Ο επιστήμονας που προέβλεψε την καταστροφή της Γης και προκάλεσε πανικό στην Ευρώπη. Μέχρι και κιβωτό έφτιαξαν για να γλιτώσουν από τον κατακλυσμό. Τελικά έριξε μπόρα

Του Eric Chaline

Στην Ευρώπη της Αναγέννησης, φτωχοί και πλούσιοι, κοσμικοί και κληρικοί, κάθε φορά που έπρεπε να πάρουν σοβαρή απόφαση συμβουλεύονταν τους αστρολόγους.

Παρόλο που η εκκλησία είχε απαγορεύσει όλες τις μαντικές  και προφητικές πρακτικές, χαρακτηρίζοντάς τις ως μαύρη μαγεία, η αστρολογία είχε εξαιρεθεί εξαιτίας της λανθασμένης άποψης ότι διέθετε επιστημονική βάση κι ότι συνδεόταν  με την επιστήμη της αστρονομίας.

Η αστρολογία έχαιρε τόσο μεγάλης εκτίμησης, ώστε είχε προσελκύσει τα μεγαλύτερα επιστημονικά μυαλά εκείνης της εποχής. Μια τέτοια περίπτωση ήταν εκείνη του Γιοχάνες Στέφλερ.

Γεννήθηκε το 1452 στη μικρή γερμανική πόλη Μπλάουμπερν και, όπως οι περισσότεροι διανοούμενοι της εποχής του, αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του έγινε κληρικός. Ως γνήσιος «αναγεννησιακός» ήταν επίσης αστρονόμος, κατασκευαστής επιστημονικών οργάνων  και ρολογιών, μαθηματικός και αστρολόγος.

Η εργασία του προσέλκυσε την προσοχή της βασιλικής αυλής κι έτσι, το 1507, ο δούκας του Βίρτεμπεργκ τον διόρισε καθηγητή μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Τούμπιγκεν. Κατά τη διάρκεια της πολυετούς και εξαιρετικής καριέρας του, ο Στέφλερ συνέβαλε στην αστρονομία.

Η ημερολογιακή μεταρρύθμιση που καθιέρωσε το ημερολόγιο το οποίο χρησιμοποιούμε σήμερα  βασίστηκε κατά ένα μέρος στην εργασία του σε αυτόν τον κλάδο. Θα έπρεπε να τον θυμόμαστε ως σοβαρό μαθηματικό και αστρονόμο, αλλά η πρόβλεψη που έκανε τις παραμονές του 16^ου αιώνα, τα άλλαξε όλα.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Νοστράδαμος. Ο προφήτης έγραψε και συνταγές για καλές ερωτικές επιδόσεις, λεύκανση των δοντιών, μαρμελάδα κεράσι και περιποίηση των μαλλιών. Κατά λάθος βρήκε και φάρμακο κατά της πανούκλας 

Το 1499, σε συνεργασία με τον αστρονόμο Γιάκομπ Πφλάουμ ολοκλήρωσε το βιβλίο «Εφημερίδα Αστρολογικών Προβλέψεων ή Αλμανάκ», όπου ανέφερε τις θέσεις του Ήλιου, της Σελήνης και των πλανητών τις δεκαετίες που θα ακολουθούσαν καθώς και αστρολογικές προβλέψεις για κάθε χρονιά. Μία από τις προβλέψεις που έκανε είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Για το 1524, δηλαδή ένα τέταρτο του αιώνα στο μέλλον, ο 47χρονος Στέφλερ προέβλεψε «μεταβολές, αναστατώσεις και αλλαγές σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο, στο κλίμα, στα βασίλεια, στις επαρχίες, στις κοινωνικές τάξεις, στην εκκλησία, στα ζώα, στα ψάρια και στις σοδειές. Αλλαγές που έχουν να συμβούν εδώ και πολλούς αιώνες και που σπάνια αναφέρουν οι ιστοριογράφοι ή οι πρόγονοί μας».

Ο Στέφλερ προέβλεψε για το 1524 μια σειρά από συζυγίες ή ευθυγραμμίσεις των πλανητών, οι οποίες θα κορυφώνονταν στις 20 Φεβρουαρίου με μία μεγάλη συζυγία τεσσάρων πλανητών στο ζώδιο των Ιχθύων. Παρόλο που το Αλμανάκ του δεν προσδιόριζε την ακριβή φύση αυτών των μεταβολών, το γεγονός ότι η συζυγία θα συνέβαινε στους Ιχθείς, υποδήλωνε πως το στοιχείο του νερού θα έπαιζε σημαντικό ρόλο.

Αυτό αρκούσε για τους συντάκτες των λαϊκών εφημερίδων της εποχής, για να δραματοποιήσουν την είδηση και να ισχυριστούν ότι ο κόσμος θα καταστρεφόταν από έναν δεύτερο κατακλυσμό.

Και άλλοι αστρολόγοι και προφήτες συντάχθηκαν με το ρεύμα για τον κατακλυσμό του 1524 και καθώς η δυσοίωνη ημερομηνία πλησίαζε, στην Ευρώπη οι πιο εύπιστοι άρχισαν να αναστατώνονται. Λέγεται ότι στο Λονδίνο οι κάτοικοι άρχισαν να ανεβαίνουν σε υψώματα και στους ψηλότερους ορόφους των σπιτιών.

Ένας Γερμανός ευγενής, ο κόμης Ίνγκελχαϊμ, είχε την έμπνευση να μιμηθεί τον Νώε και να κατασκευάσει μια τριώροφη κιβωτό στον Ρήνο γι’  αυτόν και την οικογένειά του. Πάντως, δεν έχει καταγραφεί αν διέθετε και χώρο όπου θα φιλοξενούσε ζευγάρια ζώων.

Εκείνο που γνωρίζουμε για το 1524, είναι ότι ήταν μία χρονιά με ασυνήθιστα μεγάλη ανομβρία. Την ημέρα ωστόσο, της προφητείας, τα σύννεφα έκρυψαν λίγο τον ήλιο κι έριξε μια μικρή μπόρα.

Αυτό ήταν αρκετό για να προκαλέσει την αγανάκτηση του όχλου που είχε έρθει για να δει την κιβωτό του Ίνγκελχαϊμ. Εξαγριωμένοι που οι πλούσιοι, ως συνήθως, θα γλίτωναν από την οργή του Θεού, πετροβόλησαν τον κόμη μέχρι θανάτου.

Ο Στέφλερ, που δεν είχε κάνει τίποτα για να διαψεύσει τις παράξενες φήμες για παγκόσμιο κατακλυσμό – και που αναμφίβολα απολάμβανε τη δημοσιότητα – έσκυψε πάλι επάνω στους χάρτες του και υπολόγισε μια νέα ημερομηνία για το τέλος του κόσμου, το 1528. Μέχρι τότε όμως είχαν χάσει όλοι το ενδιαφέρον τους.

Ο Στέφλερ, όπως και οι περισσότεροι αστρολόγοι, δεν κατάφερε να προβλέψει ούτε τη δική του μοίρα. Όταν το 1531 ξέσπασε επιδημία πανώλης στο Τούμπιγκεν, επέστρεψε στο Μπλάουμπερν με την ελπίδα να γλιτώσει. Η πανώλη όμως σάρωσε ολόκληρη την περιοχή προκαλώντας τον θάνατο τον Στέφλερ και χιλιάδων άλλων.

Πηγή χαρακτηριστική εικόνας: Wikimediamtx Commons 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ποια ήταν τα Σιβυλλικά Βιβλία με τις προφητείες που συμβουλεύονταν οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες για να δουν το μέλλον. Τα έγραψε η μυθική Σίβυλλα, που την καταράστηκε ο Θεός Απόλλωνας επειδή απέρριψε τον έρωτά του