Ο δημιουργός της σημαίας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας δεν πήρε ποτέ λεφτά, ούτε κατοχύρωσε την ιδέα του. “Ήθελα να ανήκει σε όλους”

Γκίλμπερτ Μπέικερ. Αυτό είναι το ονοματεπώνυμο του ανθρώπου που οραματίστηκε τη σημαία της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Του «ουράνιου τόξου».

Ένα σύμβολο που ενώνει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και, δυστυχώς, που αποτελεί «κόκκινο» πανί για τους ομοφοβικούς και τους πολέμιους των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων. Ο Γκίλμπερτ Μπέικερ γεννήθηκε στις 2 Ιουνίου 1951 στην πόλη Τσανούτ του Κάνσας και ήταν γιος δικαστή και δασκάλας. Για δυο χρόνια, από το 1970 μέχρι και το 1972, υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό. Ήταν η εποχή που αναπτυσσόταν το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων.

Όταν ο Μπέικερ αποστρατεύτηκε μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο και ασχολήθηκε με τη ραπτική. Ήταν κάτι που αγαπούσε από μικρός δεδομένου πως η γιαγιά του διατηρούσε κατάστημα ρούχων και πολλές φορές η ίδια τα επιδιόρθωνε ή ακόμα και δημιουργούσε κάποια από αυτά.

Ζώντας ως ανοιχτά gay ο Γκίλμπερτ Μπέικερ ήταν ενεργό μέλος του αντιπολεμικού κινήματος κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Στην επιχείρηση που εργαζόταν, μάλιστα, έφτιαχνε διαρκώς κάποια από τα πανό που είχαν μαζί τους οι διαδηλωτές.

Σιγά σιγά άρχισε να γεννιέται στο μυαλό του η ιδέα μιας σημαίας – σύμβολο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. «Όταν συνέλαβα την ιδέα της σημαίας, δεν υπήρχε διεθνές σύμβολο για εμάς, εκτός από το ροζ τρίγωνο που οι Ναζί χρησιμοποιούσαν για να διαχωρίζουν τους ομοφυλόφιλους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης» είχε πει ο ίδιος σε μια από τις πολλές συνεντεύξεις που είχε δώσει.

Τι σημαίνουν τα χρώματα της

Προσπάθησε να φτιάξει μια σημαία που να «κλείνει» μέσα της πολλά μηνύματα. Λέγεται πως ο άνθρωπος που το έβαλε το «μικρόβιο» της δημιουργίας ενός τέτοιου συμβόλου ήταν ο εκ των ηγετών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας Χάρβεϊ Μιλκ.

Η πρώτη σημαία που έφτιαξε ο Γκίλμπερτ Μπέικερ είχε οκτώ χρώματα:

• Έντονο ροζ – σεξουαλικότητα
• Κόκκινο – ζωή
• Πορτοκαλί – θεραπεία
• Κίτρινο – ηλιακό φως
• Πράσινο – φύση
• Τιρκουάζ – μαγεία
• Μπλε – καθαρότητα
• Μοβ – πνεύμα

Περίπου 30 εθελοντές βοήθησαν τον Μπέικερ να βάψει με το χέρι και να ράψει τις δύο πρώτες σημαίες στην γκαλερί στη σοφίτα του τελευταίου ορόφου του Gay Community Center στην οδό Grove 330 στο Σαν Φρανσίσκο. Η σημαία αυτή έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή της στο Gay Pride στο Σαν Φρανσίσκο στις 25 Ιουνίου του 1978 και σχεδόν αμέσως έγινε αποδεκτή και καθιερώθηκε ως σύμβολο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Τον Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς ο Χάρβεϊ Μιλκ δολοφονήθηκε από τον ακροδεξιό – πρώην αστυνομικό – Νταν Γουάιτ, υπήρξε μεγάλη αναταραχή στην κοινότητα και η μια διαδήλωση διαδεχόταν την άλλη. Η ζήτηση για τη σημαία αυξήθηκε κατακόρυφα και έτσι ο Γκίλμπερτ Μπέικερ αναγκάστηκε να δίνει τις παραγγελίες σε μεγαλύτερα εργοστάσια προκειμένου η παραγωγή να είναι μεγαλύτερη ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες.

Τότε αναγκάστηκε να κάνει την πρώτη αλλαγή στο αρχικό σχέδιο της σημαίας. Αναγκάστηκε να αφαιρέσει τη ροζ γραμμή καθώς από τα εργοστάσιο του έλεγαν πως το συγκεκριμένο χρώμα στα υφάσματα είναι αφενός σπάνιο και αφετέρου ακριβό άρα θα ανέβαζε αρχικά το κόστος. Έτσι τα χρώματα έμειναν επτά.

Την επόμενη χρονιά οι διοργανωτές των Pride είπαν στον Γκίλμπερτ Μπέικερ πως θα έπρεπε να αφαιρεθεί μια ακόμα γραμμή προκειμένου ο αριθμός τους να γίνει ξανά ζυγός ώστε οι σημαίες να είναι πιο εύκολο να χωρίζονται στη μέση. Έτσι το 1979 ο Μπέικερ «συγχώνευσε» το τιρκουάζ με το μπλε. Η τελική μορφή της σημαίας έχει έξι χρώματα κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε και μοβ με τον συμβολισμό σε κάθε χρώμα να παραμένει ο ίδιος. Το 2003 η σημαία γιόρτασε τα 25χρονά της και επιχειρήθηκε χωρίς επιτυχία να επαναφερθεί στην αρχική της εκδοχή, με τις οκτώ λωρίδες.

«Ήθελα να είναι ένα σύμβολο που ανήκει σε όλους»

Το 1994 ο Μπέικερ κατασκεύασε μία σημαία μήκους περίπου 2 χιλιομέτρων και πλάτους 10 μέτρων, την οποία κρατούσαν 5.000 άτομα, με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης για την 25η επέτειο από τα αιματηρά επεισόδια στο μπαρ Stonewall Inn στο Μανχάταν όπου «γεννήθηκε» το κίνημα των ομοφυλοφίλων. Ήταν η μεγαλύτερη σημαία που είχε παρουσιαστεί ποτέ. Το 2003 έσπασε το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ, δημιουργώντας μία νέα πολύχρωμη σημαία, που εκτεινόταν από το κόλπο του Μεξικού ως τις ακτές του Ατλαντικού στο Key West. Όταν ολοκληρώθηκε το εγχείρημα έστειλε κομμάτια της σημαίας σε περισσότερες από 100 πόλεις του κόσμου.

Στις 14 Ιουνίου του 2004, ομοφυλόφιλοι ακτιβιστές έφτασαν με πλοίο στο ακατοίκητο έδαφος της Αυστραλίας, στα Νησιά της Θάλασσας των Κοραλλίων και ύψωσαν εκεί τη σημαία των ομοφυλοφίλων, ανακηρύσσοντας την ανεξαρτησία του νησιού και ονομάζοντάς το Ομοφυλοφιλικό και Λεσβιακό Βασίλειο των Νησιών της Θάλασσας των Κοραλλίων.

«Το πιο δύσκολο για οποιονδήποτε ομοφυλόφιλο παραμένει ακόμη να κάνει το ”coming out”. Πρόκειται για μια συναισθηματική πάλη που όλοι μοιραζόμαστε. Σε πολλά μέρη του κόσμου, άνδρες και γυναίκες θα δολοφονούνταν για τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, οπότε μένει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει» είχε πει ο Γκίλμπερτ Μπέικερ και υπογράμμισε πως νιώθει ευτυχής κάθε φορά που επισκεπτόταν μια πόλη του κόσμου και έβλεπε κάπου να κυματίζει η σημαία του ουράνιου τόξου. «Με κάνει να αισθάνομαι ασφαλής» έλεγε.

Ο Γκίλμπερτ Μπέικερ ουδέποτε πήρε λεφτά ή προσπάθησε να κατοχυρώσει την ιδέα για τη δημιουργία της σημαίας. Αρνήθηκε να υποβάλει αίτηση για να κάνει εμπορικό σήμα τη δημιουργία του. «Ήθελα να ανήκει σε όλους» έλεγε. Πέθανε στον ύπνο του στις 31 Μαρτίου 2017. Πάλευε μέχρι τέλους για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Είναι ενδεικτικό πως λίγες ώρες πριν πεθάνει είχε παρουσιάσει μια εκδοχή του «ουράνιου τόξου» με εννέα λωρίδες: Ροζ, τιρκουάζ, indigo μπλε, κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο και λεβάντα με το τελευταίο χρώμα να συμβολίζει τη διαφορετικότητα.

Πηγή Reader του Νίκου Δεμισιώτη