Ο αξιωματικός του Κατράκη, που αυτοκτόνησε για να μην παραδοθεί στους Ιταλούς μετά τη συνθηκολόγηση

Ο Κωνσταντίνος Βερσής υπήρξε αξιωματικός πυροβολικού του Ελληνικού Στρατού. Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης τόσο στο ελληνοαλβανικό μέτωπο όσο και στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου “έγραψε” ιστορία με την αυτοθυσία του.

Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1941, και ο αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου υπέγραψε την ταπεινωτική συνθηκολόγηση, ο Βερσής αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα.

Ήταν ένας από τους όρους της παράδοσης και ο Βερσής δεν μπορούσε να το δεχθεί. Το θεωρούσε εξευτελιστικό όπως κάθε πατριώτης. Ειδικά την παράδοση των όπλων στους ηττημένους Ιταλούς.

Ως ύστατη πράξη ηρωισμού, διέταξε τους άνδρες του στις 23 Απριλίου 1941 να συγκεντρώσουν τα πυροβόλα της Μοίρας στο Σταυράκι Ιωαννίνων και να τραγουδήσουν τον Εθνικό Ύμνο στραμμένοι προς το νότο, προς την υπόλοιπη Ελλάδα.

Αφού χαιρέτισε στρατιωτικά τα πυροβόλα, διέταξε να τα καταστρέψουν. Προτιμούσε την τιμημένη καταστροφή τους, έχοντας ως τελευταία μάχη την εποποιία στα βουνά της Βορείου Ηπείρου. Ήταν ένας από τους αήττητους του έπους.

Κατά τη διάρκεια των εκρήξεων, ο Βερσής αυτοκτόνησε. Ήταν μόνο 40 ετών. Τιμής ένεκεν, το στρατόπεδο της Άρτας πήρε το όνομά του: “Τχη (ΠΒ) Κωνσταντίνου Βερσή“.

“Τίναξε τα μυαλά του πάνω στα κανόνια” – Τι έγραψαν Κατράκης και Τερζάκης

Ανάμεσα στους στρατιώτες του Βερσή βρισκόταν και ο ηθοποιός Μάνος Κατράκης, ένας από τους πολλούς διάσημους που πήραν μέρος στο “Έπος της Αλβανίας”. Περιέγραψε το συμβάν με τα ακόλουθα λόγια:

“Υπηρέτησα κατά τον πόλεμο του 1940-41 στο Ά Σύνταγμα Πεδινού Πυροβολικού ως στρατιώτης, με λοχαγό τον Τζακ Κατσόγιαννο και διοικητή μοίρας τον ταγματάρχη Βερσή […]

Στα Γιάννενα πήραμε διαταγή να παραδώσουμε τον οπλισμό μας. Εκατοντάδες στρατιώτες και αξιωματικοί πετούσαν κατά γης τα όπλα κι έφευγαν δρομέως. Σωροί από κάρα, πυροβόλα, κάθε λογής εφόδια και ό,τι δυσκόλευε την πορεία της επιστροφής, εγκαταλείπονταν από ΄δω και από κεί…

Μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα, κάποια στιγμή, μια δυνατή φωνή ξεχώρισε να καλεί όσους ήμασταν του πρώτου Πεδινού. Ήταν ο ταγματάρχης μας Βερσής. Όσοι είχαμε μείνει, μαζευτήκαμε γύρω του. Τότε, εκείνος, ρίχνοντας μια ματιά σε όλους, σαν να ήθελε να μας αγκαλιάσει, είπε, ενώ τον έπνιγε η συγκίνηση:

“Παιδιά μου, προδοθήκαμε. Κάναμε το χρέος μας. Φεύγω από κοντά σας, υπερήφανος για σας. Καλή πατρίδα, καλή λευτεριά!““.

Ο λογοτέχνης Άγγελος Τερζάκης, που υπηρετούσε ως γραφέας στη διοίκηση του Αρχηγείου Πυροβολικού και ήταν φίλος με τον Κατράκη, έγραψε στο βιβλίο του “Ελληνική Εποποιία 1940-41” για τον Βερσή:

“Ένας νέος, λεβέντης πυροβολάρχης, έξω από τα Γιάννενα, τίναξε, την ώρα εκείνη, τα μυαλά του πάνω στα κανόνια του“.

Σε ένα άλλο του βιβλίο, με τίτλο “Απρίλης“, ο Τερζάκης έγραψε: “Η διαταγή ήρθε πρωί-πρωί να παραδώσουμε τον οπλισμό μας. Ήμασταν αιχμάλωτοι. Κατά το μεσημέρι, την ώρα που παραδίδονταν στους Γερμανούς τα πυροβόλα, αυτοκτόνησε ο ταγματάρχης Βερσής και δύο λοχίες. Είχανε κρατήσει τον όρκο πως ο πυροβολητής πεθαίνει πάνω στο πυροβόλο του, αλλά δεν το εγκαταλείπει“.

Η δράση του Βερσή στη Μικρασία και στο Έπος του ’40

Ο Κωνσταντίνος Βερσής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1901. Εντάχθηκε στο στράτευμα ως ανθυπολοχαγός του πυροβολικού κατά το τελευταίο έτος της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Σύμφωνα με αναφορές των ανωτέρων του, διακρίθηκε αρκετές φορές στο πεδίο της μάχης.

Όταν ξέσπασε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος, στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο Βερσής υπηρετούσε στην Ήπειρο, ως Διοικητής Μοίρας του 5ου Συντάγματος Πυροβολικού. Η Μοίρα ανήκε στην 8η Μεραρχία Πεζικού, επικεφαλής της οποίας ήταν ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος και αποστολή της η προάσπιση της Ηπείρου.

Έλαβε μέρος στη Μάχη Ελαίας-Καλαμά, κατά την οποία απωθήθηκαν οι επιτιθέμενες εχθρικές δυνάμεις. Η Μοίρα του Βερσή κατάφερε ισχυρά πλήγματα κατά των Ιταλών, ανακόπτοντας την προέλασή τους και επιτυγχάνοντας την αναστροφή του μετώπου.

Πηγή εικόνων κεντρικής φωτογραφίας: Wikipedia