Ο κλεφταρματολός των Καλαβρύτων που επικήρυξε ο πασάς της Τρίπολης. Πως προδόθηκε και δολοφονήθηκε στον Πύργο του

Ο Αθανάσιος Πετιμεζάς (ή Πετμεζάς) ήταν κλεφταρματολός της περιοχής των Καλαβρύτων. Η δράση του τοποθετείται πριν από την Ελληνική Επανάσταση.

Συγκρούστηκε με τις οθωμανικές δυνάμεις, αλλά και τους προεστούς της Πελοποννήσου. ‘Επεσε θύμα προδοσίας και δολοφονήθηκε μέσα στον Πύργο του.

Γεννήθηκε στα Σουδενά, σημερινοί Κάτω Λουσοί Καλαβρύτων  γύρω στα 1760. Ήταν γιος του αρματολού Αντωνάκη Πετιμεζά ο οποίος σκοτώθηκε στα 1769 κοντά στην περιοχή των Καλαβρύτων σε μάχη κατά την διάρκεια της επανάστασης των Ορλωφικών στην Πελοπόννησο.

Άγνωστο πως, ο Αθανάσιος Πετιμεζάς σε ηλικία 10 ετών βρέθηκε στη Σμύρνη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι συνελήφθη από τους Τούρκους και απήχθη στη Σμύρνη, όπου και παρέμεινε για περίπου έξι χρόνια.

Επιστρέφοντας  στην πατρίδα του Αχαΐα, έγινε κλέφτης. ‘Αρχισε αμέσως να καταρτίζει εθελοντικά ένοπλα σώματα κλεφτών στα Καλάβρυτα,  με τα οποία τρομοκρατούσε τους Τούρκους της περιοχής. Σύντομα τους εξανάγκασε να του παραχωρήσουν το «αρματολίκι» Καλαβρύτων – Βοστίτσας.

Η συνεργασία με τον Κολοκοτρώνη και η κόντρα με τον πρόκριτο Χαραλάμπη

Απέκτησε επιρροή και φήμη μεταξύ των αρματολών της εποχής και αναδείχθηκε αρχηγός των κλεφτών της επαρχίας του. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, απόρροια της δράσης και της ισχύος του Πετιμεζά ήταν και η αναγνώριση από τις οθωμανικές αρχές καθεστώτος σχετικής αυτονομίας στην περιοχή, ανάλογο με εκείνο της Ρούμελης.

Αργότερα όμως οι Τούρκοι, για να τον εξοντώσουν, προσεταιρίσθηκαν τους τουρκαλβανούς του Λάλα και τον κύκλωσαν στο «μετερίζι» του. Από τη σύγκρουση  εκείνη ο Θανάσης Πετμεζάς κατάφερε να βγει νικητής. Έτσι πλέον αναγνωρίσθηκε αρχηγός της κλεφτουριάς των Καλαβρύτων, διατηρώντας συνεχή συνεργασία με τον Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Το 1796 ο Πετιμεζάς μετέβη στην Μάνη για να συναντηθεί με τον καπετάνιο της Πελοποννήσου Ζαχαριά.

Η απουσία του  έδωσε την ευκαιρία στις οθωμανικές δυνάμεις της περιοχής να επιτεθούν εναντίον της οικογένειάς του στην περιοχή Σιλίμνα Αρκαδίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες οι Τούρκοι είχαν συνεννοηθεί με τον πολιτικό του αντίπαλο πρόκριτο Σωτήρη Χαραλάμπη.

Στις συγκρούσεις που ακολούθησαν σκοτώθηκαν τα αδέρφια του, Αντώνης και Γιάννης, καθώς και άλλοι συγγενείς και άνδρες της ομάδας του. Ο Αθανάσιος Πετιμεζάς επιστρέφοντας από την Μάνη στα Καλάβρυτα θέλησε να εκδικηθεί.

Επιτέθηκε στον Χαραλάμπη τον οποίο θεωρούσε συνυπεύθυνο και συμμέτοχο στην επίθεση εναντίον της οικογένειάς του. Κυρίευσε τον πύργο του στη Ζαρούχλα, όπου ο προεστός είχε εγκλειστεί μαζί με κάποιους Τούρκους και στη συνέχεια κατέφυγε διωκόμενος στην Άμφισσα.

Κατά τις συγκρούσεις, ο Πετιμεζάς σκότωσε πολλούς από τους άνδρες της φρουράς του Χαραλάμπη και πυρπόλησε τον πύργο του προεστού. Διωκόμενος κατέφυγε στην Άμφισσα.

Η πολιορκία στον πύργο του

Το 1800 επανέκτησε το αρματολίκι των Καλαβρύτων, αλλά λίγα χρόνια αργότερα ο Πετιμεζάς θα βρισκόταν για ακόμη μία φορά διωκόμενος από τις οθωμανικές δυνάμεις της Πελοποννήσου.

Ο Πασάς της Τρίπολης τον επικήρυξε για 100.000 γρόσια και τον κατεδίωξε

Έπεσε θύμα προδοσίας και τον Ιούλιο του 1804 πολιορκήθηκε στον οικογενειακό του πύργο στα Σουδενά από τους Τούρκους και δολοφονήθηκε, σύμφωνα με μαρτυρίες, από έναν Άραβα, πρώην πιστό υπηρέτη του.

Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες στη σύγκρουση, με το πλευρό των ένοπλων Τούρκων είχε ταχθεί και ο κλεφτοκαπετάνιος Ασημάκης Σκαλτσάς, αντίπαλος του Πετιμεζά, γεγονός που αναδεικνύει τις εύθραυστες και ευμετάβλητες συμμαχίες των κλεφταρματολών της περιόδου.

Η σύζυγός του κατάφερε να σώσει τα παιδιά τους Βασίλειο, Γκολφίνο και Νικόλαο και να διαφύγει μαζί τους στη Ζάκυνθο, με την βοήθεια του Ρώσου προξένου της Πάτρας.

Η αρχοντική πυργοκατοικία του 17ου αιώνα της οικογένειας Πετιμεζά διατηρείται σε καλή κατάσταση, καθώς έχει ανακαινιστεί πριν μερικές δεκαετίες. Βρίσκεται σε κεντρικό σημείο μέσα στο χωριό Κάτω Λουσοί Καλαβρύτων. Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Τα χαρακτηριστικά αμυντικά της στοιχεία είναι ο κυκλικός πύργος της νοτιοανατολικής γωνίας, η κυκλική σκοπιά της βορειοδυτικής γωνίας και οι πολυάριθμες τυφεκιοθυρίδες.

Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, ο πύργος πυρπολήθηκε και το 1972 με ιδιωτική πρωτοβουλία του ναυάρχου Γκολφίνου Πετμεζά αναστηλώθηκε.

Ο πύργος παραμένει ακόμα στην οικογένεια.  Ιδιοκτήτης του είναι o Αντώνιος Πετιμεζάς, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού.