Ο ομαδικός πνιγμός 20 εργατών στη λίμνη Πλαστήρα μόλις δημιουργήθηκε. Πως ανατράπηκε η μοιραία βάρκα. Γιατί οι κηδείες των θυμάτων έγιναν τρεις μήνες μετά

1959. Η λίμνη Πλαστήρα, το όραμα του έλληνα στρατιωτικού και πολιτικού Νικόλαου Πλαστήρα είχε γίνει πράξη. Η κατασκευή του φράγματος είχε ολοκληρωθεί και η λίμνη είχε αρχίσει να γεμίζει νερό.

Βρισκόταν στην αρχή του ποταμού Ταυρώπου ή Μέγδοβα, όπως ονομαζόταν. Ο τύπος της εποχής έγραφε για ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα στην Ελλάδα. Η λίμνη θα ήταν “εξαπλάσια της λίμνης του Μαραθώνα” και θα έδινε λύση στο πρόβλημα της άρδευσης του θεσσαλικού κάμπου, της ύδρευσης της Καρδίτσας και άλλων κοινοτήτων, αλλά και την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, με την εκμετάλλευση της δύναμης του νερού.

Η κατασκευή του ήταν ένα σημαντικό έργο για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των κατοίκων. Επιπλέον η περιοχή μπήκε στη λίστα του τουρισμού ως ένας ιδανικός προορισμός για διακοπές. Η λίμνη όμως, στο ξεκίνημά της στιγματίστηκε από ένα τραγικό γεγονός που συντάραξε το πανελλήνιο. Έγινε ο ομαδικός τάφος για 20 κατοίκους της περιοχής.

Οι αδιάβατοι δρόμοι και η λύση της βάρκας

Οι πρώτες βροχές του φθινοπώρου του 1959 σύντομα γέμισαν την τεχνητή λίμνη. Όμως, η κακοκαιρία συνεχίστηκε. Οι δρόμοι και τα παλιά μονοπάτια που οδηγούσαν στα χωριά γύρω είχαν πλημμυρίσει από τα νερά της λίμνης. Τα έργα για τους νέους δρόμους δεν είχαν γίνει ακόμα. Τα χωριά της δυτικής πλευράς της λίμνης είχαν αποκοπεί, μεταξύ αυτών ήταν το Νεοχώρι, η Μπελοκομύτη, η Καρύτσα, η Φυλακτή και η Πεζούλα. Η συγκοινωνία δεν μπορούσε να περάσει.

Μια ανεπίσημη λύση στο πρόβλημα της μεταφοράς στα χωριά, όπως και στην Καρδίτσα, έδωσε η οικογένεια Μητσογιάννη από το Νεοχώρι. Αγόρασαν μια βάρκα και έκαναν καθημερινά δρομολόγια για να μεταφέρουν τους κατοίκους από την ταβέρνα Τσαρδάκι στο Νεοχώρι.

Το απόγευμα της 5ης Δεκεμβρίου 1959, 20 άνθρωποι επιβιβάστηκαν στη βάρκα. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν βοηθήσει την κατασκευή της τεχνητής λίμνης και εργάζονταν στο εργοστάσιο της ΔΕΗ. Εκείνη τη μέρα επικρατούσε σφοδρή κακοκαιρία στην περιοχή. Παρά τις προτροπές μερικών να διανυκτερεύσουν στην ταβέρνα, οι εργάτες δεν ήθελαν να χάσουν τη γιορτή του Αγίου Νικολάου που θα γινόταν στο Νεοχώρι. Η βάρκα υπερφορτώθηκε, καθώς κανονικά οι επιβάτες δεν έπρεπε να υπερβαίνουν τους 10.

Καθώς διέσχιζε την τεχνητή λίμνη, ένας δυνατός άνεμος προκάλεσε έντονα κύματα. Η βάρκα ανετράπη 700 μέτρα πριν να φτάσει στην ακτή. Οι 20 επιβάτες έπεσαν μέσα στο νερό. Το βάθος ξεπερνούσε τα 15 μέτρα. Όμως, οι άνθρωποι του βουνού δεν ήξεραν να κολυμπούν και πνίγηκαν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ πιθανότατα οι επιβάτες έχασαν τη ψυχραιμία τους και μετακινήθηκαν προς τη μία πλευρά του σκάφους με αποτέλεσμα να αναποδογυρίσει.

Η αναζήτηση των πτωμάτων

Το δράμα για τους συγγενείς των θυμάτων μεγάλωσε, καθώς δεν μπορούσαν να βρουν τα πτώματα για να τα θάψουν. Ομάδες χωροφυλάκων άρχισαν την αναζήτηση αλλά ήταν άκαρπη. Ο επιστάτης της εταιρίας Ο.Λ.Κ.Ο που είχε αναλάβει τα έργα για τη λίμνη, Δ. Δραγούτσης βούτηξε μέσα στη λίμνη για να ψάξει.

Τελικά δυο μέρες μετά το δυστύχημα, βρέθηκε η αναποδογυρισμένη βάρκα. Γύρω της υπήρχαν παπούτσια και διάφορα άλλα προσωπικά αντικείμενα των επιβατών. Όμως, οι αρχές αδυνατούσαν να βρουν τους νεκρούς. “Επανειλημμέναι δε προσπάθειαι δυτών και αλιέων προς ανεύρεσιν των απέτυχον”, έγραφαν οι εφημερίδες την 1η Μαρτίου 1960.

Τότε αποφασίστηκε να ζητηθεί βοήθεια από τους βατραχανθρώπους του Ναυτικού. Πέρασαν σχεδόν τρεις μήνες για να βρεθούν τα 19 από τα 20 πτώματα.

Όλη η γύρω περιοχή βυθίστηκε στο πένθος. Δεκαεπτά από τα θύματα κατάγονταν από το Νεοχώρι, δυο από την Καρδίτσα και ένας από το Μορφοβούνι.

Οι ευθύνες για το δυστύχημα και η δίκη

Σύντομα ξεκίνησαν οι ανακρίσεις για τον καταλογισμό των ευθυνών. Κάποιοι έσπευσαν να κατηγορήσουν τη ΔΕΗ, που κατασκεύαζε το φράγμα και εκεί εργάζονταν τα περισσότερα θύματα. Η εταιρεία διευκρίνισε ότι είχε απαγορεύσει την μετακίνηση με βάρκες από τις 2 Δεκεμβρίου: “δια λόγους ασφαλείας απηγορεύετο η υπό ιδιωτών χρησιμοποίησις πλωτών μέσων”.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της 8ης Δεκεμβρίου 1959, προτού γίνει το δυστύχημα η ΔΕΗ είχε στείλει ένα έγγραφο στη διοίκηση της Χωροφυλακής, στο οποίο ανέφερε ότι “απεκδύεται πάσης ευθύνης δι’ οποιοδήποτε συμβησόμενον ατύχημα” και ζητούσε από την αστυνομία να ελέγξει την κατάσταση στη λίμνη, καθώς τα πλωτά μέσα δεν είχαν την απαιτούμενη άδεια.

Η απάντηση της διοίκησης της Χωροφυλακής ήταν ότι δεν είχε χρόνο να ενημερώσει τους κατοίκους εγγράφως και έτσι έδωσε εντολή για την προφορική απαγόρευση της εκτέλεσης του δρομολογίου. Όμως, ο ιδιοκτήτης της βάρκας, ο οποίος πνίγηκε μαζί με τους υπόλοιπους επιβάτες, αρνήθηκε να συμμορφωθεί.

Όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα η απάντησή του ήταν ότι θα συνεχίσει να κάνει τα δρομολόγια “έστω και πατών επί πτωμάτων”.

Για ανθρωποκτονία εξ αμελείας καταδικάστηκαν σε 8 μήνες φυλάκισης με τριετή αναστολή ο διοικητής της Χωροφυλακής, καθώς δεν είχε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ελέγχου της βάρκας που έκανε ελεύθερα δρομολόγια, αλλά και ο αδερφός του ιδιοκτήτη της βάρκας, ως συνιδιοκτήτης και συνυπεύθυνος τους δυστυχήματος.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Το «αόρατο» αεροδρόμιο των ανταρτών στο οροπέδιο της Νεβρόπολης, εκεί που βρίσκεται σήμερα η λίμνη Πλαστήρα! Λειτουργούσε μόνο βράδυ και την ημέρα το κάλυπταν με κλαδιά. Οι Γερμανοί προσπάθησαν, αλλά δεν το βρήκαν ποτέ