Ο έρωτας του Ρίτσου για την γυναίκα που πολιόρκησε επτά χρόνια, πριν τον παντρευτεί. Η αγαπημένη του Φαλίτσα

Στις 7 Δεκεμβρίου 1954, ο Γιάννης Ρίτσος παντρεύτηκε την αγαπημένη του Φαλίτσα Γεωργιάδου, στην εκκλησία του Αγίου Αιμιλιανού στο Λόφο του Σκουζέ. Την πολιορκούσε εφτά χρόνια ενώ είχε εξομολογηθεί ότι αν δεν την γνώριζε, δεν θα παντρευόταν ποτέ.  

Η Φαλίτσα (Γαρυφαλιά) καταγόταν από σημαντική οικογένεια στη Σάμο. Ο παππούς της ήταν δικαστής και ο πατέρας της νομικός. Η μητέρα της προερχόταν από πλούσια οικογένεια εμπόρων. Αφού τελείωνε με τις δουλειές του σπιτιού, το απόγευμα της άρεσε να διαβάζει εφημερίδα. Η καλλιεργημένη μητέρα επηρέασε την πνευματική ανάπτυξη των παιδιών της, με τη Φαλίτσα να θέλει να γίνει αρχαιολόγος, όταν μεγαλώσει.

Ο πατέρας της ήταν αρκετά ανοιχτόμυαλος για την εποχή. Μπορεί να μην είχε αντίρρηση να γίνει αρχαιολόγος, αλλά ήθελε το παιδί του να βρει μια δουλειά που θα ήταν κερδοφόρα και θα μπορούσε να εξασφαλίσει το μέλλον της. Έτσι, η Φαλίτσα σπούδασε ιατρική, το 1938, σε ηλικία 19 ετών, κάτι σπάνιο για την εποχή. Την περίοδο της Κατόχής και του Εμφυλίου τα Πανεπιστήμια ήταν κλειστά, με αποτέλεσμα να πάρει πτυχίο το 1950.

Πώς ο Γιάννης Ρίτσος μπήκε στη ζωή της

Κάποιοι φίλοι της από την ΕΠΟΝ ήθελαν να δανειστούν μερικά βιβλία του Ρίτσου για έναν φίλο τους, που είχε σοβαρό πρόβλημα υγείας. Επειδή ήξεραν ότι ο ποιητής ήταν αυστηρός και απαιτούσε τα βιβλία του να είναι σε άριστη κατάσταση, δίσταζαν να του το ζητήσουν.

Ήξεραν ότι ο μόνος άνθρωπος που θα μπορούσε να τον πείσει ήταν η Φαλίτσα. Στις 24 Μαρτίου 1947, τον επισκέφτηκε στον Άγιο Νικόλαο, όπου ζούσε με την οικογένεια Φιλιακού. Φανταζόταν τον Ρίτσο ως έναν άνδρα γερασμένο «φαλακρό, αγέλαστο και πολύ ψηλό». Όταν έφτασε στο σπίτι, της άνοιξε ένας ήρεμος νέος άνθρωπος μέσα στο χαμόγελο.

Η Φαλίτσα νόμιζε πως ήταν κάποιος άλλος. Τότε, τον ρώτησε αν θα μπορούσε να δει τον κύριο Ρίτσο. «Να με!», της απάντησε εκείνος. Εκείνη του εξήγησε το σκοπό για τον οποίο τον επισκέφτηκε. Του υποσχέθηκε ότι θα καλύψει τα βιβλία με μπλε εξώφυλλα, για να τα προστατέψει.

Ο Ρίτσος δέχθηκε. Λίγο πριν φύγει η Φαλίτσα της είπε: «Εκτός από το θέμα των βιβλίων, να έρθετε ξανά».

Το προξενιό και η πρόταση γάμου του Ρίτσου

Λίγο μετά τη γνωριμία τους, ένας οικογενειακός φίλος της Φαλίτσας ήθελε να τη γνωρίσει σε διακεκριμένο γιατρό, για τον οποίο, αν και είχε μεγάλο θαυμασμό, δεν τον αγαπούσε.

Καθώς εκείνη διηγούταν το σκηνικό στον Ρίτσο, της είπε: «Να τα ξεχάσετε όλα αυτά! Γιατί να μην παντρευτούμε εμείς οι δύο;». Η Φαλίτσα ήταν ένα ντροπαλό κορίτσι και δεν απάντησε αμέσως. Παρόλα αυτά, τον επισκεπτόταν κάθε τόσο.

Το 1948, ενώ πήγε  να συναντήσει τον ποιητή την ενημέρωσαν ότι τον συνέλαβαν και τον είχαν στείλει στη Λήμνο, στην πρώτη του εξορία.

Στις 17 Ιουλίου 1950, ανήμερα της Αγίας Μαρίνας, αποφυλακίστηκε, για 2 ημέρες, καθώς τον συνέλαβαν ξανά και τον έστειλαν  για 2 χρόνια στην εξορία. Την πρώτη μέρα της ελευθερίας του, τον επισκέφτηκε η Φαλίτσα. Εκείνος της είπε ότι τη θεωρούσε μνηστή του και ότι αν δεν την γνώριζε, δε θα έπαιρνε ποτέ την απόφαση να παντρευτεί.

Μόλις επέστρεψε για τα καλά στην Αθήνα, την αιφνιδίασε λέγοντας: «Ή τώρα, ή ποτέ». Τελικά, παντρεύτηκαν και ένα χρόνο αργότερα, γεννήθηκε το πρώτο τους παιδί, η Έρη.

Η Φαλίτσα πάντα πλάι στον Γιάννη Ρίτσο

Η Φαλίτσα ήταν υποστηρικτή, καθώς ήξερε πως είναι να ζει κανείς δίπλα σε μια τόσο σπουδαία προσωπικότητα. Πάντα κρατούσε τις ισσοροπίες.

Λίγο πριν πεθάνει ο ποιητής, όταν κάποιος φίλος του είπε ότι η γυναίκα του ήταν λαχείο για εκείνον, του απάντησε: «Όχι μόνο λαχείο… είναι αγία!».

Η Φαλίτσα ήταν βράχος πλάι στον Ρίτσο, ακόμα και στην τελευταία του εξορία το 1967. Όταν αρρώστησε βαριά στο στρατόπεδο της Λέρου, πήρε ειδική άδεια για να τον συνοδέψει σε κάποιες κρίσιμες ακτινογραφίες. Δεν της επέτρεψαν να ανταλλάξουν ούτε μία λέξη.

Η Φαλίτσα χρειάστηκε να ταξιδέψει στην Αθήνα. Εκεί, προειδοποίησε τον επίσημο εκπρόσωπο της Χούντας ότι, αν δεν απαλλάξουν τον Ρίτσο από τις τραγικές συνθήκες της εξορίας, κινδύνευε να πεθάνει. Έτσι, τον άφησαν από τη Λέρο και πήγε στη Σάμο σε «κατ’ οίκον περιορισμό».

Μετά το 1974, η Φλίτσα έμεινε διακριτικά στο παρασκήνιο αφοσιωμένη ως ιατρός στη Σάμο, «ετοιμοπόλεμη» πάντα για κάθε εύκολο ή δύσκολο περιστατικό στα απρόσιτα χωριά του νησιού. Άφησε τη δουλειά της μόνο όταν αρρώστησε βαριά ο Ρίτσος, οπότε και μετακόμισαν μόνιμα στην Αθήνα.

Ο Ρίτσος της είχε αναφέρει πολλές φορές στα έργα του.

«Η σκιά ενός γλάρου πέρασε από το χέρι της· το χέρι της Φαλίτσας έγινε όπως το χέρι της Παναγίας σκιασμένο απ’ τη φτερούγα ενός αγγέλου, το χέρι σχηματισμένο περιστερίσιο να ευλογάει κάτι αόρατο, πέρα, μακριά, κάτι δικό μας».

«… με τα τέσσερα παράθυρα μου ολάνοιχτα στον κόσμο, που τον συγύρισε με το γλυκό της βλέμμα η Φαλίτσα, καλή μου Φαλίτσα, ναι, ναι…»

«Έξω στα πλακάκια της αυλής, το γρήγορο βήμα της Έρης. Σκουντώ με τον αγκώνα μου τον αγκώνα της Φαλίτσας… Καλώς το παιδί μας.»

Αρχική εικόνα: Youtube-Μουσικές Περιηγήσεις