Ο κρατήρας του Καναδά που φαίνεται από το διάστημα. Τον δημιούργησε μετεωρίτης πριν από 200 εκατ. χρόνια και επηρέασε το κλίμα

Ο κρατήρας είναι μια δομή πολλαπλών δακτυλίων πλάτους περίπου 100 km, με τη δεξαμενή στον εσωτερικό δακτύλιο διαμέτρου 70 km, να είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του.

Περιβάλλει ένα εσωτερικό οροπέδιο του νησιού που ονομάζεται νησί René-Levasseur και το όρος Βαβέλ είναι η υψηλότερη κορυφή του νησιού. Βρίσκεται στα 952 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και 590 μέτρα πάνω από το επίπεδο της δεξαμενής. Το οικολογικό καταφύγιο Louis-Babel αποτελεί το κεντρικό τμήμα του νησιού.

Η λίμνη Manicouagan βρίσκεται μέσα στο απομεινάρι του αρχαίου, βαθιά διαβρωμένου κρατήρα

Ο κρατήρας σχηματίστηκε μετά την πρόσκρουση ενός αστεροειδούς με διάμετρο 5 χλμ, ο οποίος δημιούργησε έναν κρατήρα αρχικού πλάτους περίπου 100 χλμ. Η διάβρωση και η εναπόθεση ιζημάτων έκτοτε μείωσαν την ορατή διάμετρο σε περίπου 72 χλμ.

Ένας από τους βασικούς  φυσικούς παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα είναι και η πτώση μετεωριτών. Για παράδειγμα, ο αφανισμός των δεινοσαύρων, πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, οφείλεται κυρίως στην πρόσκρουση ενός αστεροειδούς στην περιοχή του σημερινού κόλπου του Μεξικού.

Η πρόσκρουση δημιούργησε τον κρατήρα Chicxulub και προκάλεσε τεράστιες καταστροφές, όπως τσουνάμι, πυρκαγιές και μακροπρόθεσμη κλιματική αλλαγή. Η σκόνη που εκτοξεύθηκε στην ατμόσφαιρα εμπόδισε το ηλιακό φως, προκαλώντας παγκόσμια ψύχρανση και καταστροφή της τροφικής αλυσίδας.

Παράλληλα, έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα επιδείνωσε την κατάσταση, οδηγώντας στον μαζικό αφανισμό πολλών ειδών, συμπεριλαμβανομένων των δεινοσαύρων. Επίσης γεωλογικές, χημικές και παλαιοντολογικές έρευνες, επιβεβαιώνουν ότι η πρόσκρουση του αστεροειδούς συνδέεται με την εξαφάνιση του είδους.

Ο Μανίγκουακαν, είναι η έκτη μεγαλύτερη επιβεβαιωμένη δομή πρόσκρουσης της Γης

Η ραδιομετρική χρονολόγηση του 1992 υπολόγισε ότι το κρουστικό τήγμα μέσα στη δομή κρούσης έχει ηλικία 215 εκατομμύρια χρόνια!

Το “Μάτι του Κεμπέκ”

Μερικές φορές ονομάζεται «Μάτι του Κεμπέκ». Η δακτυλιοειδής λίμνη των 1.940 τετραγωνικών χιλιομέτρων φαίνεται από το διάστημα. Το μοναδικό της σχήμα την καθιστά δημοφιλές χαρακτηριστικό στις δορυφορικές εικόνες και αγαπημένο θέμα της φωτογραφίας αστροναυτών.

Παρά την αρχαία ηλικία του κρατήρα, τα γεγονότα που δημιούργησαν τη λίμνη συνέπεσαν με την αυγή της Διαστημικής Εποχής.

Στη δεκαετία του 1960, η Hydro-Québec κατασκεύασε το φράγμα Daniel-Johnson – το μεγαλύτερο φράγμα από σκυρόδεμα πολλαπλών τόξων και αντηρίδων στον κόσμο – στον ποταμό Manicouagan. Πριν από την ολοκλήρωση του φράγματος το 1968, δύο ξεχωριστές λίμνες σε σχήμα ημισελήνου πλαισίωσαν τις πλευρές του κρατήρα πρόσκρουσης. Η λίμνη Manicouagan στα ανατολικά και η λίμνη Mouchalagane (Mushalagan) στα δυτικά.

Καθώς τα επίπεδα του νερού ανέβαιναν τα επόμενα χρόνια, τα προηγούμενα απομονωμένα υδατικά συστήματα ενώθηκαν για να σχηματίσουν τη δεξαμενή Manicouagan, η οποία ολοκληρώθηκε το γέμισμα το 1977.

Σήμερα, η δεξαμενή φτάνει σε βάθος περίπου τα 350 μέτρα και περιέχει 140 κυβικά χιλιόμετρα  νερού, καθιστώντας την μια από τις μεγαλύτερες δεξαμενές γλυκού νερού στον κόσμο. Η εκροή από το φράγμα χύνεται νότια στον ποταμό Manicouagan, ο οποίος εκβάλλει στον ποταμό St. Lawrence.

Μετά την κατάσχεση του ποταμού, το νερό που ανέβαινε πίσω από το φράγμα περικύκλωσε την υψηλότερη γη στο κέντρο του κρατήρα πρόσκρουσης. Δημιουργήθηκε το νησί René-Levasseur. Το υψηλότερο σημείο του νησιού είναι το όρος Βαβέλ, το οποίο υψώνεται 600 μέτρα (1.970 πόδια) πάνω από τη στάθμη της λίμνης στο βόρειο άκρο του.

To κύριο φράγμα στη δεξαμενή Μανίκουαγκαν. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Μελέτη έδειξε ότι τα φυσικά περιβάλλοντα του αποθέματος βιόσφαιρας Manicouagan-Uapishka αποθηκεύουν περισσότερους από 297 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα στην υπέργεια, υπόγεια και εδαφική βιομάζα τους. Τα δασικά περιβάλλοντα (υπέργεια, υπόγεια και εδαφική βιομάζα) δεσμεύουν 10,8 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου ετησίως.

Η ετήσια δέσμευση των δασών του αποθεματικού βιόσφαιρας Manicouagan-Uapishka καθιστά δυνατή την δέσμευση περίπου του 14% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του Κεμπέκ, ίσο  με 77,6 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξείδιου του άνθρακα.

Εκτός από τον αναμφισβήτητο ρόλο τους στη ρύθμιση του κλίματος, τα φυσικά περιβάλλοντα αυτής της περιοχής της βιόσφαιρας, συμβάλλουν επίσης στον έλεγχο της διάβρωσης των ρύπων, τον μετριασμό των πλημμυρών, τη διατήρηση των οικοτόπων για τη βιοποικιλότητα και την τουριστική και πολιτιστική εμπειρία.