Ο μύθος του Αγίου Δισκοπότηρου. Πώς η εκκλησία προσάρμοσε τον κέλτικο μύθο στα μέτρα της

Η αναζήτηση του Αγίου Δισκοπότηρου αποτελεί τον πιο διαδεδομένο μύθο της κέλτικης χριστιανικής παράδοσης.

Το Άγιο Δισκοπότηρο, σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, ήταν το σκεύος που χρησιμοποίησε ο Χριστός κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Αυτό δόθηκε στον Ιωσήφ από την Αριμαθαία, έναν από τους κρυφούς μαθητές του Ιησού.

Μετά τη Σταύρωση, ο Ιωσήφ αποκαθήλωσε τον Θεάνθρωπο από στον σταυρό. Με το δισκοπότηρο μάζεψε το αίμα από την πληγή που είχε προκαλέσει με τη λόγχη ο Ρωμαίος εκατόνταρχος Λογγίνος στο σώμα του Χριστού για να διαπιστώσει τον θάνατό του.

Λίγο αργότερα ο Ιωσήφ συνελήφθη και φυλακίστηκε σε έναν λαξευτό τάφο προκειμένου να πεθάνει από την πείνα και τη δίψα. Όμως, σύμφωνα με την εκκλησία, επιβίωσε για πολλά χρόνια χάρη στη μαγική δύναμη του Δισκοπότηρου, το οποίο κάθε πρωί με θαυματουργό τρόπο, του παρείχε τροφή και νερό.

Όταν αποφυλακίστηκε, ο μύθος θέλει τον Ιωσήφ να ταξιδεύει στη Βρετανία, προκειμένου να διαδώσει τον λόγο του Θεανθρώπου. Εγκαταστάθηκε στο Γκλαστόνμπερι και ίδρυσε μοναστήρι.

Το Δισκοπότηρο μεταφέρθηκε για λόγους ασφαλείας στο Κορμπένικ, σε ένα μαγικό κάστρο. Εκεί φυλάσσονταν για αιώνες από τους «Βασιλείς του Δισκοπότηρου», τους απογόνους της κόρης του Ιωσήφ της  Άννας και του συζύγου της Μπρονς.

Με τον καιρό η τοποθεσία του κάστρου λησμονήθηκε.

Στην Αυλή ωστόσο του θρυλικού βασιλιά Αρθούρου υπήρχε η προφητεία ότι το Δισκοπότηρο θα το ανακάλυπτε ένας απόγονος του Ιωσήφ, ο οποίος με αυτό τον τρόπο θα κέρδιζε μια θέση μεταξύ των ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης.

Τελικά ο σερ Γκάλαχαντ, γιος του ιππότη Λάνσελοτ, ανακάλυψε το κάστρο και εισήλθε στο παρεκκλήσι του.

Εκεί, σύμφωνα με τον μύθο πάντα, αντίκρισε το Δισκοπότηρο.

Αμέσως άγγελοι κατέβασαν ένθρονο τον Ιωσήφ και μια ασημένια Αγία Τράπεζα.

Ο Ιωσήφ πήρε το Δισκοπότηρο και τέλεσε τη Θεία Λειτουργία.

Αφού κοινώνησε τον Γκάλαχαντ του αποκάλυψε ότι τον είχε στείλει ο Χριστός να του αποκαλύψει το μυστικό του Αγίου Δισκοπότηρου και να τον πάρει μαζί του στους ουρανούς, όπως και έγινε.

Στο συγκεκριμένο μύθο το Άγιο Δισκοπότηρο εμπεριέχει μαγικές ιδιότητες τις οποίες συναντούμε σε «σκεύη» παλαιότερων παραδόσεων, όπως το κέρας της Αμάλθειας στην ελληνική μυθολογία ή το Καλντρόν στην κελτική.

Τα Καλντρον (χύτρες) χρησιμοποιούντο για τελετουργικούς σκοπούς ήδη από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.

Σύμφωνα με τον θρύλο σε ένα τέτοιο ανακάτευε η Κέριντβεν, θεά της Έμπνευσης το μαγικό υγρό που χάριζε σοφία και γνώση.

Πως προήλθε ο μύθος του δισκοπότηρου

Η πλειοψηφία των Βρετανών ιστορικών και μελετητών πιστεύει ότι το Δισκοπότηρο απλά εκχριστιάνισε παλαιότερους κελτικούς μύθους.

Αυτό ήταν φυσικό, καθώς στη Βρετανία οι παγανιστικές παραδόσεις ήταν τόσο ισχυρές που ο χριστιανισμός αναγκάστηκε να συμβαδίσει μαζί τους και να τις αφομοιώσει για αιώνες.

Η εμπλοκή του ονόματος του Αρθούρου στον μύθο δεν είναι τυχαία.

Ο θρυλικός βασιλιάς-στις σκοτεινές εποχές της αποχώρησης των Ρωμαίων από το νησί και των συγκρούσεων μεταξύ Σαξόνων και Κελτών-προσωποποιεί ένα ιδανικό πολιτειακό καθεστώς και συμβολίζει το όνειρο μιας ενοποιημένης Βρετανίας.

Μια ενοποίηση που μπορούσε να γίνει πραγματικότητα μόνο χάρη στο σιδερένιο χέρι του θεόσταλτου Αρθούρου και στην καταλυτική δύναμη του χριστιανικού κηρύγματος.

Nίκος Γιαννόπουλος

ιστορικός

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η αλαζονική εκστρατεία του βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Α΄ εναντίον του Κρούμου. Ο Βούλγαρος τον νίκησε και έκανε το κρανίο του επάργυρο δισκοπότηρο