Ο γιατρός που ανακάλυψε την ομοφοβία και πολέμησε τις προκαταλήψεις. Τι φοβούνταν στους ομοφυλόφιλους

Τη δεκαετία του 1960, η ιατρική κοινότητα θεωρούσε τους ομοφυλόφιλους ψυχικά ασθενείς ενώ στις ΗΠΑ υπήρχε νόμος που απαγόρευε τη πρόσληψή τους στο δημόσιο τομέα.

Ο Αμερικανός ψυχολόγος, Τζορτζ Γουάινμπεργκ, συνειδητοποίησε τον συντηρητισμό των συναδέλφων του και δήλωσε δημόσια ότι “ψυχικά ασθενείς είναι όσοι φοβούνται την ομοφυλοφιλία”. Χαρακτηρίστηκε αιρετικός.

Το 1969, αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο φαινόμενο, με τη λέξη “ομοφοβία”. Έτσι, επινοήθηκε ο όρος που περιγράφει μέχρι και σήμερα την αποστροφή και τις διακρίσεις σε βάρος ατόμων με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό.

Η 17η Μαΐου, που τυχαίνει να είναι και η ημέρα γενεθλίων του Γουάινμπεργκ, καθιερώθηκε το 1990 ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, καθώς εκείνη τη χρονιά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αφαίρεσε την ομοφυλοφιλία από τον κατάλογο των ασθενειών.

Ο γιατρός που ανακάλυψε την ομοφοβία

Ο Γουάινμπεργκ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και μεγάλωσε με τη μητέρα του, Λίλιαν. Τον πατέρα του τον γνώρισε μόλις ενηλικιώθηκε. “Ήταν ένας νταής που δεν ενδιαφερόταν για κανέναν άλλον, παρά μόνο για τον εαυτό του”, είχε δηλώσει χρόνια αργότερα σε συνέντευξή του.

Τα παιδικά του χρόνια στιγματίστηκαν από την απουσία του πατέρα του και από το μπούλινγκ που αντιμετώπιζε στο σχολείο. Ο Γουάινμπεργκ ήταν ένα ντροπαλό παιδί, που προερχόταν από μια φτωχή οικογένεια ενώ οι συμμαθητές του ήταν παιδιά εύπορων οικογενειών και συχνά τον κορόιδευαν.

Μόλις αποφοίτησε από το σχολείο, σπούδασε μαθηματικά και στατιστική στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης αλλά σύντομα τα παράτησε για να εντρυφήσει στον χώρο της ψυχολογίας, που τον μάγευε από μικρό. Έκανε το διδακτορικό του στην κλινική ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια και εκεί άρχισε να συναναστρέφεται άτομα από τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα.

Μιλώντας, όμως, με διάφορους συμφοιτητές του συνειδητοποίησε ότι πολλοί ήταν εκείνοι που φοβούνταν τα ομοφυλόφιλα άτομα ενώ αρκετοί υποστήριζαν ότι “όσοι πάσχουν από ομοφυλοφιλία θα έπρεπε να υποβληθούν σε σκληρές θεραπείες, όπως ηλεκτροσόκ”. Σοκαρισμένος από τις αναχρονιστικές και ατεκμηρίωτες αντιλήψεις που άκουγε, άρχισε να αναζητά την προέλευσή τους.

Γιατί οι άνθρωποι σκέφτονται έτσι; Από φόβο, σκέφτηκε.

Έτσι, δημιουργήθηκε ο όρος “ομοφοβία”. Μερικά χρόνια αργότερα εξήγησε, μιλώντας στους “Times”:

“Επινόησα τη λέξη ομοφοβία, εννοώντας ότι αφορούσε μία φοβία για τους ομοφυλόφιλους. Ένα φόβο που φαινόταν να σχετίζεται με το φόβο της μόλυνσης, ένα φόβο για την υποτίμηση της οικογένειας.

Ήταν ένας θρησκευτικός φόβος και είχε οδηγήσει σε μεγάλη βαρβαρότητα, εκεί που πάντα οδηγεί ο φόβος”.

Το 1972, ο Γουάινμπεργκ κυκλοφόρησε το βιβλίο “Η Κοινωνία και ο Υγιής Ομοφυλόφιλος”, στο οποίο εξηγούσε επιστημονικά τη γέννηση της ομοφοβίας και υπερασπιζόταν τα ίσα δικαιώματα των ανθρώπων, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε την έντονη κριτική των συναδέλφων του και της κοινωνίας, που αρνιόταν να δεχτεί τους γκέι και τις λεσβίες ως “υγιείς”. Ο Γουάινμπεργκ, όμως, δεν το έβαλε κάτω.

Σε ένα κείμενό του, φρόντισε να απαντήσει στους “σκοταδιστές”, όπως τους αποκαλούσε, λέγοντας,

“Δεν θα θεωρήσω ποτέ υγιή, ψυχολογικά, έναν άνθρωπο, ο οποίος δεν μπορεί να ξεπεράσει τη φοβία του για την ομοφυλοφιλία”

Επέμεινε μάλιστα πως θα πρέπει η συγκεκριμένη φοβία να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των ψυχικών ασθενειών. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ.

Ωστόσο, σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα, ήρθε η δικαίωση του Αμερικανού ψυχολόγου, καθώς στις 17 Μαΐου του 1990, η ομοφυλοφιλία έπαψε και επισήμως να θεωρείται ασθένεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Ο Τζορτζ Γουάινμπεργκ πέθανε από καρκίνο, στις 20 Μαρτίου του 2017, σε ηλικία 87 ετών.