Ο θυελλώδης έρωτας του Άγγελου Σικελιανού με την σύζυγο του κορυφαίου φυματιολόγου στο Πήλιο. Το επεισοδιακό διαζύγιο

17 Ιουνίου 1940. Η Άννα Καμπανάρη παντρεύεται τον Άγγελο Σικελιανό. Όταν οι δυο τους γνωρίστηκαν, η Άννα λεγόταν Καραμάνη και ήταν παντρεμένη με τον πρωτοπόρο γιατρό και ιδρυτή του πρώτου σανατορίου στην Ελλάδα, Γιώργο Καραμάνη.

Σε μία εποχή ακραίου συντηρητισμού, αποφάσισε να αψηφίσει τα κοινωνικά στερεότυπα, να εγκαταλείψει τον σύζυγό της και να κυνηγήσει έναν έρωτα «παράνομο, ανήθικο και απαγορευμένο».

Το ταξίδι της Άννας Καραμάνη στην Αθήνα στις αρχές του 1938 ήταν αλλιώτικο από κάθε προηγούμενο.

Η 38χρονη γυναίκα, που από τα 22 της είχε παντρευτεί τον κατά 27 χρόνια μεγαλύτερο Γιώργο Καραμάνη, ζούσε μαζί του μόνιμα στο σανατόριο του Πηλίου, το οποίο είχε ιδρύσει ο καινοτόμος γιατρός.

Ο θαυμασμός και η αγάπη που αισθανόταν η Άννα για τον Καραμάνη ήταν ειλικρινής και πηγαία. Ωστόσο, στο ταξίδι εκείνο θα συνειδητοποιούσε ότι όλα αυτά τα χρόνια της έλειπε κάτι βασικό.

Η γνωριμία με τον Σικελιανό

Πρώτος τόπος συνάντησης των μελλοντικών εραστών ήταν ένα μαγαζί στην Κηφισιά, όπου διοργανωνόταν βραδιά ποίησης. Ο Άγγελος Σικελιανός συστήθηκε στην Άννα και οι δυο τους έπιασαν την κουβέντα. Αν και μιλούσαν στον πληθυντικό, πολύ γρήγορα αισθάνθηκαν μία παράξενη οικειότητα. Η χημεία ήταν εμφανής και η έλξη αμοιβαία.

Ο ποιητής γνώριζε ότι η Άννα ήταν παντρεμένη. Άλλωστε, η βέρα στο χέρι της το μαρτυρούσε. Αυτό δεν τον εμπόδισε να της προτείνει, την ίδια κιόλας νύχτα, να πάνε μία βόλτα μόνοι τους. Η Καραμάνη δέχθηκε. Η αρχή ενός πολυτάραχου και απαγορευμένου ειδυλλίου είχε γίνει.

Τις επόμενες μέρες, η Άννα επέστρεψε στο σανατόριο και οι δρόμοι τους χώρισαν. Η επαφή, όμως δεν χάθηκε, καθώς άρχισαν να ανταλλάσσουν γράμματα.

Μάλιστα, η αλληλογραφία συνεχίστηκε αδιάλειπτα μέχρι το καλοκαίρι, οπότε ο Σικελιανός επισκέφθηκε το Πήλιο.

Ένας επεισοδιακός χωρισμός

Το καλοκαίρι του ’38, ο Άγγελος Σικελιανός νοίκιασε ένα σπίτι κοντά στο σανατόριο του Πηλίου και «επί τη ευκαιρία» γνωρίστηκε με το ζεύγος Καραμάνη.

Στην πραγματικότητα, ήταν η αφορμή που έψαχνε για να βλέπει καθημερινά την Άννα.

Οι τρεις τους άρχισαν να περνούν αρκετά βράδια μαζί και σιγά σιγά αναπτύχθηκε μία ειλικρινής συμπάθεια ανάμεσα στους δύο άντρες. Μέσα στη μοναξιά και την απομόνωση του σανατορίου, ο Καραμάνης απολάμβανε τη συντροφιά του καλλιεργημένου ποιητή και ουδέποτε υποψιάστηκε τα πραγματικά του κίνητρα.

Αντιλήφθηκε ότι σχέση της γυναίκας του με το Σικελιανό δεν ήταν απλώς φιλική, μόνο όταν του το εξομολογήθηκε η ίδια. Αρχικά σοκαρίστηκε. Ύστερα, κυριάρχησε το αίσθημα της προδοσίας και τέλος, ήρθε η οργή. Αισθανόταν προδομένος, πληγωμένος και ψυχολογικά καταρρακωμένος.

Ήταν τόσο ερωτευμένος με την Άννα, που ήταν διατεθειμένος να της δώσει μία δεύτερη ευκαιρία. Όμως, εκείνη είχε πάρει την απόφασή της και ήταν αμετάπειστη.

Το Γενάρη του 1939, εγκατέλειψε τον άντρα της και με μια βαλίτσα στο χέρι κατέβηκε στην Αθήνα για να βρει τον Άγγελο.

«Έφτασα στην Αθήνα στις 12 Ιανουαρίου του 1939 με το τρένο πάλι. Ο Άγγελος με περιμένει και μόλις με βλέπει σκύβει και μου φιλεί τα γόνατα και με κρατάει, τρέμοντας για κάθε μου βήμα, για κάθε μου κίνηση…»

Το δικαστήριο

Ωστόσο, ο χωρισμός την εποχή εκείνη δεν ήταν απλή υπόθεση, καθώς η νομοθεσία πρακτικά εμπόδιζε τα διαζύγια.

Προκειμένου να βγει το διαζύγιο, το ζεύγος Καραμάνη οδηγήθηκε στα δικαστήρια και η Άννα αναγκάστηκε να ψευδορκήσει.

«Η ζωή, που μου χάρισε έναν Άγγελο, μου ζήτησε απαράδεκτη πληρωμή όταν έπρεπε να καταθέσω πως ο Γιώργος μού φερνότανε άπρεπα. Πίστευα πως δεν θα μιλούσα ποτέ γι’ αυτόν παρά για την καλοσύνη του, την ευγένειά του, την τιμιότητά του, τις γλυκές φροντίδες του και για το φαρμάκι που άθελά μας τον ποτίσαμε».

Το διαζύγιο βγήκε υπέρ της και ο Γιώργος Καραμάνης επέστρεψε στο Πήλιο μόνος και «ηττημένος».

Από την άλλη, η Άννα με τον Άγγελο παντρεύτηκαν και εγκαταστάθηκαν στη Σαλαμίνα, σε ένα μικρό σπίτι δίπλα στη θάλασσα.

Με το πέρασμα του χρόνου, η οργή του Καραμάνη μαλάκωσε και επικράτησε η αγάπη που είχε για την Άννα. Ο γιατρός συγχώρησε τον Σικελιανό και οι οι τρεις τους συνέχισαν να επικοινωνούν δι’ αλληλογραφίας. Σε γράμματα που έχουν διασωθεί, φαίνεται πως ο Σικελιανός θαύμαζε και σεβόταν τον γιατρό Καραμάνη.

«Θα ήμουν ευτυχισμένος αν μια μέρα έβλεπα κι εγώ επιστεγασμένο το έργο Σας και αν μπορούσα να του αποδώσω και Σας αποδώσω τον ψυχικό φόρο ευλάβειας και Αγάπης που δεν έπαυσα και δεν θα παύσω να αισθάνομαι βαθύτατα, ολόκληρα και άδολα για το σεβαστό Σας πρόσωπο», του έγραφε το Γενάρη του ’45.

Αλλά και η Άννα συνέχισε να ανταλλάσσει γράμματα με τον Καραμάνη. Παρά το επεισοδιακό διαζύγιο, ο γιατρός δεν μπορούσε να της κρατήσει κακία. Μάλιστα, πριν φύγει οριστικά από το Πήλιο για να βρει τον Σικελιανό, της είχε δώσει την ευχή του.

Στις 20 Ιουλίου του 1947, με αφορμή την επέτειο του γάμου τους, η Άννα του έγραφε: «Τούτη η ημερομηνία μου είναι πολύ ιερή ίσως η πιο ιερή, γιατί μ’ αυτή λογαριάζω πως άρχισα τη ζωή μου, την ουσιαστική μου ζωή».

Η αλληλογραφία «αγάπης» μεταξύ του γιατρού, της πρώην γυναίκας του και του πάλαι παράνομου εραστή και νυν άντρα της, συνεχίστηκε μέχρι και το 1951.

Η τελευταία συνάντηση

Ο γάμος του ζεύγους Σικελιανού διήρκεσε 11 χρόνια. Το 1951, η υγεία του ποιητή επιδεινώθηκε ραγδαία. Το σώμα του είχε αρχίσει να παραλύει.

Σύμφωνα με τον πνευμονολόγο Κωνσταντίνο Γουργουλιάνη, που έχει εντρυφήσει στην ιστορία του σανατορίου του Πηλίου, λίγο πριν το τέλος του Άγγελου, τον επισκέφθηκε ο Καραμάνης.

Λέγεται ότι κατά τη συνάντηση αυτή, ο Σικελιανός του ζήτησε και «επίσημα» συγχώρηση. Παρά τη φιλική επαφή που διατηρούσαν εξ αποστάσεως, ο γιατρός του την έδωσε και αυτοπροσώπως.

Τον Ιούνιο του 1951 ο ποιητής πέθανε από ένα ολέθριο λάθος της οικιακής βοηθού που αντί για το φάρμακο του χορήγησε απολυμαντικό, με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρά εγκαύματα στα αναπνευστικά του όργανα.  Η  Άννα δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ. Ο Άγγελος την είχε σημαδέψει ανεξίτηλα.

Τόσο ανεξίτηλα, όσο είχε σημαδέψει και η ίδια τον γιατρό. Σύμφωνα με όσους τον γνώριζαν, ο Καραμάνης δεν την ξεπέρασε ποτέ.

Οι εργαζόμενοι του σανατορίου αφηγούνταν ότι στις τελευταίες του στιγμές παραμιλούσε για τον αποχωρισμό του από την Άννα, αν και είχαν περάσει πολλά χρόνια.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: YouTube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Άγγελος Σικελιανός: Πέθανε χρεοκοπημένος, άρρωστος, φτωχός και πικραμένος με φριχτούς πόνους. Τι προκάλεσε τον θάνατό του. Ποια ήταν τα τελευταία του …ειρωνικά λόγια!