Ο μυστηριώδης Ρώσος ναύαρχος που έγινε φαροφύλακας στα Αντικύθηρα. Όταν συνταξιοδοτήθηκε δίδασκε Γαλλικά και ασκούσε την Ιατρική

Η γυναίκα του είχε ήδη πεθάνει από τις κακουχίες , ο μεγάλος του γιος αυτοκτόνησε και ο άλλος σκοτώθηκε στο μέτωπο. Ο ίδιος καταδιωκόμενος από τη ρωσική νέα τάξη πραγμάτων, βρέθηκε το 1920 την Ελλάδα και βρήκε προσωρινό καταφύγιο στη βασιλική αυλή του Τατοΐου, όπου και έμαθε τα ελληνικά.

Παντρεύτηκε δεύτερη φορά την Μαρία Ιβάνοβα Τσούκαλο, Ρωσίδα πρόσφυγα από την Οδησσό. Η γυναίκα όμως, δεν τα κατάφερε… Ο ξαφνικός θάνατός της βύθισε τον Φιλοσοφόφ στην απελπισία και επέσπευσε τις αποφάσεις του.

Η απραξία δεν του άρεσε, ούτε η νωθρότητα των ανακτόρων. Πήρε την ελληνική υπηκοότητα και την ίδια μέρα επισκέφθηκε τον Διευθυντή Φάρων Στυλιανό Λυκούδη και του ζήτησε να καταταγεί στο Σώμα Φαροφυλάκων.

Ο Λυκούδης δέχτηκε αμέσως και τον τοποθέτησε στον νεόκτιστο φάρο της Ελαφονήσου, ο οποίος είχε ανεγερθεί μετά το ναυάγιο του “Ιμπερατρίτσε”.

Σύμφωνα με μαρτυρία του ίδιου του Λυκούδη, ο Ν.Ν. Φιλοσοφόφ, όταν άκουσε για την Ελαφόνησο, είπε: «Εκεί που έσωσα τόσους ναυαγούς, σώζομαι και εγώ, ναυαγός της ζωής».

Δύο χρόνια αργότερα μετατέθηκε στον φάρο των Αντικυθήρων όπου συνυπηρέτησε με τον 17χρονο Παναγιώτη Μεγαλοοικονόμου.

«…Εγώ ήμουν φοβισμένος, αγριεμένος. Υπέφερα από τη μοναξιά. Όμως ο Φιλοσοφόφ ήταν πάντα γαλήνιος. Μόνος, αγνάντευε το πέλαγος με τις ώρες.

Δεν μίλαγε ποτέ για το παρελθόν. Διάβαζε και έπινε συνέχεια τσάι. Τσάι, κάργα τσάι. Κοντεύαμε να γίνουμε κι εμείς Ρώσοι…. Ήταν ψηλός, ομορφάντρας, με γυαλισμένες μπότες, κόκκινος κόκκινος, ωραίος…. Υπηρετούσαμε μαζί τότε που γέννησε η γυναίκα του. Σε βάρδια έμαθα και εγώ τη γέννηση του δικού μου παιδιού. Ένα βράδυ με βροχή πήρα σήμα τον οπτικό: επί αισίω τοκετώ, θερμά συγχαρητήρια…»

Ο Ρώσος ναύαρχος πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στο φάρο των Αντικυθήρων. Ο ίδιος αισθανόταν ναυαγός της ζωής. Η πρόσβαση στον φάρο γίνεται με βάρκα από τον Ποταμό Αντικυθήρων. Συχνά λόγων δυσμενών καιρικών συνθηκών η προσέγγιση στο φάρο είναι αδύνατη. Η περιοχή είναι εκτεθειμένη σε όλους τους καιρούς. Ο φάρος είναι εγκατεστημένος σε πέτρινο κυκλικό, πύργο. Δίπλα στον πύργο υπάρχει κατοικία. Είναι ορατός σε απόσταση 36 ναυτικών μιλίων. Το ύψος του πύργου είναι 23 μέτρα και το εστιακό ύψος 45 μέτρα

Μετά τη συνταξιοδότησή του παρέμεινε στα Κύθηρα, έως το τέλος της ζωής του. Παρέδιδε μαθήματα γαλλικών, επιστατώντας στο Γυμνάσιο και ασκώντας το επάγγελμα του ιατρού, καθώς είχε σχετικές γνώσεις.

Έζησε αθόρυβα και ασχολήθηκε με την ταξινόμηση του ιστορικού αρχείου των Κυθήρων. Λόγω του σεβασμού που έδειχναν στο πρόσωπό του οι Γερμανοί και Ιταλοί κατακτητές, ο Φιλοσοφώφ κατάφερε να διασώσει μεγάλο μέρος των ιστορικών αρχείων των δύο νησιών τα οποία γλύτωσαν την πυρά, σε αντίθεση με πολλά μέρη της Ελλάδας, όπου οι κατακτητές κατά την αποχώρησή τους, έκαψαν τα τοπικά αρχεία.

Ο Φιλοσοφόφ δεξιά μαζί με την τρίτη σύζυγό του Ελένη και τον γιο του στα Κύθηρα, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του

Όπως θαυμάσια έγραψε ο Νικόλας Ζηργάνος στην Καθημερινή, ο Φιλοσοφόφ έζησε σαν μοναχός και έμεινε πάντα σεμνός, απέναντι ακόμα και στους δικούς του ανθρώπους  και χωρίς ποτέ να μιλήσει για το παρελθόν του.

Τιμητικές εκδηλώσεις για τον Ρώσο ναύαρχο που έγινε φαροφύλακας στην Ελλάδα  θα πραγματοποιηθούν στα Κύθηρα στις 30 και 31 Ιουλίου στο πλαίσιο του αφιερωματικού έτους Ελλάδας – Ρωσίας.

Οι εκδηλώσεις οργανώνονται από τον δήμο Κυθήρων σε συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και την πρεσβεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ελλάδα. Τις εκδηλώσεις θα τιμήσουν με την παρουσία τους ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, Δημήτρης Βίτσας, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος, Ευάγγελος Αποστολάκης και ο αρχηγός ΓΕΝ αντιναύαρχος, Γεώργιος Γιακουμάκης.

Πηγές:

*Η ιστορία περιλαμβάνεται στην έκδοση Πετρόκτιστοι Φάροι – Ταίναρο και Μαλέας, του «Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» και έχει βασιστεί σε στοιχεία από το άρθρο του δημοσιογράφου Νικόλα Ζηργάνου, «Νικόλαος Ν. Φιλοσοφόφ», Ελληνικοί Παραδοσιακοί Φάροι, Επτά Ημέρες, Εφημερίδα «Καθημερινή», Κυριακή 13 Αυγούστου 1995, σ. 28.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο απομονωμένος φάρος του Αιγαίου που πήρε το όνομά του από τους φαροφύλακες που φώναζαν με αγωνία «παρ’ απ’ όλα». Πώς γινόταν ο ανεφοδιασμός τους εν μέσω θαλασσοταραχής