Ο μυστηριώδης θάνατος του γιου της πριγκίπισσας Σίσι και της ανήλικης ερωμένης του. Πώς επηρέασε τον ρου της ιστορίας. Τα σενάρια

30 Ιανουαρίου 1889. Στο αυτοκρατορικό κυνηγετικό περίπτερο του αυστριακού χωριού Μάγερλινγκ, ο αρχιδούκας και διάδοχος του θρόνου της Αυστροουγγαρίας, πρίγκιπας Ροδόλφος βρέθηκε νεκρός. Χωρίς τις αισθήσεις της εντοπίστηκε και η ερωμένη του, βαρόνη Μαρία Βετσέρα.

Αυτός ήταν 30 ετών και μοναδικός γιος της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, ευρύτερα γνωστή ως πριγκίπισσα Σίσι, και του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ Α’ του Οίκου των Αψβούργων. Εκείνη ήταν 17 χρόνων και κόρη του διπλωμάτη στην αυστριακή αυτοκρατορική αυλή, Άλμπιν φον Βετσέρα και της ελληνικής καταγωγής, Έλεν Μπαλτατζή.

Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, επρόκειτο για δολοφονία που συνοδεύτηκε από αυτοκτονία. Φαίνεται, δηλαδή, ότι ο Ροδόλφος πυροβόλησε την Βετσέρα στο κεφάλι και μετά από λίγο αυτοπυροβολήθηκε, ενώ βρισκόταν σε κατάσταση οξείας ψυχικής διαταραχής. Όμως η ιστορία είναι συγκεχυμένη.

Ο αντίκτυπος του θανάτου του Ροδόλφου

Μέχρι σήμερα, κανείς δεν είναι σε θέση να ξέρει με απόλυτη βεβαιότητα, ούτε τι συνέβη την 30η Ιανουαρίου 1889, ούτε τους ακριβείς λόγους που οδήγησαν τον Ροδόλφο στο απονενοημένο διάβημα και την αγαπημένη του επίσης στο θάνατο.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η είδηση συντάραξε τη βασιλική οικογένεια, έγινε πηγή έμπνευσης για λογοτέχνες, καλλιτέχνες και σκηνοθέτες και επηρέασε το ρου της ιστορίας.

Το τραγικό συμβάν σηματοδότησε την αρχή του τέλους της δυναστείας των Αψβούργων.

Ο Ροδόλφος ήταν ο μοναδικός διάδοχος του Φραγκίσκου Ιωσήφ Α’ και έφυγε από τη ζωή άτεκνος. Επόμενος στη σειρά διαδοχής ορίστηκε ο θείος του Ροδόλφου, αρχιδούκας Κάρολος Λουδοβίκος, αλλά πέθανε από τύφο το 1896 και η κληρονομιά πέρασε στον πρωτότοκο γιο του, Φραγκίσκο Φερδινάνδο.

Ήταν ο άνθρωπος που δολοφονήθηκε τον Ιούνιο του 1914, από τον φοιτητή Γκαβρίλο Πρίντσιπ στο Σεράγεβο και έτσι “άναψε η σπίθα” του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

“Αν ο Ροδόλφος είχε γίνει αυτοκράτορας, θα ήταν σίγουρα πιο φιλελεύθερος από τον πατέρα του και μπορεί να είχε υιοθετήσει μια πιο ανοιχτόμυαλη προσέγγιση όσον αφορά τις ανταγωνιστικές εθνικές βλέψεις στην επικράτεια, οπότε η πορεία της ευρωπαϊκής ιστορίας ίσως να ήταν πολύ διαφορετική“, συμπεραίνει ο Ίαν Γουαϊτλόου, συγγραφέας του βιβλίου “Τα μεγαλύτερα λάθη της ιστορίας“.

Ο έρωτας Ροδόλφου και Μαρίας

Το 1881, ο 22χρονος Ροδόλφος νυμφεύτηκε την 17χρονη πριγκίπισσα Στεφανία του Βελγίου, κόρη του βασιλιά Λεοπόλδου Β’. Απέκτησε μαζί της μία κόρη, αλλά δεν μπόρεσαν να κάνουν άλλο παιδί ή παιδιά, επειδή η Στεφανία μολύνθηκε από σύφιλη ή γονόρροια.

Ωστόσο, δεν ήταν η στειρότητα της πριγκίπισσας ο βασικός λόγος, για τον οποίο το ζευγάρι πήρε αποστάσεις. Οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι υπήρχε η ασυμφωνία χαρακτήρων:

η πριγκίπισσα ήταν πολύ συντηρητική και βαρετή, ενώ ο Ροδόλφος φιλελεύθερος, παρορμητικός και με αναρίθμητες επιτυχίες στο γυναικείο φύλο.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η Στεφανία σύναψε δεσμό με έναν Πολωνό κόμη, ενώ ο Ροδόλφος είχε διάφορες ερωμένες, μία εκ των οποίων την βαρόνη Μαρία Αλεξανδρινή φον Βετσέρα. Λέγεται πως το ειδύλλιο “πλέχτηκε”, όταν η χαριτωμένη και γοητευτική Βετσέρα ήταν 15 ετών.

Ο Ροδόλφος αγόρασε μια έπαυλη στο Μάγερλινγκ, χωριό νοτιοδυτικά της Βιέννης, τη μετέτρεψε σε κυνηγετικό περίπτερο και ουσιαστικά ήταν η ερωτική φωλιά του ίδιου και της ανήλικης ερωμένης του. Λέγεται ότι η Βετσέρα είχε παραγγείλει μια χρυσή τσιγαροθήκη ως δώρο στον Ροδόλφο, επάνω στην οποία ήταν χαραγμένη η ημερομηνία 13 Ιανουαρίου 1889 και η φράση “Ευχαριστώ τη μοίρα“.

Παρ’ όλ’ αυτά, η ιδέα της αυτοκτονίας “στριφογύριζε” στο μυαλό του πρίγκιπα. Απογοητευμένος από τις συμβάσεις που αναγκαζόταν να υπομένει, ο Ροδόλφος εθίστηκε στο αλκοόλ και τη μορφίνη.

Επίσης, ερχόταν συχνά σε αντιπαράθεση με τον πατέρα του για τον τρόπο, με τον οποίο εξουσίαζε την αχανή αυτοκρατορία του. Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ αποδοκίμαζε τις δημοκρατικές ιδέες του γιου του και δεν δεχόταν να διαβάσει ούτε τα υπομνήματά του, φοβούμενος ότι είχε διαλλακτική στάση απέναντι στους Ούγγρους αποσχιστές.

Τα σενάρια για το Μάγερλινγκ

Τη νύχτα της 29ης προς 30ή Ιανουαρίου 1889, ο Ροδόλφος είπε στον προσωπικό του υπηρέτη πριν αποσυρθεί στα ιδιαίτερά του στο Μάγερλινγκ: “Δεν θέλω να επιτρέψεις σε κανέναν να με ενοχλήσει, ούτε στον ίδιο τον αυτοκράτορα, αν με καλέσει“. Η Μαρία Βετσέρα είχε έρθει στο Μάγερλινγκ κρυφά από τη Βιέννη.

Το πρωί ο υπηρέτης του Ροδόλφου χτυπούσε επανειλημμένα την πόρτα της κρεβατοκάμαρας, όμως δεν έπαιρνε απάντηση και ανησύχησε. Μαζί με τον φίλο του πρίγκιπα, κόμη Ιωσήφ Χόγιος, έσπασαν την πόρτα με ένα τσεκούρι. Μπήκαν μέσα και αντίκρισαν το ζευγάρι νεκρό στο κρεβάτι. Το αίμα τους ακόμη έρρεε στα σεντόνια.

Η θλιβερή είδηση έφτασε στα αφτιά των γονέων του Ροδόλφου. Μολονότι ο ιατροδικαστής αποφάνθηκε ότι ο πρίγκιπας είχε θανάσιμα τραύματα από όπλο, το παλάτι επέλεξε να παρουσιάσει το θάνατο του διαδόχου ως οφειλόμενο σε ανεύρυσμα.

Μετά από λίγες ημέρες, όμως, αναγγέλθηκε ότι αυτοκτόνησε. Καμία μνεία δεν έγινε για τη Μαρία Βετσέρα, η οποία ενταφιάστηκε κρυφά και βιαστικά με πρωτοβουλία δύο θείων της.

Έκτοτε, οι απόψεις για το πώς πέθαναν Ροδόλφος και Μαρία παραμένουν αντικρουόμενες. Κάποιοι ανέφεραν ότι το όπλο που βρέθηκε στο πλάι του πρίγκιπα είχε εκπυρσοκροτήσει μία φορά, ενώ άλλοι υποστήριξαν ότι οι πυροβολισμοί ήταν έξι και προέρχονταν από δολοφόνους, τα κίνητρα των οποίων ήταν πολιτικά.

Η εκδοχή ότι η Μαρία Βετσέρα δέχθηκε σφαίρα στο κεφάλι επίσης αμφισβητείται, καθώς, όταν ανοίχτηκε το φέρετρό της το 1946, δεν βρέθηκε τρύπα στο κρανίο. “Αντίθετα, υπήρχαν ενδείξεις ότι μπορεί να είχε χτυπηθεί από κάποιο αμβλύ αντικείμενο, κάτι που ήταν μάλλον απίθανο να είχε κάνει ο εραστής της“, γράφει ο Ίαν Γουαϊτλόου.

Από την άλλη, είναι γνωστό ότι ο Ροδόλφος είχε προτείνει μια συμφωνία αυτοκτονίας σε μια άλλη ερωμένη του, την ηθοποιό Μίτσι Κάσπαρ. Τέσσερις ημέρες πριν το θάνατό του, φέρεται να είχε έναν έντονο διαπληκτισμό με τον πατέρα του, ο οποίος κατέκρινε τον άστατο τρόπο ζωής του και το διαλυμένο γάμο του με τη Στεφανία.

Τέλος, σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, η Μαρία Βετσέρα είτε έμεινε έγκυος και πέθανε μετά από έκτρωση είτε ήπιε δηλητήριο, με αποτέλεσμα ο Ροδόλφος να καταρρακωθεί και να δώσει τέλος στη ζωή του.

“Είμαι πιο ευτυχισμένη στο θάνατο απ’ ό,τι στη ζωή“. Οι επιστολές του μοιραίου ζευγαριού

Οι μελετητές έχουν προσπαθήσει να ρίξουν “φως” στο θάνατο του Ροδόλφου και της Μαρίας μέσα από την ανάγνωση διαφόρων γραμμάτων. Στην τελευταία επιστολή του προς τη σύζυγό του, Στεφανία, ο Ροδόλφος φανερώνει, χωρίς να αιτιολογεί, την πρόθεσή του να φύγει από τη ζωή:

“Αγαπημένη μου, Στεφανία, έχεις πλέον γλιτώσει από την ενοχλητική παρουσία μου. Να είσαι χαρούμενη με το δικό σου τρόπο. Να μου φροντίζεις τη μικρούλα, είναι ό,τι θα απομείνει από εμένα. Σε όλους τους γνωστούς να μεταφέρεις τους τελευταίους χαιρετισμούς μου. Πηγαίνω αθόρυβα προς το θάνατό μου, που μόνο αυτός μπορεί να σώσει το καλό μου όνομα“.

Τον Ιούλιο του 2015, η η Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας ανακοίνωσε ότι έλαβε αντίγραφα τριών αποχαιρετιστήριων επιστολών της Μαρίας Βέτσερα προς τη μητέρα της και άλλα μέλη της οικογένειάς της.

Με βάση τα γράμματα, η 17χρονη ερωμένη του Ροδόλφου είχε διαλέξει να πεθάνει δίπλα του.

“Αγαπητή Μητέρα, συγχώρησε αυτό που κάνω. Δεν μπόρεσα να αντισταθώ στον έρωτα. Σε συμφωνία μαζί του, θέλω να ταφώ στο πλευρό του στο κοιμητήριο του Άλαντ. Είμαι πιο ευτυχισμένη στο θάνατο απ’ ό,τι στη ζωή“, γράφει σε ένα από αυτά.

Σε κάθε περίπτωση, η “υπόθεση Μάγερλινγκ” πέρασε στην ιστορία ως μελανή σελίδα στην ιστορία του βασιλικού οίκου των Αψβούργων. Η πριγκίπισσα Σίσι δεν μπόρεσε ποτέ να ξεπεράσει την απώλεια του Ροδόλφου. Έπεσε σε κατάθλιψη, φορούσε μαύρα μέχρι το τέλος της ζωής της, ταξίδευε ινκογκνίτο και αποτραβήχτηκε από τη δημόσια ζωή.

Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α’ πέθανε το Νοέμβριο του 1916, σε ηλικία 86 ετών και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη ο Α’ Π.Π.. “Οι ελπίδες για μια πιο φιλελεύθερη ηγεσία στην Αυστροουγγαρία “πέθαναν” μαζί με τον Ροδόλφο. Οι αυτοκρατορικές τάσεις του πατέρα του όξυναν τις εντάσεις στην Ευρώπη“, καταλήγει ο Γουαϊτλόου.

Όσο για το αυτοκρατορικό κυνηγετικό περίπτερο του Μάγερλινγκ, όπου “γράφτηκε” το τέλος του πρίγκιπα και της βαρόνης, μετατράπηκε σε μοναστήρι.

Πηγές εικόνων αρχικού κολάζ: WikimediamtxCommons, WikimediamtxCommons και Wikipedia