Ο λιμός της κατοχής. Ποιοι ευθύνονται για την πείνα και τους μαζικούς θανάτους. Ντοκουμέντα στην Μηχανή του Χρόνου. Νέα εκπομπή

«Το λιμό της κατοχικής Αθήνας» παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 24 Ιανουαρίου στις 21.00 από το Cosmote History.

Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή 30 Ιανουαρίου στις πέντε το απόγευμα.

Η «Μηχανή του Χρόνου»  καταγράφει την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα και τη λεηλασία που πραγματοποίησαν στα αποθέματα τροφίμων, προϊόντων, καλλιεργειών, τον ορυκτό πλούτο αλλά και την αρπαγή μεγάλων επιχειρήσεων της εποχής.

Οι συνέπειες ήταν τραγικές για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων και ειδικά της Αθήνας και του Πειραιά. Οι εισαγωγές σιταριού και άλλων προϊόντων λόγω του αγγλικού ναυτικού αποκλεισμού σταμάτησαν, τα τρόφιμα εξαφανίστηκαν από τα ράφια των καταστημάτων και η αγορά κατέρρευσε.

Η έρευνα περιγράφει τα περιβόητα δελτία τροφίμων που διένειμε η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου, τα οποία όμως δεν έφταναν για να χορτάσουν τους κατοίκους της πρωτεύουσας. Έτσι η πείνα άρχισε να «δείχνει τα δόντια της».

Μέχρι το φθινόπωρο του 1941 οι θάνατοι λόγω ασιτίας πολλαπλασιάστηκαν, καθώς οι θερμίδες που λάμβαναν οι Αθηναίοι δεν αρκούσαν για την επιβίωσή τους. Ο Μανώλης Γλέζος υπολογίζει ότι οι θάνατοι έφταναν του 400 κάθε μέρα.

Η «Μηχανή του Χρόνου» περιγράφει επίσης τα στάδια της πείνας μέχρι το μοιραίο, αλλά και τις σωματικές ή ψυχολογικές επιπτώσεις που κληροδότησε στη γενιά της κατοχής.

«Πεινάω»

Με προφορικές μαρτυρίες σπουδαίων καλλιτεχνών από το αρχείο της εκπομπής, όπως του Λυκούργου Καλλέργη, της  Άννας Καλουτά και του Γιώργου Κωνσταντίνου, αλλά και με συνεντεύξεις ηλικιωμένων που έζησαν την κατοχή, η εκπομπή «ζωντανεύει» το εφιαλτικό κλίμα τα εποχής.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, μόνο η λέξη «πεινάω» ακουγόταν στους δρόμους της πόλης. Ταυτόχρονα, οι πρωτοφανείς χαμηλές θερμοκρασίες και τα λοιμώδη νοσήματα, όπως ο εξανθηματικός τύφος, θέριζαν την πρωτεύουσα, ως συνέπεια της πείνας και του ανύπαρκτου συστήματος υγείας.

Καθημερινά τα κάρα του δήμου φόρτωναν νεκρούς από τους δρόμους, τους οποίους λόγω έλλειψης χώρου στα νεκροταφεία, έθαβαν σε ομαδικούς τάφους.

Το μαρτύριο του λιμού συνεχίστηκε μέχρι την άνοιξη του 1942, οπότε άρχισε η αποστολή βοήθειας μέσω του Σουηδικού Ερυθρού Σταυρού.

Τα πρώτα φορτία που έφτασαν στον Πειραιά, ανακούφισαν κάπως τον πληθυσμό και σταμάτησαν τους μαζικούς θανάτους.

Η ανθρωπιστική βοήθεια

Για να επιτευχθεί αυτό όμως, χρειάστηκε η μυθιστορηματική δράση του Ελληνικού και του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, ενός πρώην αστυνομικού επιθεωρητή, της ελληνοαμερικανικής ομογένειας με επικεφαλής τον πρόεδρο της 20^th Century Fox Σπύρο Σκούρα, της Εκκλησίας και ενός δικτύου έμπιστων ανθρώπων, που ενημέρωσαν και κινητοποίησαν τη διεθνή κοινή γνώμη.

Οι ομιλητές

Η εκπομπή παρουσιάζει σημαντικές μαρτυρίες των ηθοποιών  Άννα Καλουτά, Λυκούργου Καλλέργης και Γιώργου Κωνσταντίνου που έζησαν την κατοχή. Προσωπικότητες όπως ο Μανώλης Γλέζος και ο Νάνος Βαλαωρίτης ξεδιπλώνουν το δράμα της πείνας.

Το ιστορικό  πλαίσιο αναλύουν οι Δρ. Στράτος Δορδανάς – επίκουρος καθηγητής ΠΑ.ΜΑΚ, Δρ. Ζέτα Τζαβάρα – ιστορικός, Δρ. Πολυμέρης Βόγλης – καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Δρ. Βασίλης Μανουσάκης – διδάσκων στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Α.Π.Θ.

Το εκρηκτικό πρόβλημα της πείνας αναλύουν μέσα από την έρευνα που πραγματοποίησαν οι Πάνος Αμυράς – δημοσιογράφος, Ελένη Νικολαΐδου – συγγραφέας, Δρ. Κώστας Τσιάμης – επίκουρος καθηγητής Τμήματος Δημόσιας και Ενιαίας Υγείας πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Παναγιώτης Σάμιος – ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας, καθώς και ηλικιωμένοι που έζησαν την Κατοχή στην παιδική τους ηλικία.

Δείτε το τρέιλερ: