Ο μεγάλος κατακλυσμός του Πειραιά που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 43 ανθρώπους. Οι περισσότεροι πέθαναν από τραυματισμούς εξαιτίας των ορμητικών χειμάρρων

Του Στέφανου Μίλεση, από το Πειραιόραμα

Στις 14 Νοεμβρίου του 1896 μια βροχή που ξεκινά όπως όλες, διαρκεί αρκετή ώρα και στη συνέχεια πέφτει με τέτοια σφοδρότητα που το υποτυπώδες αποχετευτικό σύστημα της εποχής, η ανυπαρξία δρόμων και τα ποτάμια του λεκανοπεδίου που ξεχειλίζουν, δημιουργούν μια εικόνα πλήρους καταστροφής.

Χείμαρροι ορμητικοί που κατέβαιναν με πορεία στη θάλασσα παρέσερναν οτιδήποτε στο πέρασμά τους σαν ένα αντίστροφο τσουνάμι. Ο παφλασμός του νερού, οι καμπάνες των εκκλησιών, οι κραυγές αγωνίας και οι πυροβολισμοί που πέφτουν σποραδικά προκειμένου ιδιοκτήτες να σώσουν τις περιουσίες τους από το πλιάτσικο, θυμίζουν κόλαση του Δάντη.

Το Φάληρο παρουσιάζει θέαμα απέραντης θάλασσας. Ο σιδηρόδρομος της εποχής προσεγγίζει μέχρι το Μοσχάτο και μετά σταματάει στο ρέμα του Κηφισσού. Οι εργάτες εγκλωβίζονται στα εργοστάσια της περιοχής και έχουν ανέβει στα ψηλότερα σημεία. Η τότε αμαξητή οδό Πειραιώς έχει γεμίσει από κόσμο που ψάχνει απεγνωσμένα τρόπο να μετακινηθεί. Αμαξηλάτες εμφανίζονται να ζητούν έως και 100 δραχμές για να τους μεταφέρουν – ποσό εξωφρενικό για την εποχή-. Το ποδηλατοδρόμιο (σημερινό Καραϊσκάκη) φαίνεται σαν ένα πλοίο που αρμενίζει στο πέλαγος. Η κατοικία του Σουρή καταστρέφεται.

Όμοια εικόνα εμφανίζει και ο Πειραιάς. Όλη η πόλη βροντά από τις καμπάνες που αδιάκοπα σημαίνουν κίνδυνο. Ειδικά η συνοικία Λάκκος του Βάβουλα βρίσκεται στη χειρότερη θέση. Άνθρωποι πνίγονται. Στο μεταξύ, αρχίζει να πέφτει το σκοτάδι. Φως δεν υπάρχει στους δρόμους γιατί η εγκατάσταση φωταερίου έχει καταστραφεί. Στις 22.00 αρχίζει να φαίνεται η πρώτη βοήθεια. Έλληνες μαζί με Ρώσους ναύτες εμφανίζονται στα Καμίνια, στα εργοστάσια του Ρετσίνα και αλλού με χειραντλίες. Γαλλικό πολεμικό πλοίο που βρίσκεται στον λιμένα Πειραιά με προβολείς από την πλώρη προσπαθεί να φωτίσει την πόλη. Τα πτώματα των πνιγμένων είναι περισσότερα απ΄ αυτά που αρχικά είχε εκτιμηθεί.

Οι χείμαρροι που κατεβαίνουν στην θάλασσα με ορμή παρασύρουν οτιδήποτε βρίσκουν στο πέρασμά τους. Τα αντικείμενα πέφτουν με δύναμη πάνω στους ανθρώπους και τους τραυματίζουν θανάσιμα. Περισσότεροι είναι οι θάνατοι από χτυπήματα παρά από πνιγμό. Ο απολογισμός την επόμενη μέρα προκαλεί πανικό. Η επίσημη αναφορά της κυβέρνησης κάνει λόγο για 43 θύματα και για άμεση αντίδραση του κρατικού μηχανισμού!

Η συνοικία που έπαθε τη μεγαλύτερη καταστροφή είναι τα Καμίνια. Εκεί τα τέσσερα πέμπτα των κατοικιών καταστράφηκαν. Κι αυτό γιατί τα ύδατα των ποταμών Κηφισού και Ιλισού κατέκλυσαν όλους την έκταση μεταξύ Πειραιά και Αθήνας και τη μετέβαλαν σε λίμνη. Εντός αυτής βρέθηκαν οι συνοικίες των Καμινίων, του Νέου Φαλήρου και της Λεύκας.

“Βάσκανος δαίμων εσκίασε την ευδαιμονία της ημετέρας πόλεως. Η πόλη της ευλογημένης εργασίας, ο τόπος της προόδου και ακμής θρηνεί την απώλειαν πολλών συμπολιτών, ευρόντων οικτρόν θάνατον υπό τα ερείπια των οικιών, καταρρευσάντων εκ της επιγενομένης την παρελθούσα νύκτα πλημμύρας κατόπιν πολυώρου και ραγδαιοτάτης βροχής”, γράφει η ΣΦΑΙΡΑ.

Ο κόσμος στα Καμίνια μιλά για ανάγκη γενικής μετοικεσίας των κατοίκων. Ουδείς συγκινείται όμως. Όλοι έχουν αφεθεί στις τύχες τους. Στον σιδηροδρομικό σταθμό Πελοποννήσου, οίκημα του Σταθμού έχει καταρρεύσει σκοτώνοντας 12 άτομα που καταπλακώθηκαν. Μέσα σε αυτή την εικόνα του χάους άτομα που παλεύουν να σώσουν άλλους γίνονται οι ήρωες της επόμενης μέρας, ελλείψει μάλιστα και της κρατικής μέριμνας. Μέρες μετά οι εφημερίδες συνεχίζουν να δημοσιεύουν πράξεις αυτοθυσίας και ηρωϊσμού.

Πριν από το 1896 ο Πειραιάς είχε υποστεί καταστροφή εξαιτίας κατακλυσμιαίας βροχής το 1884, ημερομηνία στην οποία ανοίχθηκαν τεράστιοι τάφροι στα Καμίνια για να αντιμετωπιστούν οι ποταμοί βροχής, καθώς και το 1893. Η βροχή όμως του 1896 ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο!

Διαβάστε: Το μεγάλο βασιλικό μυστικό που αναστάτωσε τους Πειραιώτες πριν από 182 χρόνια. Οι κάτοικοι φοβήθηκαν απόβαση των Τούρκων, αλλά η φρεγάτα μετέφερε τον πιο διάσημο ράπτη για να ράψει τον Όθωνα

Διαβάστε : Ποια ήταν η περίφημη εξέδρα του Φαλήρου, όπου οι υποψήφιες νύφες πολιορκούσαν τους ομογενείς που έφταναν στην Ελλάδα για διακοπές. Πώς βγήκε η φράση «της π……νας το κάγκελο»