Ο Μητροπολίτης που καταράσθηκε τον στρατηγό, επειδή δεν έδωσε προαγωγή στον αδελφό του. Του ευχήθηκε να “ζήσει πολύ για να δει τα παιδιά του αν αδικούνται”

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

[email protected]

Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1966, μία σκληρή επιστολή του μητροπολίτη Ελευθερουπόλεως, Αμβροσίου, προς τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Σταύρο Κωστόπουλο και στον αρχηγό του ΓΕΣ στρατηγό Γρ. Σπαντιδάκη, δημιούργησε κρίση στην εκκλησία, που μαστιζόταν τότε, από τις αντιδράσεις για το αμετάθετο και το όριο ηλικίας των μητροπολιτών.

Ο Αμβρόσιος, (κατά κόσμον Ηλίας Νικολάου), γεννημένος στη Ναύπακτο (1917-1984), παλιός στρατιωτικός ιερέας, κατηγορούσε τον Σπαντιδάκη, ότι αντιδρούσε στην προαγωγή 25 αξιωματικών, μεταξύ των οποίων και ο αδελφός του μητροπολίτη, ο Κωνσταντίνος. Κατά την άποψη του σεβασμιώτατου, η αδικία ήταν κατάφωρη, δια νόμου που ψηφίστηκε το 1949. Η προσφυγή απερρίφθη από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η κατάρα του μητροπολίτη

Ανάμεσα στα άλλα, έγραφε ο Αμβρόσιος: «Διαβεβαιώ τον κ. Σπαντιδάκην ότι δεν θα παύσω ουδέ επί στιγμήν προσευχόμενος, όπως ο Κύριος επιδαψιλεύση αυτώ μακρότητα ημερών δια να ίδη τα παιδιά του και τα παιδιά των παιδιών του, να αδικώνται εις την παρούσαν ζωήν καθ’ όν ακριβώς τρόπον ούτος ηδίκησε τους είκοσι πέντε πιστούς εις τον όρκον των αξιωματικούς εν οίς και τον αδελφόν μου».

Ο υπουργός Άμυνας Σταύρος Κωστόπουλος, μετά την λήψη της επιστολής στις 15-9-66, προσέφυγε στην Ιερά Σύνοδο κατά του Αμβροσίου «για την υβριστικήν επιστολήν, στηριζομένη εις ανακριβή δεδομένα…» όπως υποστήριζε, εξ αιτίας της αποστράτευσης των 25 αξιωματικών, μεταξύ αυτών και του αδελφού του μητροπολίτη, αντισυνταγματάρχη Κων. Νικολάου. Ο αδελφός του ιεράρχη μάλιστα, είχε παρασημοφορηθεί για ανδραγαθίες στο έπος του ’40 και στον Εμφύλιο πόλεμο.

Η Ιερά Σύνοδος διόρισε αμέσως τον Μητροπολίτη Καστοριάς Δωρόθεο, έξαρχο για την διεξαγωγή ανακρίσεων, με την εξής κατηγορία κατά του Αμβροσίου: «Εξύβρισης Αρχής», ενώ ήρθε και η απάντηση του στρατηγού Σπαντιδάκη στα όσα υπεστήριζε ο Αμβρόσιος: «Ο μητροπολίτης κινεί την θλιβεράν ταύτην εκστρατείαν εναντίον μου, διότι επί των ημερών μου παρεπέμφθη εις Συμβούλιον δι αντιπειθαρχικάς ενεργείας, ο αδελφός του αντισυνταγματάρχης και ετιμωρήθη δια τετραμήνου αργίας δι’ απολύσεως. Η ανάκρισις και η πρότασις παραπομπής δεν εγένοντο επι των ημερών μου, άλλωστε ήσαν ορθόταται και επιβεβλημέναι εκ των κανονισμών της Υπηρεσίας». Και καταλήγει λέγοντας ότι «ο σεβασμιότατος είναι τελείως αναρμόδιος να κρίνη αν ηδικήθησαν ή όχι. Αι ύβρεις άς εξεστόμισεν εναντίον μου καταρώμενος συγχρόνως τα τέκνα μου και τα τέκνα των τέκνων μου, είναι απαράδεκτοι δια χείλη αρχιερέως».

Αντιδρώντας τότε ο Αμβρόσιος, είπε για τον Σπαντιδάκη, ότι στην υπόθεση των αξιωματικών και του αδελφού του «επέδειξε απύθμενον ακρισίαν, πνεύμα ασυδοσίας και οίησιν» και ότι «αν δικαζόταν από στρατηγούς-αρεοπαγίτες, θα κατεδικάζετο και θα ενεκλείετο εις τας φυλακάς…» (Έγινε αυτό, μετά την πτώση της δικτατορίας, όταν καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά…).

Ο Σπαντιδάκης αποφοίτησε από την Ευελπίδων το 1931, πολέμησε ηρωϊκά τους Ιταλούς και τραυματίσθηκε σοβαρά στις 28-12-1940 στο Τεπελένι. Με τους αξιωματικούς, Σόλωνα Γκίκα, Αλέστα, Μπαλοδήμο, Ξενίδη, Καραμπάτη, Παττακό και Φραντζέσκαρο, είναι οι δημιουργοί των Τεθωρακισμένων, που αντικατέστησαν το Ιππικό. Το 1965 επελέγη αρχηγός του ΓΕΣ και το 1967 ορκίσθηκε αντιπρόεδρος και υπουργός Εθνικής Αμύνης, στην πρώτη δικτατορική κυβέρνηση και επαύθη μετά την αποτυχία του βασιλικού κινήματος, στις 13-12-1967.

Όταν, πριν από χρόνια, συνάντησα τον γιο του Γρηγορίου Σπαντιδάκη, τον Γιάννη, έναν εξαίρετο επιστήμονα και τον ρώτησα αν αισθάνεται τις κατάρες του μακαριστού πλέον ιεράρχη, μου είπε: «Αναρωτιέμαι ακόμα, αν κάθε φορά που υποφέρω, προέρχεται απο την διαβεβαίωση εκείνη του μητροπολίτου…».

Η λήξη της κόντρας Δεσπότη- Στρατηγού

Τελικά ο Σπαντιδάκης κατέφυγε στη δικαιοσύνη και ο μητροπολίτης Αμβρόσιος παραπέμφθηκε σε δίκη, για φράσεις της επιστολής του, που θεωρήθηκαν υβριστικές και συκοφαντικές. Η δίκη προσδιορίστηκε να γίνει την 1η Μαρτίου 1968 στο Τριμελές Εφετείο Αθηνών, με την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφημίσεως. Η δίκη, μετά από αμοιβαίες δηλώσεις, δεν έγινε ποτέ. Ο Αμβρόσιος κατέθεσε δήλωση στο δικαστήριο, ότι δεν είχε πρόθεση εξυβρίσεως και δυσφημίσεως του στρατηγού και ο Σπαντιδάκης, που βρισκόταν στο περιθώριο, απέφευγε τις δημόσιες εμφανίσεις και ήθελε να τεθεί τέλος στην υπόθεση, ανακάλεσε τη μήνυσή του.

Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα REAL