Ο παγωμένος Ρώσος στρατιώτης. Η προπαγάνδα των Φινλανδών για να τρομοκρατήσουν τους Σοβιετικούς στον πόλεμο όπου τα άλογα αποδείχθηκαν χρησιμότερα από τα φορτηγά

Το 1939 η Σοβιετική Ένωση απαίτησε από τη Φινλανδία να μετακινήσει τα σύνορα 25 χιλιόμετρα από το Λένινγκραντ και να τους χορηγήσει χρηματοδοτική μίσθωση 30 ετών στη Χερσόνησο Χάνκο για την κατασκευή ναυτικής βάσης.

Το σοβιετικό σχέδιο ήταν να δημιουργηθεί μια ζώνη ασφαλείας γύρω από το Λένινγκραντ. Η Φινλανδία αρνήθηκε και ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στις δύο χώρες.

Οι Σοβιετικοί ανέπτυξαν περίπου 1 εκατομμύριο άνδρες κατά μήκος των συνόρων τη στιγμή που ο συνολικός πληθυσμός της Φινλανδίας έφτανε τα 3 εκατομμύρια. Η Σοβιετική Ένωση είχε πληθυσμό 171 εκατομμύρια.

Οι Φινλανδοί γνώριζαν ότι η αναλογία ήταν περίπου εκατό προς ένα και γι΄ αυτό ακολούθησαν μια αμυντική στρατηγική του αντάρτικου στιλ. Ήταν ο δριμύτερος χειμώνας στην ιστορία της Φινλανδίας και το κρύο αποτέλεσε την αιτία μεγάλων απωλειών.

Άγνωστος αριθμός ανδρών του Κόκκινου Στρατού πάγωσαν στην κυριολεξία και υπήρξε περίπτωση όπου 10 χιλιάδες άνδρες εγκατέλειψαν τη μονάδα τους με κρυοπαγήματα κατά τις προετοιμασίες μιας μεγάλης μάχης.

Και οι Φινλανδοί υπέφεραν, κυρίως εξαιτίας των υποδημάτων τους. Πολλοί ήταν φτωχοί και δεν είχαν μπότες καλής ποιότητας και τα περισσότερα μεγέθη ήταν λάθος. Η κατάσταση βελτιώθηκε όταν οι μπότες του στρατού αντικαταστάθηκαν και παράλληλα πολλοί στρατιώτες έβαζαν τις μπότες Ρώσων αιχμαλώτων που είχαν τσόχα.

Το κρύο επηρέαζε και τις δύο πλευρές, αλλά οι Φινλανδοί είχαν ένα σημαντικό πλεονέκτημα: ήταν καλύτερα εκπαιδευμένοι και εξοικειωμένοι στις άγριες καιρικές συνθήκες της Φινλανδίας σε αντίθεση με τους Ρώσους που ήταν κυρίως εκπαιδευμένοι στις στέπες.

Σχεδόν όλοι οι Φινλανδοί στρατιώτες ήξεραν σκι, επιδεξιότητα που ήταν σπάνια στη σοβιετική πλευρά. Ο στρατιωτικός εξοπλισμός των Φινλανδών ήταν γενικά καλός για χειμερινές συνθήκες, όπως η σκηνή του πεζικού με τη σόμπα και τον φινλανδικό ομοιόμορφο χιτώνα με τη χλαίνη.

Ο Κόκκινος Στρατός είχε, επίσης, καλό χειμερινό εξοπλισμό και ίσως καλύτερες μπότες και χλαίνη. Όμως, ορισμένες μονάδες του Κόκκινου Στρατού έφτασαν στο φινλανδικό μέτωπο είτε χωρίς εξοπλισμό είτε με πολύ περιορισμένο.

Όταν η θερμοκρασία υποχώρησε στους 30 βαθμούς υπό το μηδέν κάποια λιπαντικά σε στοιχεία πυροβολικού ή σε οχήματα άρχισαν να παγώνουν.

Ορισμένα όπλα του πυροβολικού κατέστη αδύνατον να μεταφερθούν ή ακόμη και να λειτουργήσουν. Και οι δύο πλευρές είχαν επίσης προβλήματα αξιοπιστίας με τις ασφάλειες στα βλήματα πυροβολικού.

Οι Σοβιετικοί είχαν άπειρους αξιωματικούς, καθώς το 1937 είχαν εξολοθρευτεί πάνω από 30 χιλιάδες στελέχη του κόκκινου στρατού.

Ο βαρύς εξοπλισμός των σοβιετικών τμημάτων τους καθήλωνε στους δρόμους, ενώ οι ελαφρύτερες φινλανδικές μονάδες ήταν πιο ευέλικτες. Οι Φινλανδοί στηρίχθηκαν κυρίως σε άλογα.

Τα άλογα καταναλώνουν πολύ σανό και έχουν περιορισμένη δυνατότητα φορτίου. Μπορούσαν όμως να κινηθούν στο χιόνι όπου κολλούσαν τα φορτηγά.

Οι Φινλανδοί υπερασπιστές έβρισκαν νεκρούς Ρώσους στρατιώτες που είχαν παγώσει στα χιόνια, τους έβαζαν σε όρθια θέση και τους φωτογράφιζαν για να διεξάγουν ψυχολογικό πόλεμο.Η πρακτική αυτή δεν ήταν συνήθης, ωστόσο έχει εξακριβωθεί ότι ακολουθήθηκε κάποιες φορές.

Γενικώς πάντως, οι Ρώσοι και οι Φινλανδοί στρατιώτες επιδείκνυαν σεβασμό στους νεκρούς και έθαβαν τους αντιπάλους αφήνοντας ένα ξύλο στο έδαφος ως σήμανση του χώρου ταφής και δεν πείραζαν τις επιγραφές πάνω από τους νεκρούς.

Η Φιλανδία έχασε τον πόλεμο και δέχθηκε τους σκληρούς όρους της ΕΣΣΔ, με αποτέλεσμα να χάσει το 11% των εδαφών της και 400 χιλιάδες πολίτες της να μετεγκατασταθούν. Ωστόσο διατήρησε την ανεξαρτησία της και η Σοβιετική Ένωση, που έχασε 100 χιλιάδες άνδρες από μια μικρή στρατιωτική δύναμη, πήρε ένα σκληρό μάθημα που θα της φαινόταν χρήσιμο, λίγους μήνες αργότερα όταν εκδηλώθηκε η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το χαμόγελο του Σοβιετικού κατασκόπου λίγο πριν τον εκτελέσουν στη Φινλανδία. Η ιστορική φωτογραφία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που την έδωσαν στη δημοσιότητα 65 χρόνια μετά