Ο ναός της θεάς Δήμητρας που χτίστηκε έναν αιώνα πριν από τον Παρθενώνα. Το μνημείο της Νάξου που είχε μετατραπεί σε εκκλησία στα πρώτα χριστιανικά χρόνια

Σε έναν λοφίσκο μιας πεδιάδας της Νάξου δεσπόζει ο ναός της θεάς Δήμητρας.

Οικοδομήθηκε από λευκό μάρμαρο όταν ο Λύγδαμις ήταν τύραννος του νησιού, μεταξύ 530 -520 π.Χ.

Ο Λύγδαμις κατέλαβε την εξουσία από τους ολιγάρχες και εγκαθίδρυσε την τυραννία. Τα χρόνια της εξουσίας του το νησί ήκμασε και πραγματοποίησε σπουδαίο οικοδομικό έργο.

Ο ναός της Δήμητρας υπολογίζεται ότι ανεγέρθη έναν αιώνα πριν από τον Παρθενώνα.

Έχει θέα στη θάλασσα και στο βουνό και ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα, τη Δήμητρα και την Κόρη της την Περσεφόνη.

Η Δήμητρα ήταν η θεά της γεωργίας και της γονιμότητας, γι’αυτό ο ναός χτίστηκε σε μια εύφορη κοιλάδα, όπου μερικούς αιώνες νωρίτερα, οι κάτοικοι του νησιού τιμούσαν τη θεά σε υπαίθριους χώρους.

Σύμφωνα με τον μύθο, η Περσεφόνη γεννήθηκε από τη συνεύρεση του Δία και της Δήμητρας.

Όταν μεγάλωσε, ο Πλούτωνας την ερωτεύτηκε και την απήγαγε, οδηγώντας της στον Άδη.

Η Δήμητρα εγκατέλειψε τον Όλυμπο και άρχισε να την αναζητεί μαυροφορεμένη, ώσπου τελικά τη βρήκε στον Άδη.

Έπειτα από παρακλήσεις της, ο θεός του κάτω κόσμου συμφώνησε να αφήνει την Περσεφόνη να ανεβαίνει για έξι μήνες στον πάνω κόσμο και τους υπόλοιπους έξι μήνες να κατεβαίνει στον Κάτω κόσμο.

Όταν η Περσεφόνη ζούσε με τη μητέρα της επικρατούσε καλοκαιρία, ενώ όταν ζούσε με τον Πλούτωνα, η Δήμητρα μαράζωνε και επικρατούσε κακοκαιρία.

Για πολλούς αιώνες οι κάτοικοι του νησιού τιμούσαν τη θεά με θρησκευτικές τελετές που πραγματοποιούσαν στον ναό.

Τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, ο ναός μετατράπηκε σε βασιλική εκκλησία, όπου χτίστηκε ένας μικρότερος ναός, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο.

Το 1949 ο Ν. Κοντολέοντας έκανε ανασκαφές στην περιοχή του ναού και τα επόμενα χρόνια αρχιτέκτονες του Πολυτεχνείου του Μονάχου, έκαναν μελέτες ώστε να αναστηλωθεί.

Τη δεκαετία του ΄90 το Υπουργείο Αιγαίου και η Ε.Ε. χρηματοδότησαν το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και ο ναός αναστηλώθηκε με μαρμάρινο υλικό που συγκεντρώθηκε από τον αρχαιολογικό χώρο.

Τα ευρήματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο «Γύρουλα», το οποίο έχει βραβευτεί για την αρχιτεκτονική του.

Εκεί οι επισκέπτες θα δουν μέρος του αετώματος, τη στέγη, τους κίονες, αγάλματα Κούρων και επιγραφές.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:  Ο πανέμορφος ναός της Ήρας στον Σελινούντα της Σικελίας. Η πόλη ιδρύθηκε από Μεγαρείς αλλά ισοπεδώθηκε από τους Καρχηδόνιους του Αννίβα. Έχει ασυνήθιστο αριθμό κιόνων και αναστηλώθηκε το 1959