Ο δημόσιος καβγάς Μινωτή – Πλωρίτη για το Εθνικό Θέατρο. Κατηγορίες για ιδιοτέλεια, ναρκισσισμό, αυταρέσκεια και αργόμισθους. Για “ψεύτες και άτιμους” μίλησε ο Μινωτής, για μισαλλοδοξία ο Πλωρίτης

Σεπτέμβριος 1976. Η παράσταση «Μήδεια» με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη επρόκειτο να ανέβει στην Επίδαυρο.

Για άγνωστους λόγους όμως, το έργο ξαφνικά «κατέβηκε» λίγο πριν από την επίσημη πρεμιέρα.

Η ακύρωση της παράστασης έκανε πολλούς ηθοποιούς και κριτικούς να κάνουν λόγο για μια παρατεταμένη κρίση, που άρχιζε από το Εθνικό και οφείλονταν στο Διευθυντή του Θεάτρου Αλέξη Μινωτή.

Ανάμεσά τους οι Βασίλης Διαμαντόπουλος, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Κώστας Γεωργουσόπουλος και Κάρολος Κουν, που κατηγορούσαν το Μινωτή ότι έκοβε παραστάσεις και οδηγούσε με τις αποφάσεις του το Θέατρο σε μαρασμό, με σκοπό να ανεβάζει μόνο δικά του έργα, προς ίδιον όφελος.

Η  απάντησή του ήταν η εξής:

«θέλω να το τονίσω ευθύς εξαρχής. Δεν υπάρχει κρίση στο θέατρο. Το Εθνικό Θέατρο εδώ και τέσσερις μήνες προσπαθεί να φτιάξει και ήδη έχει έτοιμο ένα νέο οργανισμό που επιδιώκει να εφαρμόσει νέα θεσμικά μέσα.

Σαν απαρχή  της εφαρμογής αυτής της ιδέας, ήταν η αναγκαία αποσυμφόρηση και απομάκρυνση ανθρώπων που βρίσκονταν σε μια κατάσταση υποαπασχολήσεως, σε βάρος του προϋπολογισμού του θεάτρου.

Αν τούτο έδωσε αφορμή σε προσωπικές δυσαρέσκειες, αυτό είναι άλλο θέμα και καθόλου δεν πρέπει να συνδέεται με κρίση στο Εθνικό Θέατρο, εντελώς ανύπαρκτη.

Η μόνη κρίση που υπάρχει είναι καθαρά ψυχολογική μεταξύ καλλιτεχνών, όπου διασταυρώνονται και συγκρούονται ένα σωρό διαφορετικές ευαισθησίες, φιλοδοξίες και ζήλειες», έλεγε ο Μινωτής σε συνέντευξη Τύπου, απαντώντας στις επιθέσεις που δέχθηκε.

Επεσήμανε επίσης ότι δεν είχε αντίρρηση να «ανέβει» η «Μήδεια» ή οποιαδήποτε άλλη παράσταση.

«Ουδέποτε το Εθνικό Θέατρο ούτε επίσημα, ούτε ανεπίσημα, ούτε παρασκηνιακά έφερε αντίρρηση για τη «Μήδεια» στην Επίδαυρο ή στο ΚΘΒΕ.

Όποιος μπορεί να αποδείξει το αντίθετο, μπορεί εύκολα να κερδίσει το τίτλο του τίμιου ανθρώπου, αλλιώς παραμένει ψεύτης και άτιμος!», έλεγε χαρακτηριστικά ο Μινωτής.

Οι απόψεις του όμως δεν έμειναν αναπάντητες.

Λίγες ημέρες αργότερα ο κριτικός τέχνης και συγγραφέας, Μάριος Πλωρίτης, κατηγορούσε ευθέως τον Μινωτή γα την ακύρωση του έργου.

«Γιατί το Εθνικό θυμήθηκε πως πρέπει να παίξει τη «Μήδεια» δύο μήνες, αφού το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) είχε προγραμματίσει τη δική του;

Γιατί δεν σεβάστηκαν το παμπάλαιο έθιμο της προτεραιότητας; Αποφασίστηκε ή όχι από το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο του ΕΟΤ να παιχτούν και οι δύο «Μήδειες» στην Επίδαυρο; Αν ναι, γιατί δεν παίχτηκαν;», αναρωτιόνταν ο Μάριος Πλωρίτης.

Και κατηγορούσε τον Διευθυντή του Εθνικού για ιδιοτέλεια, λέγοντας χαρακτηριστικά:

«Μνημονεύει μερικές άλλες παραστάσεις που στάθηκαν μεγάλα καλλιτεχνικά γεγονότα. Τι σύμπτωση όμως! Οι παραστάσεις αυτές ήταν όλες σχεδόν δικές του. Αν αυτά δεν είναι εσωτερική μισαλλοδοξία, τότε τι είναι εγωκεντρισμός;».

Σκληρή ήταν και η άποψη του για τη ποιότητα των παραστάσεων υπό τη διοίκηση Μινωτή.

«Ο Μινωτής λέει ότι οι παραστάσεις είναι κάλλιστες και φυσικά κάλλιστη των κάλλιστων είναι ο δικός του «Οιδίπους επί Κολωνώ» και που είναι, λέει, μια εξαιρετική παράσταση, η καλύτερη στο κόσμο, σε αυτό το είδος που λέγεται τραγωδία. Αν αυτά δεν είναι αυταρέσκεια, τότε τι είναι ναρκισσισμός;», ανέφερε ο Μάριος Πλωρίτης.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο κριτικός αμφισβητούσε την ικανότητα διοίκησης του Μινωτή, όπως και πολλοί άλλοι από τον καλλιτεχνικό κόσμο.

«Το θέατρο είναι απογυμνωμένο, με θρυμματισμένες τις λιγοστές δυνάμεις του, τοποθετημένες στη  ναφθαλίνη και την αχρηστία.

Πώς μπορεί να ανταποκριθεί στην πνευματική, καλλιτεχνική και παιδευτική λειτουργία του; Το Εθνικό από λαμπαδηφόρος απόμεινε ουραγός».

Ο Μινωτής απαντούσε με ανάλογο ύφος στον Πλωρίτη.

«Τι εννοούν τότε; Ότι χάσαμε ηθοποιούς σαν το Βεάκη, σαν την Παξινού, σαν τον Παπαδάκη, ότι χάσαμε τους μεγάλους καλλιτέχνες και ότι με τους νεότερους δεν μπορούμε να πετύχουμε παραστάσεις, σαν άλλοτε; Αλλά φταίει το Εθνικό ή ο Διευθυντής του, αν η εποχή δεν μας έδωσε άλλους ανάλογου καλλιτεχνικού διαμετρήματος;».

Ο Πλωρίτης δεν άφηνε τον ισχυρισμό αναπάντητο:

«Δεν αποτελεί δικαιολογία ότι, δεν υπάρχουν πλέον οι μεγάλοι ηθοποιοί του περασμένου καιρού – και το ξέρει ο κ. Μινωτής – τους τιμούμε όσο και εκείνος, όπως τιμούμε άλλωστε και τον ίδιο για το πολύχρονο και πολύμοχθο έργο του. Το Θέατρο όμως δεν πεθαίνει όταν πεθάνουν οι μεγάλοι του, όσο μεγάλοι και αν είναι. Κάθε εποχή έχει τους άξιους ηθοποιούς της και με αυτούς πορεύεται. Και η σημερινή με αυτούς θα πορευτεί. Το σημαντικό όμως είναι η βαθμιαία αλλαγή του πνεύματος που κατεύθυνε την κρατική σκηνή. Πάνε χρόνια που το Εθνικό από θέατρο συνόλου, έγινε θέατρο διευθυντών και πρωταγωνιστών που επιβάλλουν τα έργα τους και τον σκηνοθέτη τους», τόνιζε ο Μάριος Πλωρίτης.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η δηκτική κριτική του Μάριου Πλωρίτη για την ταινία «Νόμος 4000». «Ανεπαρκείς η Λάσκαρη και ο Βουλγαρίδης, ελαφρύς ο Δαλιανίδης, ταλαντούχος ο Βουτσάς»