης.

Άγνωστο για ποιο λόγο, ίσως εξαιτίας της καλής ρυμοτομίας της, απέκτησε την ονομασία «Η Αθήνα του Νότου».

Το 1897 με την ευκαιρία συμπλήρωσης εκατονταετηρίδας από την ίδρυσή της, τοποθέτησε σε ένα δημόσιο σημείο, ένα «πρόχειρο» αντίγραφο του Παρθενώνα.

Ίσως για να δικαιολογήσει η δημοτική αρχή το «παρατσούκλι» της «Αθήνας του Νότου» που έφερε η πόλη.

Το έργο κατασκευής αντιγράφου του Παρθενώνα ξεκίνησε το 1895 και ήταν πραγματικά έτοιμος όταν ξεκίνησε η Έκθεση του εορτασμού. Την περίοδο 1^η Μαΐου 1897 έως 30 Οκτωβρίου 1897 επισκέφθηκαν τον Παρθενώνα του Νάσβιλ 1.800.000 άνθρωποι!

Ο Παρθενώνας του αξιωματικού των Νοτίων

Κατασκευασμένος από γύψο, ξύλο και τούβλο ο πρόχειρος Παρθενώνας προοριζόταν μόνο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των εκδηλώσεων της εκατονταετηρίδας.

Ο σχεδιασμός του είχε ανατεθεί  στον αρχιτέκτονα Γουίλιαμ Κρόφορντ Σμιθ. Να σημειωθεί ότι ο Κρόφορντ ήταν βετεράνος αξιωματικός των Νοτίων στον αμερικανικό εμφύλιο.

Το θέαμα γοήτευσε τους κατοίκους του Νάσβιλ που γρήγορα έσπευσαν να το θαυμάσουν. Τον επισκέπτονταν ακόμα και μετά το τέλος των εκδηλώσεων της έκθεσης.

Η δημοτική αρχή βλέποντας την ανταπόκριση του κόσμου προέβαινε διαρκώς σε επιδιορθώσεις  καθώς δεν είχε κατασκευαστεί με προοπτική να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Όμως από το 1915 η κατασκευή είχε αρχίσει να γίνεται επικίνδυνη. Τα γύψινα μέρη κατέρρεαν και το τέλος ήταν προδιαγραμμένο.

Το 1920 η δημοτική αρχή της πόλης με την παρότρυνση των δημοτών,  έλαβε την απόφαση να οικοδομήσει ένα μαρμάρινο πανομοιότυπο αντίγραφο του Παρθενώνα, στην ίδια θέση του παλαιού προχείρου αντιγράφου.

Τελικά όμως αποφασίστηκε όπου ήταν εφικτό τα παλαιά μέρη να διατηρηθούν συνδυαστικά με την νέα οικοδόμηση.

Ο Παρθενώνας και το άγαλμα της Παλλάδας Αθηνάς

Οικονομικό θέμα φυσικά δεν υπήρχε, καθώς πολλοί επιχειρηματίες και έμποροι της περιοχής σκέφτηκαν να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση του έργου. Διατηρούσαν έντονα την πεποίθηση ότι κόσμος θα επισκεπτόταν την πόλη για να δει από κοντά τον αμερικανικό Παρθενώνα.

Μάλιστα ενώ για το έργο αρχικά είχε καταρτιστεί προϋπολογισμός ύψους 80 εκατομμυρίων δολαρίων, συλλέχθηκε το ποσό των 120 εκατομμυρίων!

Το πλεόνασμα των χρημάτων αποφασίστηκε τότε να διατεθεί και στη φιλοτέχνηση ενός αντιγράφου του αγάλματος της Παλλάδος Αθηνάς από χρυσό και ελεφαντόδοντο.

Ο «μόνιμος» Παρθενώνας οικοδομήθηκε στα ίδια θεμέλια, από μπετόν, της πρόχειρης αρχικής κατασκευής όπως και πολλά άλλα μέρη της διατηρήθηκαν. Η εταιρεία Foster και Creighton ήταν οι γενικοί ανάδοχοι για την ανοικοδόμηση.

Ο γλύπτης George Julian Zolnay, ο οποίος είχε δημιουργήσει τα αετωματικά γλυπτά στον Παρθενώνα του 1897, επέστρεψε για να φτιάξει τις μετόπες της δωρικής ζωφόρου. Το έργο ξεκίνησε το 1920 και το 1925 ολοκληρώθηκε το εξωτερικό μέρος ενώ το εσωτερικό του το 1931.

Ο Παρθενώνας του Νάσβιλ έχει μήκος 70 μέτρων, πλάτος 30 και ύψος 18 μέτρων.

Για την ακριβή απομίμηση των διαφόρων λεπτομερειών των γλυπτών της μετόπης, λήφθηκαν αποτυπώματα και από τα διάφορα τμήματά του που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, ενώ εξωτερικός και εσωτερικός διάκοσμος είναι χρωματισμένος όπως και στο αρχαίο μνημείο.

Ο Παρθενώνας στο Νάσβιλ είναι το μοναδικό αντίγραφο ακριβούς μεγέθους και λεπτομέρειας στον κόσμο του αρχικού ναού των Αθηνών.

Ο διαγωνισμός για την εύρεση του μοντέλου

Το 1925 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την εξεύρεση γυναικείου μοντέλου με σκοπό τη φιλοτέχνηση αντιγράφου του αγάλματος της Παλλάδος Αθηνάς. Σε αυτόν συμμετείχαν περισσότερες από 4.500 νεαρές γυναίκες της περιοχής.

Μια εξ αυτών με το όνομα Ελένη (Helen) που είχε μετάσχει και είχε κερδίσει σε δύο τοπικούς διαγωνισμούς ομορφιάς ήταν κόρη βιομηχάνου.

Ο πατέρας της πρόσφερε χρήματα προκειμένου να προτιμήσουν αυτήν ως μοντέλο για την Παλλάδα Αθηνά. Άγνωστο για ποιο λόγο όμως, το έργο της Παλλάδος Αθηνάς δεν προχώρησε και όταν πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του Παρθενώνα του Νάσβιλ το 1931, απουσίαζε από το εσωτερικό του το μεγάλο άγαλμα της Αθηνάς.

Οι δωρεές για την Αθηνά συλλέχθηκαν με τα χρόνια και το 1982 το Διοικητικό Συμβούλιο του Πάρκου ανέθεσε στον γλύπτη του Νάσβιλ Άλαν Λε Κουίρ να αναδημιουργήσει το άγαλμα των 42 μέτρων για το εσωτερικό. Αυτό το μνημειώδες έργο κράτησε σχεδόν οκτώ χρόνια.

Το άγαλμα αποκαλύφθηκε τελικά στις 20 Μαΐου 1990, ενώ επιχρυσώθηκε το 2002 καθώς έπρεπε και πάλι να συγκεντρωθεί το ποσό που απαιτείτο.

Φυσικά στις ΗΠΑ υπάρχουν κατασκευασμένα πολλά αντίγραφα μνημείων παγκόσμια αναγνωσιμότητας. Ανάκτορα της Βενετίας, ναοί γοτθικοί, πύργοι Φλωρεντιανοί, πυραμίδες αιγυπτιακές και σφίγγες. Όμως ο Παρθενώνας του Νάσβιλ διαφέρει ότι είναι και λειτουργικός!

Η λειτουργία του ως μουσείο

Εντός του Παρθενώνα του Νάσβιλ λειτουργεί Μουσείο τα εγκαίνια του οποίου είχαν πραγματοποιηθεί στις 20 Μαΐου 1931.

Φιλοξενεί αρχαιοελληνικά εκθέματα που σχετίζονται με την Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ. Ακόμα το Μουσείο που λειτουργεί έχοντας έδρα τον Παρθενώνα, εισάγει τους Αμερικανούς στην παιδεία και στον πολιτισμό της Αρχαίας Ελλάδας και στην επίδραση αυτής στην διαμόρφωση του σύγχρονου αμερικανικού πνεύματος.

(Η πρώτη φωτογραφία της ανάρτησης προέρχεται από: The Parthenon)