Ο μοναδικός τερματοφύλακας που κέρδισε τη χρυσή μπάλα. Ο θρυλικός Γιασίν, η “μαύρη αράχνη” που ήταν μανιώδης καπνιστής και έκανε απίστευτες αποκρούσεις

To κείμενο έστειλε ο αναγνώστης μας Γ. Πάρσαλης

Έχουν υπάρξει πολλοί θρυλικοί τερματοφύλακες στην ιστορία του παιχνιδιού. Έχουμε δει νηφάλιους και ψυχρούς τύπους τερματοφύλακα, όπως επίσης και πιο θεατρίνους και υπερβολικούς.

Υπήρξε όμως και ένας ο οποίος ήταν παγκοσμίως αποδεκτός σαν ο μεγαλύτερος όλων. Σε μία εποχή που ο Πελέ, ο Ντι Στέφανο, ο Τσάρλτον και ο Φακέτι έλαμπαν πάνω στο χορτάρι, ο σοβιετικός τερματοφύλακας Λεβ Ιβάνοβιτς Γιασίν διακρινόταν για τις επιδόσεις του κάτω από τα δοκάρια και όχι μόνο. Την εποχή που η Σοβιετική Ένωση έπαιζε με το επιβλητικό CCCP μπροστά στις φανέλες, ο Γιασίν ήταν το αστέρι της ομάδας, ξεχωρίζοντας με την ολόμαυρη χαρακτηριστική εμφάνισή του.

Αυτή η εμφάνιση θα γινόταν θρυλική και μαζί με το ανυπέρβλητο ταλέντο του θα έρχονταν και τα περίφημα προσωνύμια “Μαύρη Αράχνη” και ” Μαύρος Πάνθηρας”.

Δεν ήταν μόνο η απόδοση στο γήπεδο, αλλά και η γενικότερη συμπεριφορά του εκτός του αγωνιστικού χώρου. Ήταν φιλικός, ανοιχτός και εύθυμος χαρακτήρας και ένας γνήσιος “gentleman”, προσιτός στους φιλάθλους και στους δημοσιογράφους.

Παραλίγο …χόκεϊ

Ο Γιασίν γεννήθηκε σε ταραγμένη εποχή, στις 22 Οκτωβρίου του 1929, ανάμεσα σε δυο Πολέμους και μια μεγάλη επανάσταση. Στα 12 του ξέσπασε ο Β´ Παγκόσμιος Πόλεμος και ενώ οι άντρες πήγαιναν στο μέτωπο, τα παιδιά της ηλικίας του βοηθούσαν και αυτά με τον τρόπο τους. Ο ίδιος ο Λεβ, εκπαιδεύτηκε ως ηλεκτρολόγος σε ένα εργοστάσιο βόρεια της Μόσχας κι εκεί έδειξε την κλίση του στον αθλητισμό. Το ταλέντο του ήταν εξίσου μοιρασμένο ανάμεσα στο μπάσκετ,το χόκεϊ επί πάγου και βέβαια το ποδόσφαιρο.

Μετά το τέλος του πολέμου ο Γιασίν υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία κι εκεί ήταν που τον διέκρινε ο προπονητής νέων της Δυναμό Μόσχας, ο Αρκάντι Τσερνίσοφ με αποτέλεσμα να τον πάρουν στην ομάδα. Όμως, δεν ήταν εύκολος ο δρόμος για την πρώτη ομάδα. Κάτω από τα δοκάρια ήταν ο περίφημος Αλεξέι Κόμιτς, αυτός που είχε εντυπωσιάσει τη Δύση στην ανεπανάληπτη τουρνέ της Δυναμό λίγα χρόνια πριν.

Τέτοια ήταν η ικανότητα του Κόμιτς που ο Γιασίν απελπισμένος γύρισε στο χόκεϊ και μάλιστα διακρίθηκε και σε αυτό το άθλημα. Η ευκαιρία ήρθε επιτέλους το 1953 όταν ο Κόμιτς τραυματίστηκε και ο Γιασίν όχι μόνο έπαιξε στην ομάδα, αλλά έφτασε μέσα σε ένα χρόνο να παίξει και στην Εθνική.

Ένας σύγχρονος τερματοφύλακας τη δεκαετία του ΄50

Το διεθνές ντεμπούτο του έγινε τον Σεπτέμβριο του 1954. Σοβιετική Ένωση-Σουηδία 7-0. Ακολούθησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης το 1956. Εκεί όμως που φάνηκε ότι ήταν τερματοφύλακας – φαινόμενο ήταν στο Παγκόσμιο του 1958 στην Σουηδία.

Το σήμα κατατεθέν του, τα μακριά του χέρια, ήταν το μεγαλύτερο ατού και αυτό του έδωσε το προσωνύμιο “Μαύρη Αράχνη”. Ήταν ψηλός, αλλά εξαιρετικά ευέλικτος και συντονισμένος.

Οι παρατηρητές του παιχνιδιού, αμέσως διέκριναν την ηγετική παρουσία στην περιοχή του, εκεί όπου θα έδινε  οδηγίες στους συμπαίκτες του που έπρεπε να τοποθετηθούν.

Ένα άλλο προσόν του ήταν η ικανότητα του να “διαβάζει” το παιχνίδι και μάλιστα τόσο καλά που προέβλεπε τις κινήσεις των αντιπάλων επιθετικών, τις θέσεις τους, αλλά ακόμη και την κατεύθυνση που θα είχαν τα σουτ. Αντιδρούσε εξαιρετικά στις σέντρες και η άμεση επαναφορά της μπάλας σε πρώτο χρόνο για αιφνιδιαστική αντεπίθεση ήταν επανάσταση για την εποχή. Ήταν ο μεταρρυθμιστής της θέσης. Ήταν ο τερματοφύλακας-“σκούπα” αυτός που δεν ήταν κολλημένος στη γραμμή του, αλλά αυτός που έβγαινε από την περιοχή και συμμετείχε στην ανάπτυξη του παιχνιδιού.

Ως τερματοφύλακας είχε και τις άτυχες στιγμές του στο τουρνουά, όπως όλοι οι μεγάλοι παίκτες. Παρ´όλα αυτά επελέγη ως ο καλύτερος τερματοφύλακας. Το 1960 οδήγησε τη Σοβιετική Ένωση στην κατάκτηση του πρώτου τότε Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Εθνών.

Η απόδοση του στο Παγκόσμιο του 1962 στη Χιλή δεν ήταν η αναμενόμενη. Έφτασε μάλιστα στο 4-4 με την Κολομβια να δεχτεί γκολ από κόρνερ.

Ο κόσμος ξεχνάει εύκολα και ο Γιασίν ήταν το εύκολο θύμα και στοχοποιήθηκε για την αποτυχία της ομάδας να προχωρήσει. Αυτό δεν ήταν αρκετό για να χάσει την εμπιστοσύνη του σ´αυτόν ο προπονητής του, ο σπουδαίος Κονσταντίν Μπέσκοφ.

Αν και ομολογουμένως εκτός φόρμας, ένα γεγονός θα άλλαζε την τύχη του και θα τον επανέφερε στην κορυφή. Ήταν 23 Οκτωβρίου του 1963. Η Εθνική Αγγλίας έπαιζε με τη μικτή Κόσμου γιορτάζοντας τα 100 χρόνια από την ίδρυση της. Ο Γιασίν ήταν ένας από τους τερματοφύλακες.

Εκεί λοιπόν έπαιξε ένα από τα αξέχαστα παιχνίδια που είδε ο κόσμος. Οι αποκρούσεις του ήταν παροιμιώδεις με αποκορύφωμα αυτήν σε μια προσπάθεια του Τζίμυ Γκρέιβς που άφησε άφωνους τους θεατές.

Εβδομάδες αργότερα αποκρούει πέναλτυ του Σαντρο Ματσολα στα προκριματικά του Κυπέλλου Εθνών. Εκείνη την χρόνια του απονέμεται η Χρυσή Μπάλα. Παραμένει έως σήμερα ο μοναδικός τερματοφύλακας που του έχει απονεμηθεί αυτή η διάκριση.

Στο Παγκόσμιο της Αγγλίας το 1966 η Σοβιετική Ένωση χάνει 2-1 από την Πορτογαλία με τον Εουσεμπιο να νικάει τον Γιασίν από το σημείο του πέναλτι. Ήταν το τελευταίο του παιχνίδι σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Η διεθνής του καριέρα τελείωσε στις 16 Ιουλίου 1967 στην Τιφλίδα στο 4-0 επί της Ελλάδας. Το 1970 αποσύρθηκε από την ενεργό δράση.

Το αποχαιρετιστήριο παιχνίδι έγινε στη Μόσχα μεταξύ των επίλεκτων της Μόσχας, όπου συμμετείχε και ο ίδιος και της Μικτής Κόσμου. Σπουδαίοι παίκτες όπως ο Μπόμπυ Τσάλτον, ο Φακέτι, και ο Γκερντ Μίλερ έδειξαν την εκτίμηση τους στον μεγάλο Γιασίν περνώντας το διαβόητο Σιδηρούν Παραπέτασμα για να τον αποχαιρετήσουν.

Με τη Δυναμό κέρδισε πέντε πρωταθλήματα και τρία κύπελλα. Κέρδισε τον τίτλο του Master των σπορ, καθώς και το μετάλλιο του Λένιν.

Κάποτε ρωτήθηκε ποιο ήταν το πιο αξιομνημόνευτο παιχνίδι του. Η απάντηση του ήταν: “Οποιοδήποτε νικηφόρο ακόμη και φιλικό”.

Επίσης θυμόταν με νοσταλγία το παιχνίδι προς τιμήν του Στάνλεϊ Μάθιους το 1965, όπου ένας γαλαξίας αστέρων τίμησε τον μεγάλο ποδοσφαιριστή. Στο τέλος του αγώνα ο ίδιος ο Γιασίν μαζί με την άλλη τεράστια μορφή, τον Φέρεντς Πούσκας, έφεραν στου ώμους τους τον τιμώμενο ποδοσφαιριστή.

Το 1986 μία θρομβοφλεβίτιδα (εξαιτίας του υπερβολικού καπνίσματος) στο πόδι του οδήγησε σε έναν οδυνηρό ακρωτηριασμό και μερικά χρόνια μετά, τον Μάρτιο του 1990, έφυγε από τη ζωή από καρκίνο του στομάχου σε ηλικία 60 ετών.

Στις 21 Μαρτίου του 1990, η Ντνίπρο φιλοξενούσε την Μπενφίκα στο στάδιο Μετεόρ. Κατά τη διάρκεια του αγώνα ανακοινώθηκε ο θάνατος του Γιασίν. Ο μέγας Εουσέμπιο που ήταν μέλος της αποστολής της Μπενφίκα έκλαψε με λυγμούς για τον θρυλικό αντίπαλο και φίλο. Ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής της Πορτογαλίας μέχρι τότε, τον αποκάλεσε “τον ανυπέρβλητο τερματοφύλακα του αιώνα”.

Ένας αξέχαστος αθλητής, ένας θαρραλέος άνθρωπος. Παρά την αδύναμη υγεία του και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε με τους αξιωματούχους της Δυναμό, διατήρησε το χαμόγελό του έως το τέλος κερδίζοντας αβίαστα τον σεβασμό συμπαικτών, αντιπάλων και κυρίως του κοινού. Ίσως ο μεγαλύτερος τερματοφύλακας στην ιστορία του ποδοσφαίρου.

Το μυστικό του όπως έλεγε ο ίδιος: “Ένα τσιγάρο για να καλμάρουν τα νεύρα και ένα δυνατό ποτό για να τονωθούν οι μύες!”

Το κείμενο έστειλε ο αναγνώστης μας Γ. Πάρσαλης

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected] Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Η «ΜτΧ» δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών  

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ο τερματοφύλακας της Ρεάλ που σταμάτησε την Ιταλική επίθεση, επί Μουσολίνι. Τον έβγαλαν από το γήπεδο αναίσθητο. Είναι αυτός που έκανε τον τερματοφύλακα ενεργό παίκτη, από παθητικό θεατή (βίντεο)