Ο ιδρυτής των βραβείων Νόμπελ εφηύρε τον δυναμίτη «για να σταματήσει τους πολέμους». Τον ονόμασαν έμπορο του θανάτου και θέσπισε τα βραβεία για να “καθαρίσει” το όνομά του

Ο Άλφρεντ Νόμπελ γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1833 στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Παιδί ακόμη μετακόμισε με τη μητέρα του και τα δύο αδέρφια του στην Αγία Πετρούπολη, όπου πέντε χρόνια νωρίτερα είχε εγκατασταθεί ο πατέρας του.

Ο πατέρας του Άλφρεντ, Ιμάνουελ Νόμπελ, ήταν αρχιτέκτονας και εφευρέτης και στην Αγία Πετρούπολη είχε ανοίξει ένα μηχανουργείο.

Σύντομα απέκτησε πολλά χρήματα επειδή προμήθευε πολεμικό εξοπλισμό στη ρωσική κυβέρνηση.

Επειδή η οικογένεια είχε την οικονομική δυνατότητα, ο Άλφρεντ παρακολούθησε μαθήματα κατ’ οίκον μέχρι τα 16 του.

Ο πατέρας του τον προόριζε για χημικό.

Ο Άλφρεντ ήταν ιδιαίτερα έξυπνος και περίεργος να μάθει πως λειτουργούν πολλά πράγματα.

Έκανε μαθήματα χημείας στο σπίτι και παράλληλα έμαθε να μιλά πολύ καλά Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά και Ρωσικά.

Πτώχευση και ο θάνατος του αδερφού του Άλφρεντ

Ο Νόμπελ στα 18 του ταξίδεψε στη Γαλλία συνεχίζοντας τις σπουδές του στη χημεία.

Δύο χρόνια πραγματοποιούσε πειράματα σε εργαστήρια στο Παρίσι.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο επόμενος σταθμός του.

Πέντε χρόνια αργότερα γύρισε στη Ρωσία για να βοηθήσει τον πατέρα του στην επιχείρηση.

Εκείνη την εποχή μαινόταν ο Κριμαϊκός Πόλεμος και η επιχείρηση του πατέρα του ήκμαζε.

Με τη λήξη όμως του πολέμου το 1856, η Ρωσία δεν ήθελε να αγοράσει άλλα όπλα από τον Ιμάνουελ και έτσι πτώχευσε.

Η οικογένεια Νόμπελ επέστρεψε στη Σουηδία.

Ο Άλφρεντ με την επιστροφή του στην Σουηδία άνοιξε ένα μικρό εργοστάσιο και ξεκίνησε να ασχολείται με εκρηκτικές ύλες, ιδιαίτερα με τη νιτρογλυκερίνη.

Το 1864, ύστερα από έκρηξη στο εργοστάσιο, σκοτώθηκε ο μικρότερος αδερφός του, ο Εμίλ.

Ο Άλφρεντ επηρεάστηκε από τον θάνατο του Εμίλ κι έβαλε στόχο ζωής να ανακαλύψει ένα ασφαλέστερο τρόπο παρασκευής νιτρογλυκερίνης.

Τρία χρόνια αργότερα, ο Άλφρεντ εφηύρε τον δυναμίτη.

Ήταν σίγουρος πως με την επινόησή του οι πόλεμοι θα σταματούσαν.

« Όταν δύο στρατοί ίδιας δυναμικότητας μπορούν να εξολοθρεύσουν ο ένας τον άλλον στην στιγμή, τότε όλα τα πολιτισμένα έθνη θα υποχωρήσουν και θα διαλύσουν τα στρατεύματά τους», έλεγε.

Φυσικά έκανε λάθος. Η εφεύρεσή του όμως τον έκανε ζάμπλουτο σε μικρό χρονικό διάστημα.

Τα πλούτη του ήταν μυθικά, αλλά προέρχονταν από ματωμένα λεφτά.

«Ο Έμπορος του Θανάτου»

Το 1888 πέθανε ο άλλος αδερφός του ο Λούντβιχ.

Μια παρισινή εφημερίδα αντί να δημοσιεύσει τη νεκρολογία του Λούντβιχ, δημοσίευσε αυτή του Άλφρεντ, γράφοντας: «Ο Έμπορος του Θανάτου είναι νεκρός. Ο Δρ. Άλφρεντ Νόμπελ, που έγινε πλούσιος επινοώντας τρόπους να σκοτώνει ανθρώπους πιο γρήγορα και μαζικά από κάθε άλλη φορά, απεβίωσε χτες».

Έδειχναν ξεκάθαρα και πικρόχολα την αντίθεση τους στην εφεύρεση του δυναμίτη.

Ο Άλφρεντ ονομάστηκε «Έμπορος του Θανάτου».

Ο χαρακτηρισμός δεν του άρεσε καθόλου και με κάθε τρόπο ο Νόμπελ προσπάθησε να αλλάξει την αρνητική εικόνα που είχε δημιουργηθεί για το πρόσωπό του.

Η εικόνα που είχε για τον εαυτό του ήταν αυτή του ευαίσθητου και εσωστρεφή, που στον ελεύθερο χρόνο του διάβαζε αρκετά και ασχολούνταν ιδιαίτερα με την λογοτεχνία και την ποίηση.

Η διαθήκη του χημικού

Το 1891 μετακόμισε μόνιμα στην Ιταλία και διηύθυνε ένα χημικό εργοστάσιο.

Πέντε χρόνια αργότερα, στις 10 Δεκέμβρη του 1896, ο Άλφρεντ Νόμπελ πέθανε στο σπίτι του στο Σαν Ρέμο ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ο μοναχικός άνδρας είχε γράψει αρκετές φορές τη διαθήκη του.

Τον Νοέμβριο του 1895 ήταν η τελευταία φορά που την έγραψε.

Ο Άλφρεντ Νόμπελ δώριζε το 94% της περιουσίας του στην ίδρυση και καθιέρωση πέντε βραβείων που θα δίνονταν κάθε χρόνο «σε αυτούς που το προηγούμενο έτος αφιέρωσαν τη ζωή τους για το καλύτερο δυνατό όφελος της ανθρωπότητας»

Η οικογένεια του Νόμπελ την αμφισβήτησε και ζήτησαν να εξετασθεί η διαθήκη του εκλιπόντος.

Παρά την καθυστέρηση, τα πρώτα βραβεία Νόμπελ δόθηκαν στις 10 Δεκέμβρη του 1901, στην πέμπτη επέτειο θανάτου του Άλφρεντ Νόμπελ.

Η παραφιλολογία γύρω από το Νόμπελ Μαθηματικών

Στη διαθήκη του ο Άλφρεντ Νόμπελ ζήτησε να απονέμονται ετήσια βραβεία σε επιστήμονες και προσωπικότητες που διέπρεπαν και καινοτομούσαν στους κλάδους της Ιατρικής ή Φυσιολογίας, της Χημείας, της Φυσικής, της Λογοτεχνίας και της Ειρήνης.

Πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί να μην απονεμηθεί και βραβείο για τους εξέχοντες μαθηματικούς.

Υπάρχει ένας μύθος που λέει ότι η γυναίκα του Άλφρεντ Νόμπελ είχε ερωτική εξωσυζυγική σχέση με ένα μαθηματικό.

Παρόλο που αποτελεί ένα πιπεράτο μυστικό της προσωπικής ζωής του Νόμπελ, δεν είναι αληθινό.

Ο Άλφρεντ Νόμπελ δεν παντρεύτηκε ποτέ, αν και έκανε πρόταση γάμου σε μια γυναίκα, η οποία τον απέρριψε.

Απλά δεν τον ενδιέφεραν τα μαθηματικά και θεώρησε περιττό ένα βραβείο για μαθηματικούς.

Πολλοί άλλωστε μαθηματικοί διέπρεπαν στον χώρο της φυσικής ή της χημείας.

Ο Άλφρεντ είχε σχέση με τη γραμματέα του, Μπέρθα Κίνσκι που τον παράτησε για να παντρευτεί τον προηγούμενο σύντροφό της.

Οι δύο πρώην εραστές παρόλα αυτά έμειναν καλοί φίλοι και φαίνεται πως η Μπέρθα του πρότεινε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο και κέρδισε το 1905.

Με την προσφορά του πίστευε ότι θα βγάλει από πάνω του τον χαρακτηρισμό «Έμπορος του Θανάτου».

Και μάλλον τα κατάφερε, αφού πια κανείς δε συνδέει τα βραβεία με την καταστροφή. Μάλιστα ελάχιστοι γνωρίζουν πια ότι το Νόμπελ είναι όνομα και όχι βραβείο.

Στα πέντε βραβεία Νόμπελ αργότερα το 1968, προστέθηκε και το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών.

Όλα τα βραβεία Νόμπελ δίνονται από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών, πέρα από το Νόμπελ Ειρήνης.

Γι΄ αυτό είναι υπεύθυνη η νορβηγική επιτροπή Νόμπελ και η βράβευση γίνεται στο Όσλο της Νορβηγίας.

Ο Νόμπελ κατηγορήθηκε για έλλειψη πατριωτισμού σχετικά με αυτή την απόφαση.

Μέχρι σήμερα τα Νόμπελ βραβεύουν τα πιο λαμπρά μυαλά και φαίνεται πως ο Άλφρεντ Νόμπελ κατάφερε να μείνει στην ιστορία σαν ένας ευφυής επιστήμονας, υπέρμαχος του πασιφισμού.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Η τρομερή διαμάχη δύο επιστημόνων για το ποιος ανακάλυψε τον τρόπο μετάδοσης της ελονοσίας. Ο επιστήμονας που πήρε το Νόμπελ είχε χάσει τον παππού του και είχε νοσήσει και ο ίδιος από ελονοσία…