Ο καγκελάριος Κόνραντ Αντενάουερ πάνω σε γαϊδουράκι στην Σαντορίνη. Τι σηματοδότησε η επίσκεψη στην Ελλάδα, 10 χρόνια μετά την απελευθέρωση από τους Ναζί (βίντεο)

Το πρώτο επίσημο ταξίδι γερμανού κυβερνήτη στην μεταπολεμική Ελλάδα έγινε στις 10 Μαρτίου 1954. Ο Καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας Κόνραντ Αντενάουερ επισκέφθηκε τη χώρα 10 χρόνια μετά την απόσυρση των γερμανικών στρατευμάτων.

Ο Καγκελάριος ταξίδεψε σε αρκετά μέρη, εκ των οποίων και τη Σαντορίνη, όπου βγήκε και η ιστορική φωτογραφία που τον δείχνει πάνω σε ένα γαϊδουράκι. Το κλίμα στην Ελλάδα πριν από την επίσκεψη του Αντενάουερ ήταν θετικό, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών Αλέξη Κύρου. «Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η επαφή μεταξύ του καγκελαρίου και της ελληνικής κυβέρνησης θα συμβάλει στην προώθηση των ελληνογερμανικών σχέσεων».

Η “ανοικοδόμηση” της οικονομίας και οι αβρότητες 

Πριν από το ταξίδι του στην Ελλάδα, ο Αντενάουερ εισηγήθηκε στο κυβερνητικό συμβούλιο της Δυτικής Γερμανίας να αναλάβει η χώρα του σημαντικό έργο στην ανοικοδόμηση της ελληνικής οικονομίας. Ο καγκελάριος είχε επίσημες συνομιλίες στην Αθήνα με αντικείμενο τις σχέσεις ανάμεσα στα δύο κράτη και αμέσως μετά, επισκέφθηκε και άλλα μέρη της Ελλάδας. Μεταξύ αυτών και η Σαντορίνη, στις 14 Μαρτίου 1954, όπου οι κάτοικοι του επεφύλαξαν θερμή υποδοχή.

Σε δημόσιες δηλώσεις του ο γερμανός καγκελάριος μίλησε διθυραμβικά για την Ελλάδα και την περιέγραψε ως «τον ακρογωνιαίο λίθο του ελεύθερου κόσμου», ενώ το ελληνικό κράτος του απένειμε το “Μετάλλιο της Πόλεως”. Κατά την επίσκεψή του ανέφερε ότι η Γερμανία ήταν έτοιμη να συνδράμει οικονομικά, καθώς οι Έλληνες υπέφεραν πολύ για την προάσπιση της Δύσης. Δεν ετέθη θέμα πολεμικών αποζημιώσεων, ούτε ζητήθηκε να αποπληρωθεί το περίφημο κατοχικό δάνειο που πήρε εκβιαστικά η ναζιστική Γερμανία από την Τράπεζα της Ελλάδος. Παρόλα αυτά ο Αντενάουερ χαρακτήρισε την Ελλάδα ως «προμαχώνα της ελευθερίας» και είπε πως η επίσκεψή του ήταν η αρχή για μία ουσιαστική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.

Η «ανταπόδοση» του Αλέξανδρου Παπάγου και η παρασημοφόρηση

Καθώς οι μεταπολεμικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Δυτικής Γερμανίας εξομαλύνονταν, ο Αλέξανδρος Παπάγος ανταπέδωσε την επίσκεψη Αντενάουερ μερικούς μήνες αργότερα, στις 30 Ιουνίου 1954, όταν επισκέφθηκε με τη σειρά του τη Δυτική Γερμανία. Ο στρατηγός Παπάγος το 1943 είχε φυλακιστεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Οράνιεμπουργκ, Φλόσενμπουργκ και Νταχάου. Με αυτό το δεδομένο, η επίσκεψή του σηματοδοτούσε την προσπάθεια εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων μετά το τέλος του Β΄Παγοσμίου Πολέμου και της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.

Άλλωστε, οι πληγές στον ελληνικό πληθυσμό ήταν ακόμη πολύ νωπές.

Η δυτικο- γερμανική κυβέρνηση παρασημοφόρησε τον Παπάγο στη Βόννη, σε μία κίνηση σεβασμού προς τον ίδιο και τη χώρα του.

Μετά τις αμοιβαίες επισκέψεις των δύο ηγετών, μπήκαν τα θεμέλια για την περαιτέρω συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Η διεύρυνση των ελληνογερμανικών σχέσεων εκφράστηκε λίγα χρόνια αργότερα με την υποστήριξη της Δυτικής Γερμανίας στη διαδικασία σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ το 1961. Νωρίτερα είχε ανάψει το πράσινο φως για χιλιάδες Έλληνες μετανάστες στις βιομηχανίες της Γερμανίας που ξεκινούσε το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα. Εκεί εργάστηκαν χιλιάδες Ελληνες τις επαρχίας.

Δείτε το σπάνιο ντοκουμέντο από την επίσκεψη Αντενάουερ το 1954 / Εθνικό Οπτικοακουστκό Αρχείο

Επιχρωματισμός αρχικής εικόνας: Past in Color / Christos Kaplanis

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γιατί η Ελλάδα χάρισε τα χρέη της Γερμανίας το 1953; Το «γερμανικό θαύμα» δεν θα υπήρχε χωρίς τη ρύθμιση και το κούρεμα των οφειλών το 1953. Bίντεο με μαρτυρίες και ντοκουμέντα