Ο χωρικός που εξύβρισε και απείλησε ότι θα σκότωνε τον Γεώργιο Α΄. Γιατί ο βασιλιάς ζήτησε επίμονα την ποινική δίωξή του

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Το 1910 ένας χωρικός από τον Κάλαμο Αττικής, ο Σπύρος Φαφούτης, οδηγούσε τη σούστα του όταν είχε τροχαίο μ’ ένα αυτοκίνητο που οδηγούσε ο πρίγκιπας Ανδρέας και επέβαινε ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄. Ο Φαφούτης αν και δεν έπαθε τίποτα, προπηλάκισε και τους δύο και απείλησε να τους σκοτώσει. Ο Γεώργιος εξοργίστηκε και επιδίωξε την τιμωρία του Φαφούτη. Ίσως να είναι η μόνη φορά στο μισό αιώνα που ο Γεώργιος βασίλεψε στην Ελλάδα που κανόνισε αυτοβούλως να ασκηθεί ποινική δίωξη σε υπήκοο του και μάλιστα από τη λαϊκή τάξη. Ο Φαφούτης κρύφθηκε και δικάστηκε ερήμην.

Το πρώτο θανατηφόρο τροχαίο

Το 1907 ο πρίγκιπας Ανδρέας ενεπλάκη στο πρώτο αυτοκινητιστικό δυστύχημα με νεκρό στην Ελλάδα. Την εποχή εκείνη στην Αθήνα κυκλοφορούσαν συνολικά επτά αυτοκίνητα. Απ’ αυτά, τα τέσσερα ανήκαν στον Ανδρέα, τους αδελφούς του και τον πατέρα του, βασιλιά Γεώργιο Α΄. Έτσι τα αυτοκίνητα στους αθηναϊκούς δρόμους ήταν σπάνιο θέαμα. Στις 4 Μαρτίου 1907 ο Ανδρέας ενώ οδηγούσε στην Λεωφόρο Συγγρού έτυχε να συναντηθεί με το αυτοκίνητο του βουλευτή και φίλου του, Νικόλαου Σιμόπουλου.

Ξεκίνησαν τότε μία κόντρα που είχε σαν αποτέλεσμα τα δύο αυτοκίνητα να χτυπήσουν και να σκοτώσουν μία γυναίκα, την Ευφροσύνη Βαμβακά ή Καλογερά καθώς προσπαθούσε να περάσει τη Συγγρού. Αν και ο Σιμόπουλος κατηγορήθηκε ότι αυτός ήταν ο υπαίτιος του θανάτου της, υπήρξαν υποψίες ότι ίσως στην πραγματικότητα να ήταν ο πρίγκιπας Ανδρέας. Ο Σιμόπουλος δεν δικάστηκε ποτέ για το τροχαίο αφού εκλεγόταν συνέχεια βουλευτής και είχε ασυλία. Όταν έπαψε να είναι βουλευτής είχε παραγραφεί το αδίκημα.

Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί στα υπέρ του πρίγκιπα Ανδρέα ότι αντίθετα με τον Σιμόπουλο που έφυγε από το σημείο του δυστυχήματος, αυτός σταμάτησε και προσπάθησε να βοηθήσει το θύμα. Μάλιστα μετέφερε τη σορό της στον Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» με το αυτοκίνητό του.

Δείτε εδώ για το πρώτο θανατηφόρο τροχαίο στην Ελλάδα

Το πρώτο θανατηφόρο τροχαίο στην Αθήνα έγινε το 1907. Τότε κυκλοφορούσαν μόλις επτά οχήματα. Ένας υπουργός και ένας πρίγκηπας έκαναν κόντρα στη Συγγρού (βίντεο) – ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (mixanitouxronou.gr)

Το ατύχημα με τη σούστα

Τον Σεπτέμβριο του 1910 το αυτοκίνητο του Ανδρέα προκάλεσε ένα ακόμη σοβαρό ατύχημα, αυτή τη φορά δίχως θύματα. Ο Ανδρέας με συνεπιβάτη τον πατέρα του, βασιλιά Γεώργιο Α΄, κοντά στον Ωρωπό ενεπλάκη στην ανατροπή της δίτροχης άμαξας μ’ ένα άλογο, που οδηγούσε ο χωρικός και είχε μαζί του μια επιβάτιδα. Και οι δύο επιβαίνοντες στη σούστα πετάχτηκαν απ’ αυτή και δεν τραυματίστηκαν.

Ο Ανδρέας σταμάτησε το αυτοκίνητο και πήγε με τον πατέρα του για να ελέγξουν την κατάσταση των ανθρώπων που είχαν πέσει κάτω. Ο οδηγός της σούστας, Σπύρος Φαφούτης, από τον Κάλαμο της Αττικής, τότε προπηλάκισε τον βασιλιά και τον γιο του.

Αφού τους εξύβρισε σκαιότατα, απείλησε να τους σκοτώσει.

Ο Ανδρέας προσπάθησε να τον ηρεμήσει και ο Φαφούτης εξαγριώθηκε ακόμη περισσότερο, λέγοντας ότι αν είχε μαζί του το περίστροφό του θα τους πυροβολούσε επιτόπου. Σύμφωνα μ’ ένα μάρτυρα του συμβάντος, ο Φαφούτης αν και ήταν μεθυσμένος αναγνώρισε τον βασιλιά και τον πρίγκιπα Ανδρέα. Αυτό κατέθεσε και στον ανακριτή.

Η άσκηση δίωξης

Ο Γεώργιος φαίνεται ότι εξοργίστηκε σε τέτοιο σημείο με τον Φαφούτη που ενήργησε προσωπικά για να διωχθεί ποινικά. Είναι πιθανώς η μόνη περίπτωση στο μισό αιώνα της βασιλείας του που κανόνισε προσωπικά να διωχθεί ένας απλός υπήκοος από το λαό και όχι πολιτικός του αντίπαλος.

(Ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε φυλακισθεί για το άρθρο του “τις πταίει”, κατά του Γεωργίου, χωρίς να σημαίνει ότι ενεπλάκη στη δίωξή του ο Βασιλιάς)

Στις 20 Δεκεμβρίου 1910 έγινε η δίκη του Φαφούτη. Ο ίδιος κρύφτηκε και έτσι δικάστηκε ερήμην. Αν και καταδικάστηκε, η ποινή του που ήταν ένα έτος φυλάκιση, ήταν μάλλον επιεικής σε σχέση με την κατηγορία που αντιμετώπισε.

Λεπτομέρειες της δίκης

Η εφημερίδα «Εμπρός» της 21^ης Δεκεμβρίου 1910 είχε στο πρωτοσέλιδό της αναλυτικό ρεπορτάζ από τη δίκη (έχει διατηρηθεί η αυθεντική γραφή):

Εις το ενταύθα Πλημμελειοδικείον εδικάσθη χθες προ μεσημβρίας ο εκ Καλαμουτού Ωρωπού χωρικός Σπύρος Φαφούτης κατηγορούμενος ότι τον παρελθόντα Σεπτέμβριον εξύβρισε βαναύσως την Α. Μ. το Βασιλέα…

Ο κατηγορούμενος μη εμφανισθείς δικάζεται ερήμην.

Εκ των παρισταμένων δύο μαρτύρων της κατηγορίας καλείται πρώτη η κ. Βασιλική Κυριαζή, η οποία επέβαινε της ανατραπείσης σούστας, της οδηγούμενης υπό του κατηγορούμενου.

-Όταν εφάνη μακρόθεν ερχόμενον το αυτοκίνητον του Βασιλέως, λέγει η μάρτυς, ειδοποίησα τον Σπύρον να στρέψη την σούσταν εις ένα παράλληλο δρόμο δια να μη παθαίναμε κανένα δυστύχημα.

-Σώπα συ μου λέγει, και ξεύρω εγώ απ’ αυτοκίνητο.

Εν των μεταξύ το αυτοκίνητον επροχωρούσε με μεγάλην ταχύτητα, όταν ο Σπύρος έκαμε σινιάλο εις τον σωφέρ με το καπέλλο του να μετριάση τον δρόμον,

 Το ατύχημα

Εις απόστασιν 25 μέτρων από μας το αυτοκίνητο εσταμάτησε. Το άλογο όμως είχε αφηνιάσει και ο Σπύρος δεν ημπορούσε να το συγκρατήση και κατέβη από την σούσταν. Παρ’ όλην την προσπάθειαν του εις ένα δυνατό τίναγμα του αλόγου ετιναχθήκαμε και εμείς κάτω από την ανατραπείσαν σούσταν. Τότε ο Βασιλεύες μετά του πρίγκιπος Ανδρέου προσέτρεξαν να παράσχουν βοήθειαν. Ευτυχώς δεν είχαμεν πάθει τίποτε σοβαρόν. Ο Σπύρος όμως είχε γίνει έξω φρενών κατά των Βασιλέων εις τους οποίους έλεγε:

-Ξεύρω εγώ τι θέλετε εσείς απόψε. Θέλετε καθάρισμα.

Καίτοι του είπα ότι είνε ο Βασιλεύς και ο πρίγκηψ Ανδρέας αυτός εξηκολουθούσε να υβρίζη και να απειλή.

-Καλά, του λέγη ο πρίγκηψ προσπαθών να τον καθησυχάση, κανείς ευτυχώς δεν έπαθε τίποτα ούτε το άλογό σου.

-Εγώ ξεύρω τι έπαθε, απαντούσε ο Φαφούτης, που το έχω αγοράση βερεσέ.

 Δεν αναγνώρισε τον βασιλιά

 ΠΡΟΕΔΡ. Τα έλεγε αυτά γνωρίζων ότι ήτο ο Βασιλεύς;

ΜΑΡ. Όχι δεν εγνώριζε ότι ήτον Αυτός.

ΠΡ. Δεν εφορούσε την στολήν του;

ΜΑΡΤ. Όχι με πολιτικά ήτο και ο Βασιλεύς και ο πρίγκηψ.

ΠΡΟΕΔΡ. Δεν του είπες εσύ ότι είνε ο Βασιλεύς και να μη υβρίζη;

ΜΑΡΤ. Ναι του το είπα, πιθανόν να μη μ’ εκατάλαβε.

ΠΡΟΕΔΡ. Μήπως ήτο μεθυσμένος;

ΜΑΡ. Δεν ξεύρω. Δεν εκατάλαβα να ήτο μεθυσμένος.      

Ο μάρτυρας που «ήξερε πολλά»

Μετά από την Κυριαζή κατέθεσε ως μάρτυρας του περιστατικού ένας άλλος χωρικός της περιοχής, ο Σταύρος Πανούσης-Οικονόμου, ο οποίος προσέτρεξε να βοηθήσει τα θύματα της σούστας που είχε ανατραπεί. Όπως κατέθεσε στη δίκη, άκουσε τον Φαφούτη όχι μόνο να βρίζει αλλά και να απειλεί να σκοτώσει τον Γεώργιο και τον Ανδρέα.

Ο Πανούσης ήταν και αυτός που είπε στον βασιλιά το όνομα του Φαφούτη. Στον ανακριτή, ο Πανούσης κατέθεσε ότι ο Φαφούτης ήξερε καλά ποιους απειλούσε. Όμως, στη δίκη άλλαξε την κατάθεση ισχυριζόμενος ότι δεν τους κατάλαβε. Επιπλέον, ήταν μεθυσμένος.

«-Ενώ δε προσπαθούσα, λέγει ο μάρτυς εξεταζόμενος, να ξεζέψω το άλογο, άκουγα τον Φαφούτην να υβρίζη τον Βασιλέα και τον πρίγκηπα Ανδρέαν. Έπρεπε, έλεγε προς τον πρίγκηπα να έχω περίστροφο δια να σου μετρήσω το μπόι.

ΠΡΟΕΔΡ. Είπε ο Φαφούτης μεταξύ των άλλων βλασφημιών του απευθυνόμενος προς τον Βασιλέα: «Εγώ δεν σε λογαριάζω αν είσαι και ο Βασιλέας;»

ΜΑΡΤ. Όχι τέτοιο πράγμα δεν το είπε, διότι φαίνεται να μη εγνώριζε τον Βασιλέα

ΠΡ. Μα το λες εις την κατάθεσιν σου.

ΜΑΡΤ. Εγώ δεν είπα τέτοιο πράγμα εις τον ανακριτήν και κακά έκαμαν που το έγραψαν. Αυτός είχε πιή κρασί. Όπως δε μου έλεγαν οι άλλοι οι συγχωριανοί του δεν ξεύρει τι κάνει άμα πιή δύο ποτήρια. Ο Βασιλεύς όταν έμπαιναν εις το αυτοκίνητον δια να φύγουν, μ’ ερώτησεν ιδιαιτέρως πως τον έλεγαν τον σουστιέρην και εγώ του είπα το επίθετον του διότι δεν ήξευρα το μικρό του όνομα….»

Ο πρίγκιπας Ανδρέας

Στη συνέχεια, διαβάστηκε στη δίκη η ένορκη κατάθεση του πρίγκιπα Ανδρέα με τις ύβρεις που εκτόξευσε ο Φαφούτης εναντίον του και του πατέρα του. Όμως, ο Ανδρέας επισήμανε ότι ήταν μεθυσμένος γιατί τραύλιζε.

Ο εισαγγελέας στην αγόρευσή του ισχυρίστηκε ότι ο Φαφούτης γνώριζε ποιους έβριζε και απειλούσε. Ωστόσο, αποδέχτηκε ότι ήταν μεθυσμένος και έτσι ζήτησε να τιμωρηθεί μόνο με ένα έτος φυλάκιση.

Το δικαστήριο έκανε αποδεκτή την πρόταση του εισαγγελέα και επέβαλε στον Φαφούτη ένα έτος φυλάκιση. Δεν είναι γνωστό αν συνελήφθη και αν τελικά εξέτισε την ποινή.

Στοιχεία αντλήθηκαν από: Constantinos Lagos & John Carr, “Philip, Prince of GreeceThe Duke of Edinburgh’s Early Life and the Greek Succession”, εκδόσεις Pen&Sword, 2021.