Ο Μικρασιάτης που πολέμησε εθελοντικά στη μάχη του Εσκί Σεχίρ. Το κόλπο για τον αφοπλισμό των Τούρκων και η “επιστροφή στην κόλαση”

O Λευτέρης Αραμπατζόγλου πολέμησε με αυταπάρνηση στη θρυλική μάχη του Εσκί Σεχίρ στη Μικρά Ασία. Κατετάγη εθελοντικά στον Ελληνικό Στρατό και μέχρι την καταστροφή της Σμύρνης βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της μάχης.

Κατέληξε πρόσφυγας στη Νέα Ιωνία, όπου έζησε την υπόλοιπη ζωή του.

Για αρκετά χρόνια, η ζωή στη Μαινεμένη της Μικράς Ασίας ήταν ήσυχη. Συγγενείς, γείτονες και φίλοι, Έλληνες και Τούρκοι, ζούσαν αρμονικά. Η μικρή και καταπράσινη πόλη αποτελούσε το “γαλατικό χωριό” της Τουρκίας.

Ωστόσο, από το 1914, τα χωριά νότια της Μαινεμένης δέχτηκαν βάρβαρη επίθεση από το οθωμανικό κράτος. Εκτεταμένες, δολοφονίες και λεηλασίες ανάγκασαν δεκάδες Έλληνες κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Το φαινομενικά ήρεμο κλίμα της περιοχής άρχισε να επιβαρύνεται.

Τον Ιούνιο του 1919, ο ελληνικός στρατός, μετά την απόβαση στη Σμύρνη, εγκαταστάθηκε και στη Μαινεμένη. Οι εχθροπραξίες των Τούρκων και η παρουσία των Ελληνικών Δυνάμεων στην περιοχή, αποτέλεσαν, για τον Λευτέρη Αραμπατζόγλου, το έναυσμα να προβληματιστεί και να αναλάβει δράση, “κατά της αδικίας και του φόβου”. Αποφάσισε να καταταγεί εθελοντικά στον Ελληνικό Στρατό. Είπε στον ξάδερφό του, Γιώργο:

“Γιώργο, θα μπορούσα να φύγω, να πάω στον αδελφό μου, που τώρα είναι στη Μυτιλήνη. Από τα παράλια θα φτάσω εύκολα. Όμως, δεν είναι σωστό. Δεν μπορούμε να μη βοηθήσουμε τον Ελληνικό Στρατό. Ούτε πρέπει να κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά μας, μέχρι να έρθει η σειρά όλων στις γενοκτονίες και στα στρατόπεδα αιχμαλωσίας, τα “αμελέ ταμπουρού“.

Ο Λευτέρης Αραμπατζόγλου και ο ξάδερφός του, Γιώργος, κατατάχτηκαν στον Ελληνικό Στρατό και πολέμησαν με τόλμη και αυταπάρνηση.

Το κόλπο που αφόπλισε τους Τούρκους

Ο Λευτέρης έφτασε  πολεμώντας με τον ελληνικό στρατό μέχρι το Εσκί Σεχίρ και την γύρω περιοχή. Στη διαδρομή, χάρη στην ευρηματικότητά του, κατάφερε να αποσπάσει εχθρικό οπλισμό και άλογα.

Ο διοικητής του τον είχε στείλει για μια δουλειά, έξω από τα όρια του στρατοπέδου. Καθώς βάδιζε ολομόναχος στην ερημιά, είδε από απόσταση να έρχονται τέσσερις έφιπποι Τούρκοι στρατιώτες. Αμέσως κατέστρωσε το σχέδιο για τον αφοπλισμό τους. Κρύφτηκε πίσω από ένα ύψωμα και τους περίμενε να πλησιάσουν. Ξαφνικά, πετάχτηκε μπροστά τους και φώναξε στην τούρκικη γλώσσα: “Καλύψτε με”.

Διαβάστε ακόμα: Το ματωμένο ύψωμα Κάλε Γκρότο, όπου ο Πλαστήρας κατάφερε την τελευταία νίκη στο Μικρασιατικό μέτωπο. Η εξοντωτική πορεία στην Αλμυρά έρημο και η φήμη ότι σκοτώθηκε στη μάχη

Με το παράγγελμά του ήθελε να δώσει την εντύπωση στους εχθρούς ότι πίσω από τον λόφο υπήρχαν πολλοί κρυμμένοι Έλληνες στρατιώτες, έτοιμοι να τον υποστηρίξουν. Πράγματι, οι Τούρκοι έπεσαν στην παγίδα. Ο Λευτέρης ξαναβρόντηξε: “Πετάξτε αμέσως τα όπλα και κατεβείτε από τα άλογα”.

Αιφνιδιασμένοι και τρομαγμένοι, χωρίς να προβληματιστούν, γιατί ένας Έλληνας μιλάει τουρκικά στους συμπολεμιστές του, πειθάρχησαν ξανά. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να σκύψουν στα πόδια του, ικετεύοντάς τον να τους λυπηθεί.

Ο Μικρασιάτης στρατιώτης, ένιωσε πως δεν μπορεί να σκοτώσει τέσσερις άοπλους συνομήλικούς του και τους διέταξε να φύγουν. Εκείνοι έτρεξαν να σωθούν και αυτός επέστρεψε στο στρατόπεδο θριαμβευτής, σέρνοντας μαζί τέσσερα άλογα.

Ο τραυματισμός του

Στις νικηφόρες σφοδρές μάχες που έγιναν τον Ιούλιο του 1921 στο Εσκί Σεχίρ, αλλά και στις δύσκολες αναμετρήσεις που ακολούθησαν, ο Λευτέρης Αραμπατζόγλου πολέμησε με αυτοθυσία και ηρωισμό. Μέχρι που τραυματίστηκε, την 12η Αυγούστου του ίδιου έτους.

Την ημέρα εκείνη, κατά τη διάρκεια της μάχης στο όρος Γιλδίζ, μέσα σε ομοβροντία σφαιρών, τόλμησε και πάλι τη μέθοδο του αιφνιδιασμού. Με περίσσιο θάρρος πήγε κοντά σε μια ομάδα επτά τούρκων που έρχονταν κατά πάνω τους, έτοιμος να τους αντιμετωπίσει. Επέστρεψε ζωντανός αλλά αιμόφυρτος. Μία σφαίρα σφηνώθηκε στον μηρό του και μεταλλικά θραύσματα εισχώρησαν στη σάρκα του.

Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο εκστρατείας, όπου ώρες αργότερα διαγνώστηκε με σηψαιμία. Η κατάστασή του ήταν κρίσιμη. Έτσι, αποφασίστηκε η μεταφορά του σε νοσοκομείο της Αθήνας. Μετά από δεκάδες χειρουργεία αφαιρέθηκαν τα περισσότερα θραύσματα από το σώμα του και έσωσε το πόδι του.

Επιστροφή στην κόλαση

Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, η είδηση για την οπισθοχώρηση του Ελληνικού Στρατού και την επικράτηση του Κεμάλ στη Μικρά Ασία, τον αναστάτωσε. Ένιωσε πως το καθήκον τον καλεί για δεύτερη φορά.

Έτσι, ενώ τα πλοία έφερναν στον Πειραιά στρατιωτικούς από τη Σμύρνη, ένας και μοναδικός στρατιώτης έκανε το αντίθετο δρομολόγιο. Επέστρεψε στη Μαινεμένη, βρήκε τους γονείς του και τους προέτρεψε να φύγουν όλοι μαζί. Ο πατέρας του όμως, Γιαννακός, αρνήθηκε πεισματικά:

“Εμένα δε θα με πειράξουν. Όλοι οι Τούρκοι εδώ με αγαπάνε και μου λένε ότι θα με προστατεύσουν. Πάρε μόνο τη μάνα σου. Εγώ δεν αφήνω τον τόπο του. Εδώ είναι το σπίτι μου, τα κτήματά μου. Σε αυτά τα χώματα είναι θαμμένοι οι γονείς μου και οι παππούδες μου. Εδώ θα θαφτώ και εγώ, όταν πεθάνω”

Λίγες μέρες μετά, ο τουρκικός στρατός μπήκε στη Μαινεμένη. Το βράδυ της 9ης Σεπτεμβρίου του 1922, τούρκοι στρατιώτες εκτέλεσαν εν ψυχρώ τον Γιαννακό στην κεντρική πλατεία. Ο Λευτέρης και η μητέρα του είχαν καταφέρει να φύγουν μέσω θαλάσσης. Εγκαταστάθηκαν πρόχειρα στην Αθήνα και μόλις δημιουργήθηκαν τα προσφυγικά σπίτια στην Νέα Ιωνία, μετακόμισαν σε ένα από αυτά.

Ο Λευτέρης Αραμπατζόγλου παρασημοφορήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό και με το Αργυρούν Αριστείον Ανδρείας, το οποίο έφερε την υπογραφή του πρώην Πρωθυπουργού και Υπουργού Στρατιωτικών, Γεωργίου Κονδύλη, ενώ για την εθελοντική κατάταξή του στον Στρατό, προβιβάστηκε “επ’ανδραγαθία”.

Λόγω του αθεράπευτου τραυματισμού του, χαρακτηρίστηκε ανάπηρος πολέμου και του χορηγήθηκε συμβολική σύνταξη.

Αντλήθηκαν πληροφορίες: Το άρθρο της Βούλας Αραμπατζόγλου Τουζοπούλου, Χημικού Πανεπιστημίου Αθηνών και κόρη του θρυλικού Λευτέρη Αραμπατζόγλου, που δημοσιεύτηκε στην Περιοδική Έκδοση του Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού του Δήμου Νέας Ιωνίας