Ο αρχαίος Έλληνας γιατρός που νόμιζε ότι ήταν θεός γιατί θεράπευε τους ασθενείς του. Το καψόνι του Φιλίππου

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Αρχαίες φιλολογικές πηγές καταγράφουν την πρώτη γνωστή περίπτωση που ένας γιατρός που θεράπευσε πολλούς ασθενείς θεώρησε ότι ήταν θεός.

Έτυχε να είναι γιατρός του Φιλίππου βασιλιά της Μακεδονίας και πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο οποίος βρήκε ένα έξυπνο τρόπο για να τον κάνει να συνέλθει από την παράκρουσή του.

Μενεκράτης ο ιατρός

Ο Μενεκράτης ο Συρακούσιος ήταν γιατρός στην αυλή του Φιλίππου Β΄  της Μακεδονίας (359–336 π.Χ.). Ήταν πολύ επιτυχημένος στο λειτούργημά του.

Όμως αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει αλαζόνας φθάνοντας στο σημείο να αυτοαποκαλείται «Δίας» και να απαιτεί ακόμη και από τον Φίλιππο να του αποδίδει θεϊκές τιμές! Μάλιστα, έδινε ονόματα διάφορων θεών σε όσους θεράπευε με επιτυχία.

Κάποτε έγραψε ένα γράμμα στον Φίλιππο, που ξεκινούσε ως εξής:

«Ο Δίας -Μενεκράτης στέλνει χαιρετίσματα στον Φίλιππο. Εσύ είσαι ο βασιλιάς της Μακεδονίας, αλλά εγώ είμαι βασιλιάς της Ιατρικής. Μπορείς να καταστρέψεις υγιείς ανθρώπους όποτε θέλεις, αλλά εγώ μπορώ να σώσω τους άρρωστους και να τους κρατήσω ζωντανούς χωρίς ασθένειες μέχρι να γεράσουν.

Επομένως, ενώ εσένα συνοδεύουν σωματοφύλακες, εγώ έχω μαζί μου την αιωνιότητα. Γιατί εγώ, ο Δίας, τους δίνω ζωή».

Να πας στην Αντίκυρα!

Στην απαντητική του επιστολή, ο Φίλιππος παρότρυνε τον Μενεκράτη να λογικευτεί, αλλιώς να πάει «στα μέρη γύρω από την Αντίκυρα».

Με την τελευταία του αναφορά ο βασιλιάς άφηνε να εννοηθεί πως θεωρούσε ότι ο γιατρός του είχε τρελαθεί. Ωστόσο σκέφθηκε ένα έξυπνο κόλπο για να τον κάνει να συνέλθει.

Μία μέρα ο Φίλιππος προσκάλεσε τον Μενεκράτη σε ένα γλέντι στο παλάτι.

Εκεί υπήρχαν τραπέζια με πολλά και νόστιμα φαγητά. Όταν ο Μενεκράτης έφθασε στο χώρο της διασκέδασης, ο Φίλιππος πρόσταξε να ξαπλώσει στο ωραιότερο ανάκλιντρο μακριά από τους άλλους καλεσμένους.

Το “κόλπο” του Φιλίππου

Μόλις ο Μενεκράτης ξάπλωσε εκεί, οι βασιλικοί υπηρέτες τοποθέτησαν μπροστά του ένα μεγάλο θυμιατήρι που έκαιγε θυμίαμα. Επίσης έκαναν σπονδές στον Μενεκράτη καθώς ήταν ξαπλωμένος στον ανάκλιντρο, σαν να ήταν θεός.

Στο μεταξύ οι άλλοι καλεσμένοι καταβρόχθιζαν τα φαγητά, έπιναν και διασκέδαζαν.

Στην αρχή ο γιατρός ήταν ευχαριστημένος με την υποδοχή του βασιλιά. Όμως όπως περνούσε η ώρα, άρχισε να πεινά. Κανένας υπηρέτης δεν του έφερνε φαγητό! Έτσι αντιλήφθηκε το αστείο που του είχε κάνει ο Φίλιππος.

Σηκώθηκε και έφυγε, λέγοντας ότι ο βασιλιάς τον είχε προσβάλει.

Ο Μενεκράτης έγινε ρεζίλι αλλά ο Φίλιππος τον έκανε να καταλάβει ότι όχι μόνο δεν ήταν θεός, αλλά θνητός και ανόητος!

Πηγές: Αθηναίος 7.289 και Αιλιανός, Ποικίλη Ιστορία, 12.51

Ο Άλεκ Μπάλντουϊν στην ταινία  “Δεσμοί Διαστροφής” (“Malice”) του 1993 παίζει τον ρόλο ενός κορυφαίου γιατρού που όπως ο Μενεκράτης θεωρεί ότι είναι θεός γιατί θεραπεύει τους ασθενείς του. Δείτε εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: