Ο επεισοδιακός εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου στην κρατική τηλεόραση. Απολύθηκε ο διευθυντής λόγω ανεπαρκούς “εθνικής εξάρσεως”

Ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου το 1975, έναν χρόνο μετά την πτώση της Χούντας, ήταν επεισοδιακός για τη δημόσια τηλεόραση. Το επετειακό πρόγραμμα της ΕΙΡΤ κρίθηκε ακατάλληλο και ο διευθυντής προγράμματος τηλεόρασης, κ. Σπύρος Παγιατάκης, απολύθηκε.

Το Διοικητικό Συμβούλιο εξήγησε τον λόγο της απομάκρυνσής του, λέγοντας,

“η τηλεοπτική κάλυψις της 28ης Οκτωβρίου δεν είχε την επιβαλλομένην δια το ΕΙΡΤ αντικειμενικότητα και εθνικήν έξαρσιν” 

Ο κ. Παγιατάκης σε μεταγενέστερη συνέντευξή του αποκάλυψε ποιο ήταν το επίμαχο πρόγραμμα και το σκεπτικό πίσω από την επιλογή του:

“Φτάνει πια με το ΟΧΙ του Μεταξά, σκέφτηκα. Το επετειακό πρόγραμμα θα τέλειωνε αυτή τη φορά με μια αναφορά στο γεγονός ότι οι Έλληνες αντιστάθηκαν στον γερμανικό-ιταλικό φασισμό.  Το «εύρημα» ήταν να δείξουμε αντάρτες, δεξιούς κι αριστερούς. Στο τέλος υπήρχε η ίδια μελωδία ενός  -βαυαρέζικου- εμβατηρίου, το οποίο τραγουδούσαν και οι δύο παρατάξεις με διαφορετικούς στίχους. Οι μεν έλεγαν «λαοκρατία και δίχως βασιλιά» και οι άλλοι «δημοκρατία με Κώτσο βασιλιά».

Τότε το θεώρησα ως το αποκορύφωμα της αντικειμενικότητας. Που να ήξερα ο δύστυχος! Την άλλη μέρα  -όλες – οι «δεξιές» εφημερίδες έφριτταν.

«Κομμουνιστές κατέλαβαν  στην ελληνική τηλεόραση!»

Μετά από αυτό συνήλθε εκτάκτως το Δ.Σ. της ραδιοτηλεόρασης, κρίθηκα υπεύθυνος κι  αποφάσισαν να με απολύσουν”.

H κριτική του BBC για την ΕΙΡΤ

Λίγες μέρες αργότερα, η κυβέρνηση Καραμανλή κάλεσε τον Άγγλο αναπληρωτή διευθυντή της Υπηρεσίας Ειδήσεων του BBC, Alan Protho, προκειμένου να συντάξει ειδική έκθεση σχετικά με την αναμόρφωση της υπηρεσίας ειδήσεων της ΕΙΡΤ. Ενδεχομένως να πίστευε ότι με αυτόν τον τρόπο θα επιβεβαιωθεί o τρόπος διαχείρισης του τηλεοπτικού προγράμματος, αλλά, αντιθέτως, ο κ. Protho ήταν ιδιαίτερα επικριτικός.

“Η ΕΙΡΤ μεταδίδει μερικά από τα χειρότερα κινηματογραφημένα νέα του κόσμου. Έχοντας δουλέψει χρόνια στην τηλεοπτική δημοσιογραφία και έχοντας δει κινηματογραφημένα νέα σε πολλές χώρες, δεν διστάζω να πω ότι ένα μεγάλο ποσοστό των κινηματογραφημένων τηλεοπτικών νέων που παράγονται στην Ελλάδα, βρίσκονται από πλευράς τεχνικής ποιότητας και επαγγελματικής ειδίκευσης, σε κατάσταση χάους”, εξήγησε.

Oι διαπιστώσεις του για τις ειδήσεις της ΕΙΡΤ, όπως δημοσιεύτηκαν συνοπτικά στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” ήταν οι εξής:

• Η υπηρεσία ειδήσεων της ΕΙΡΤ είναι μοναδική στον κόσμο, διότι δεν έχει μόνιμο προσωπικό!
• Στα δελτία ειδήσεων της ΕΙΡΤ και στις εκπομπές επικαιρότητας προβάλλονται τα χειρότερα φιλμς επικαίρων που έχει δει στη σταδιοδρομία του
• Η τηλεόραση της ΕΙΡΤ δεν είναι αντικειμενική και αξιόπιστη
• Οι ειδήσεις είναι ένα “μπλα-μπλα-μπλα”, δηλαδή λόγια κι όχι οπτική παρουσίαση των θεμάτων

Αυτό που ίσως αγνοούσε είναι ότι η κρατική τηλεόραση ήταν ακόμη δομημένη με το πνεύμα και τις αρχές της επταετίας.

Δεν είχε ανανεωθεί ο εξοπλισμός και δεν είχε εκπαιδευθεί το προσωπικό, ώστε να παράγει ειδησεογραφία και όχι προπαγάνδα.

Ούτε το κοινό ήταν εκπαιδευμένο, ούτε και ο τύπος που έκρινε με εντελώς υποκειμενικά κριτήρια κάθε προσπάθεια.

Η κατάσταση δεν άλλαξε αμέσως αλλά σίγουρα η μεταφορά λογοτεχνικών έργων στην τηλεόραση δημιούργησε μια νέα κουλτούρα και ανέβασε τις απαιτήσεις. Ωστόσο οι ειδήσεις ήταν για πολλές δεκαετίες υπό τον έλεγχο των κυβερνήσεων που δεν είχαν καμία διάθεση να να βλέπουν οποιοδήποτε κανάλι να τους ασκεί κριτική, πόσο μάλλον το κρατικό.