Ο Έλληνας αεροπόρος που επιχείρησε να βυθίσει το γερμανικό θωρηκτό στα Δαρδανέλια, αλλά καταρρίφθηκε. Τι δείχνει η φωτογραφία που βρέθηκε πάνω του και η αποκάλυψη ότι βρίσκεται θαμμένος σε τουρκικό έδαφος

Στις 23 Ιανουαρίου 1918 ο αεροπόρος  Σπυρίδων Χάμπας κατά τη διάρκεια σκληρής αερομαχίας με το αεροπλάνο του, τύπου «Sopwith Camel», καταρρίφθηκε από τον γερμανό Εμίλ Μάινεκε στην περιοχή των Δαρδανελίων.

Το 2011, ύστερα από πολύχρονη έρευνα του καθηγητή Ιστορίας της Σχολής Ικάρων, Κώστα Λαγού, ο τάφος του ηρωικού πιλότου βρέθηκε στο νεκροταφείο του Βρετανικού Προξενείου στο Τσανάκκαλε της Τουρκίας.

«Κατάσταση Γκαίμπεν» και μεταφορά στη Λήμνο

Το 1918, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκεται στην τελική του ευθεία. Οι επιθέσεις έχουν ενταθεί στο Βαλκανικό Μέτωπο και βρετανικές δυνάμεις μαζί με ελληνικές συγκεντρώνονται στα Δαρδανέλια για να αναχαιτίσουν το γερμανικό θωρηκτό «Γκαίμπεν», το οποίο προσπαθούσε να καταλάβει τη συμμαχική ναυτική βάση της Ίμβρου. Έτσι οργανώθηκε επιχείρηση βύθισης από αέρος του γερμανικού θωρηκτού.

Ο Σπύρος Χάμπας μεταφέρθηκε από τη Ναυτική Αεροπορική Βάση της Θάσου στην βάση του Μούδρου στη Λήμνο με σκοπό να συμμετάσχει σ’ αυτήν την επικίνδυνη επιχείρηση.

Η επιλογή του Χάμπα να πολεμήσει πλάι στους Άγγλους από τη Λήμνο και όχι από την Ίμβρο ήταν καθαρή αποστολή αυτοκτονίας.  Το Sopwith Camel με το οποίο πέταξε, υπήρξε το βασικό μαχητικό του Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος αλλά θεωρείτο αργό και επομένως εύκολος στόχος σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Το αεροσκάφος του συμμετείχε στην επιδρομή και πρόλαβε να χτυπήσει με τα δύο πυροβόλα του τύπου Vickers το θωρηκτό, αλλά δέχτηκε μοιραία πυρά και καταρρίφθηκε στις 23 Ιανουαρίου. Έπιασε φωτιά, έπεσε στη θάλασσα κοντά στην ακτή, αλλά ο Σπύρος Χάμπας πνίγηκε.

Η φωτογραφία που «πρόδωσε» τον πιλότο

Για αρκετά χρόνια υπήρχε η εντύπωση ότι ο ανθυποπλοίαρχος του Ελληνικού Ναυτικού καταρρίφθηκε από τουρκικά αντιαεροπορικά στις 21 Ιανουαρίου του 1918.

Ο ερευνητής Κώστας Λαγός αποφάσισε να ψάξει τι πραγματικά συνέβη στον Σπύρο Χάμπα και η έρευνά του έφερε αποτελέσματα. Όπως προέκυψε ο γερμανός Εμίλ Μάινεκε που κατέρριψε το αεροσκάφος, ζήτησε να ανασύρουν το πτώμα του αντιπάλου του από τη θάλασσα και ζήτησε να δει τον νεκρό πιλότο. Πάνω του βρήκε τη φωτογραφία του Χάμπα μαζί μ΄ένα βρετανό πιλότο, μπροστά στο αεροπλάνο του.

Ο Μάινεκε κράτησε τη φωτογραφία ως ενθύμιο και αναγνώρισε την εθνικότητα του Χάμπα από τα ρούχα του, τη χαρακτηριστική δηλαδή στολή ενός αξιωματικού του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Γι’ αυτόν το λόγο ζήτησε να ενημερώσουν τις ελληνικές δυνάμεις για την ανεύρεση της σορού του έλληνα πιλότου και την ταφή του.

Ένα γερμανικό αεροσκάφος πέταξε πάνω από την Ίμβρο και έριξε ένα μεταλλικό σωλήνα που περιείχε χειρόγραφη επιστολή για την τύχη του Σπύρου Χαμπά.

Πιθανότατα, ο ίδιος ο Μάϊνετε να την έγραψε, καθώς εκείνος ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που είδε τον έλληνα αεροπόρο και γνώριζε το ακριβές σημείο της πτώσης του αεροσκάφους του.

Ενταφιάστηκε σε τουρκικό έδαφος και τα οστά του βρίσκονται ακόμη στο ίδιο σημείο

Ο Σπύρος Χάμπας ενταφιάστηκε με τιμές πολεμικού ήρωα από τους Άγγλους στο Νεκροταφείο του Βρετανικού Προξενείου στο Τσανάκκαλε της Τουρκίας, λίγο έξω από την Τροία.

Ο ιστορικός Κώστας Λαγός ανακάλυψε τον τάφο ανάμεσα σε 91  συνολικά μνήματα το 2011.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η ταφή του έγινε χωριστά από τους υπόλοιπους βρετανούς μαχητές, γιατί πίστευαν ότι κάποιος θα ερχόταν να παραλάβει τα οστά του αεροπόρου. Έτσι σχεδόν έναν αιώνα μετά, ο Σπύρος Χάμπας παραμένει ενταφιασμένος σε τουρκικό έδαφος.

Ο ηρωικός αεροπόρος

Ο Σπυρίδων Χάμπας γεννήθηκε το 1893 στο Ξηροχώρι της Εύβοιας.

Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου κατατάχθηκε στο Πολεμικό  Ναυτικό, αρχικά ως Ανθυποφαρμακοποιός.

Επέλεξε όμως να εκπαιδευτεί ως χειριστής αεροπόρος, μετατάχθηκε στο Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα και το 1917 εγκαταστάθηκε στη Ναυτική Αεροπορική Βάση της Θάσου.

Με τον βαθμό του έφεδρου Σημαιοφόρου αεροπόρου ανέπτυξε πολεμική δράση όταν από τη βάση του Μούδρου συμμετείχε στην επιχείρηση του βομβαρδισμού του «Γκαίμπεν».

Ο 25χρονος αεροπόρος υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές ελληνικές προσωπικότητες που έδρασαν κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ και ο θάνατος του τιμάται από την Αεροπορία, το Ναυτικό και τη Ναυτική Αεροπορία.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:«Κόκκινος βαρόνος», ο θρυλικός πιλότος της Γερμανίας που έριξε 80 μαχητικά στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον έθαψαν οι σύμμαχοι, με όλες τις τιμές, αφού τον κατέρριψαν…